باستانیان
| باستانیان محدوده زمانی: دیرینه‌آرکئن[۱] - امروز |
|
|---|---|
 |
|
| هالوباکتری (شورباکتری). هر یاختهٔ آن در حدود ۵ میکرون درازا دارد. | |
| طبقه‌بندی علمی | |
| حوزه: | نودیوارکان[۲] |
| فرمانرو: | باستانیان ووس، کاندلِر و ویلیس، ۱۹۹۰ |
| مترادف‌ها | |
|
Archaebacteria Woese & Fox, 1977 |
|
باستانیان یا آرکیا (Archaea) (که آرکی‌باکتری یا باکتریهای باستانی هم نامیده شده‌اند) فرمانرویی از موجودات ریز تک‌یاخته‌ای هستند. به هر یک از اعضاء گروه باستانیان یک باستانه (archaeon) گفته می‌شود. در سالهای اخیر طبقه بندی‌های جدیدی برای جانداران پیشنهاد شده است و کاملا در حال تغییر بوده است.
باستانیان نیز همانند باکتری‌ها، پروکاریوت (پیش‌هسته‌ای یا بدون هسته) هستند و در درون یاخته‌های خود هسته سلولی یا اندامک دیگری ندارند. در گذشته، این گروه به عنوان یک گروه غیرعادی از باکتری‌ها قلمداد می‌شد و از آن‌ها به عنوان آرکی‌باکتری‌ها (باستان‌باکتری‌ها) یاد می‌شد ولی از آن‌جا که تاریخ تکامل باستانیان و زیست‌شیمی آن‌ها بسیار متفاوت از دیگر اشکال زیستی است امروزه در سامانه سه‌فرمانرویی از آن‌ها به عنوان یک فرمانرو جدا یاد می‌شود. در این سامانه که توسط کارل ووز[۳] ترتیب داده شده، سه گروه اصلی دودمان تکاملی عبارتند از باستانیان، هوهَسته‌ها (یوکاریوت‌ها) و باکتری‌ها. فرضیه یوسیت اما متفاوت است.
گونه‌هایی از باستانیان در اعماق اقیانوس‌ها و مغاکهای ظلمانی کشف شده‌اند و میتوانند در جایی که حتی ذره‌ای از نور خورشید به آن نفوذ نمی‌کند، زنده بمانند. پژوهشگران احتمال می‌دهند که شاید علت دوام آن‌ها در چنین مکان‌هایی روش‌های ویژهٔ مصرف نفت برای ادامه زندگی باشد.[۴] آرکی باکتری‌ها معمولاً در شرایط سختی مانند دمای بالا، یا غلظت زیاد نمک زندگی می‌کنند. این شاخه کمتر از ۱۰۰ گونه را تشکیل می‌دهد؛ شامل گروه‌های هوازی و بی‌هوازی اند که با محیط‌های افراطی سازگار شده‌اند؛ از نظر ساختار دیواره و غشای سلول با سلول‌های یوکاریوت متفاوتند.
نگرش تکاملی[ویرایش]
شواهد موجود مطرح می کنند که آرکی ها و باکتری ها در اوایل دوره ی تکاملی از یکدیگر جدا شده اند . تمامی موجودات اوکاریوت که سومین قلمرو به نام اوکاری ها را تشکیل می دهند از همان شاخه ی ایجاد کننده ی آرکی ها منشعب شده اند ؛ لذا اوکاریوت ها نسبت به باکتری ها، ارتباط نزدیکتری با آرکی ها دارند.[۵]
ژنتیک[ویرایش]
آرکی آها معمولاً دارای یک کروموزوم حلقوی هستند که اندازه آن میتواند به بزرگی ۵۱.۵۷.۴۹۲ جفت باز در Methanosarcina acetivorans باشد که بزرگترین ژنوم شناخته شده آرکی آها میباشد و یک دهم این اندازه، به کوچکی ۴۹۰.۸۸۵ جفت باز در Nanoarchaeum equitans، کوچکترین ژنوم آرکی آی شناخته شده است که تخمین زده شده که شامل فقط ۵۳۷ ژن کد کننده پروتئین است. قطعات کوچک مستقل DNA به نام پلاسمید هم در آرکی آ یافت میشوند. پلاسمیدها میتوانند در فرایندی که شبیه کانژوگاسیون باکتری ها است با تماس فیزیکی بین سلول ها انتقال یابند.
آرایه‌شناسی فعلی[ویرایش]
در سالهای اخیر طبقه بندی‌های جدیدی پیشنهاد شده است و در حال تغییر بوده است. طبقه بندی فعلی به این ترتیب است:
- باستانیان Rinke et al. 2013
- Candidatus باستانیان Rinke et al. 2013
- باستانیان Meng et al. 2014
- باستانیان Rinke et al. 2013
- Candidatus باستانیان Rinke et al. 2013
- باستانیان Kozubal et al. 2013
- لوکیاآرکتیا Spang et al. 2015
- ریزباستانیان Huber et al. 2002
- Nanoarchaeum equitans Huber et al. 2002
- باستانیان Rinke et al. 2013
- Nanohaloarchaea Narasingarao et al. 2012
- باستانیان Rinke et al. 2013
- Candidatus باستانیان Baker et al. 2010
- Candidatus باستانیان Baker et al. 2010
- جوان‌باستانیان Barns et al. 1996
- Candidatus باستانیان Elkins et al. 2008
- شگفت‌باستانیان Brochier-Armanet et al. 2008
- Candidatus باستانیان Nunoura et al. 2011 [Aigarchaeota Nunoura et al. 2011]
- Candidatus باستانیان Muller et al. 2010
- Candidatus باستانیان Santoro et al. 2015
- Candidatus باستانیان Lehtovirta 2011
- Cenarchaeales DeLong and Preston 1996
- Nitrosopumilales Konneke et al. 2005
- باستانیان Stieglmeier et al. 2014
- چشمه‌باستانیان Garrity & Holt 2002
- پهن‌باستانیان Garrity & Holt 2002
| لینه ۱۷۳۵[۶] |
هکل ۱۸۶۶[۷] |
چاتون ۱۹۲۵[۸] |
کوپلند ۱۹۳۸[۹] |
ویتیکر ۱۹۶۹[۱۰] |
ووز و دیگران ۱۹۹۰[۱۱] |
کاوالیر-اسمیت ۱۹۹۸[۱۲] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۲ فرمانرویی | ۳ فرمانرویی | دوقلمرویی | ۴ فرمانرویی | ۵ فرمانرویی | سه‌حوزه‌ای | ۶ فرمانرویی |
| (در نظر گرفته نشده) | آغازیان | پروکاریوت‌ها | مونرا | مونرا | باکتری‌ها | باکتری‌ها |
| باستانیان (Archaea) | ||||||
| یوکاریوت‌ها | آغازیان | آغازیان | یوکاریا | پروتوزوآ | ||
| کرومیست‌ها | ||||||
| گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | ||
| قارچ‌ها | قارچ‌ها | |||||
| جانوران | جانوران | جانوران | جانوران | جانوران |
منابع و پانویس‌ها[ویرایش]
- Wikipedia contributors, «Archaea,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed November ۱۵، ۲۰۰۸).
جستارهای وابسته[ویرایش]
- ↑ Paleoarchean
- ↑ Neomura
- ↑ Carl Woese
- ↑ دانش - زندگی زیر ژرفنا، در: روزنامهٔ کارگزاران، شماره ۵۱۴، چهارشنبه، ۲۲ خرداد، ۱۳۸، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.
- ↑ اصول بیوشیمی لنینجر جلد اول صفحه 4
- ↑ Linnaeus, C. (1735). Systemae Naturae, sive regna tria naturae, systematics proposita per classes, ordines, genera & species.
- ↑ Haeckel, E. (1866). Generelle Morphologie der Organismen. Reimer, Berlin.
- ↑ Chatton, É. (1925). "Pansporella perplexa. Réflexions sur la biologie et la phylogénie des protozoaires". Annales des Sciences Naturelles - Zoologie et Biologie Animale. 10-VII: 1–84.
- ↑ Copeland, H. (1938). "The kingdoms of organisms". Quarterly Review of Biology 13: 383–420. doi:10.1086/394568.
- ↑ Whittaker, R. H. (January 1969). "New concepts of kingdoms of organisms". Science 163 (3863): 150–60. Bibcode:1969Sci...163..150W. doi:10.1126/science.163.3863.150. PMID 5762760.
- ↑ Woese, C.; Kandler, O.; Wheelis, M. (1990). "Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya.". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 87 (12): 4576–9. Bibcode:1990PNAS...87.4576W. doi:10.1073/pnas.87.12.4576. PMC 54159. PMID 2112744.
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1998). "A revised six-kingdom system of life". Biological Reviews 73 (03): 203–66. doi:10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x. PMID 9809012.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ باستانیان موجود است. |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
