اقیانوس هند

اقیانوس هند

نگاره هوایی از جنوب آسیا، اقیانوس هند، خاورمیانه و قسمت اعظم قاره آفریقا توسط ناسا

اقیانوس هند سوّمین اقیانوس بزرگ جهان است و ۲۰٪ از سطح کره زمین را پوشانده است. همچنین گرمترین حوزهٔ اقیانوسی جهان به شمار می‌آید (نمونه بارز آن خلیج فارس است، که از شاخه‌های این اقیانوس به‌شمار می‌آید و بر طبق آمار گرمترین ناحیه آبی جهان با ۳۲ درجه سانتیگراد می‌باشد). از جمله مهمترین تأثیرات این اقیانوس ایجاد بادهای باران‌آور موسمی است که در سرتاسر جنوب شبه قاره هند و آسیای جنوب شرقی باعث ایجاد باران‌های فصلی و همچنین جریان‌های آب‌گرم استوایی می‌شود. این اقیانوس از شمال به آسیا، از غرب به آفریقا، از شرق به استرالیا و از جنوب به اقیانوس منجمد جنوبی منتهی می‌شود.

۳۷ کشور در کرانه و ۱۷ کشور از آبراهه‌های کوچکتر به این اقیانوس راه دارند. بیشتر این کشورها از کشورهای توسعه‌نیافته و از زمره کشورهایی هستند که اصلاحا کشورهای جنوب نامیده می‌شوند. راه ورود به هفت دریای مهم جهانی و چهار تنگه راهبردی جهان یعنی هرمز، باب‌المندب، مالاکا، و سوئز از این اقیانوس می‌گذرد.

صید ماهی‌های موجود در اقیانوس هند عرصه رقابتی کشورهای ژاپن، چین، کره جنوبی، روسیه، تایوان است. در میان کشورهای کرانه‌ای این اقیانوس دو قدرت اتمی، هند و پاکستان، قرار دارند. در گزارش سازمان دریانوردی بین‌الملل، اقیانوس هند ناامن‌ترین اقیانوس جهان گزارش شده‌است. بیشتر این ناامنی در قالب دزدی دریایی در کرانه‌های سومالی و تنگه مالاکا رخ می‌دهد.

خلیج‌ها -تنگه‌ها و دریاهای کناره اقیانوس

1. دریای عرب-(بحر مکران)
2. خلیج فارس
3. دریای سرخ
4. خلیج عمان
5. تنگه باب‌المندب
6. خلیج کوچ
7. خلیج خمبات
8. خلیج بنگال
9. دریای اندامان
10. تنگه مالاکا
11. تنگه موزامبیک
12. پیچ بزرگ استرالیا
13. خلیج منار

همکاری منطقه‌ای

هند به عنوان مهمترین کشور اقیانوس هند تلاش دارد یک اتحادیه قدرتمند سیاسی اقتصادی و حتی نظامی در اقیانوس هند ایجاد کند. این تشکل اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند ”(IORARC) نام دارد. قبلاً بیشتر نشستهای سیاسی و همکاری‌های منطقه‌ای برگزار می‌کرد اما اولین نشست پاک اقتصادی تجاری تحت عنوان فوروم وزرای تجارت و اقتصادی کشورهای عضو در ۳–۵ تیر ماه ۱۳۹۲ برگزار شد. هند مصصمم است که این اتحادیه را از سایر اتحادیه‌ها مانند آسه آن و ... مهمتر سازد.

کشورهای کرانه‌ای

آفریقا

آفریقای جنوبی، موزامبیک، ماداگاسکار، سرزمین‌های قطب جنوب و جنوبی فرانسه, فرانسه (رئونیون), موریس، مایوت, کومور، تانزانیا، سیشل، کنیا، سومالی، جیبوتی، اریتره، سودان، مصر

آسیا

مصر (صحرای سینا), اسرائیل، اردن، عربستان سعودی، یمن، عمان، امارات متحده عربی، قطر، بحرین، کویت، عراق، ایران، پاکستان، هند، مالدیو، قلمرو اقیانوس هند بریتانیا, سری‌لانکا، بنگلادش، میانمار (میانمار), تایلند، مالزی، اندونزی، جزایر کوکوس, جزیره کریسمس

استرالیا

جزیره‌های آشمور و کارتیر, اندونزی، تیمور شرقی، استرالیا

اقیانوس هند جنوبی

جزیره هرد و جزایر مک‌دونالد, سرزمین‌های قطب جنوب و جنوبی فرانسه

جستارهای وابسته

• دریای عرب
• دریای عمان
• خلیج فارس
• دریای پارس
• اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند

منابع

• اقیانوس هندو اتحادیه همکاریهای منطقه‌ای کشورهای حاشیه اقیانوس هند [۲]
• ویکی‌پدیا انگلیسی