محمدعلی جناح
 |
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
| محمدعلی جناح | |
|---|---|
 |
|
| زادروز | ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ کراچی، هند بریتانیا  |
| درگذشت | ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۸ میلادی (۷۱ سال) کراچی، پاکستان  |
| آرامگاه | مزار قائد، کراچی |
| نام‌های دیگر | محمدعلی جناح بای |
| پیشه | بنیان‌گذاری کشور پاکستان |
| لقب | قائد اعظم، بابای قوم |
| دین | اسلام، شیعه اسماعیلی یا خوجه |
| والدین | میتیبای و جناح‌بای پونجا |
محمدعلی جناح (زاده ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ کراچی - درگذشته ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۸ کراچی) از سیاستمداران سدهٔ بیستم و بنیادگذار کشور پاکستان بود. وی رهبر حزب مسلم لیگ پاکستان و نخستین فرماندار کل آن کشور بود.
محتویات
زندگی‌نامه[ویرایش]
محمدعلی جناح در ۲۵ دسامبر ۱۸۷۶ در کراچی زاده شد. پدرش بازرگان بود و خواهرش «فاطمه» یکی از مبارزان دوران استقلال پاکستان و هندوستان بود. بعد از گذراندن دوران تحصیل در مقطع ابتدائی و دبیرستان، در سال ۱۸۹۲ وارد دانشگاه لینکلن شد و بعد از چهار سال تحصیل در رشته حقوق وکیلی توانا شد. سختکوشی و انضباط فکری او صعودش را به مراکز قدرت آسان کرد.
فعالیتهای سیاسی[ویرایش]
او در سال ۱۹۰۵ به طور رسمی وارد سیاست شد. با ورود محمد علی جناح به حزب کنگره ملی هند که برای کمک به انگلیسی‌ها تأسیس شده بود، فعالیتهای این حزب که مقرر بود متناسب با منافع انگلیسی‌ها باشد ،مخالف اهداف آنان عمل کرد. مسلمانان هم برای حفظ منافع خود حزبی به نام مسلم لیگ را تأسیس کردند. این دو حزب راه استقلال را هموار نمودند و فعالیتهای جناح به استقلال پاکستان منجر شد. جناح از تعصب‌های فرقه‌ای دوری می‌کرد و به همین خاطر یکی از بهترین نمایندگان اتحاد مسلمانان با هندوها به شمار می‌رفت. جناح در ۱۹۱۶ عهده‌دار مسئولیت پیمان اتحادیه‌ای حزب کنگره به نام حزب «لکنو» شد. در این پیمان که دستاوردهای خوبی برای مسلمانان داشت حق داشتن کرسی نمایندگی برای مسلمانان در آن پیش بینی شده بود. گاندی در سال ۱۹۱۸ وارد فعالیت سیاسی در شبه قاره شد. ایشان در حزب کنگره نیز وارد شد و طرح نافرمانی مدنی یا مقاومت منفی را مطرح کرد ولی محمد علی جناح با آن مخالفت کرد. جناح و گاندی بر سر مسائل عقیدتی اختلاف نداشتند بلکه در شیوه عملی اختلاف داشتند.
مبازره برای قانون اساسی[ویرایش]
در مارس ۱۹۲۷ جناح توانست طرحهای مسلمانان دهلی را تدوین کند اما در طرح مربوط به قانون اساسی حق رأی دادن از مسلمانان گرفته شد و کارهای جناح بی‌نتیجه ماند. در سال ۱۹۲۹ محمد علی جناح طرح معروفی را در ۱۴ ماده تنظیم کرد و به کنگره داد. گنگره ملی هند به طرح ۱۴ ماده‌ای جناح چندان توجه نکرد. او پس از این ناکامی‌ها به لندن رفت و از دور فعالیتهای اجتماعی سیاسی شبه قاره را دنبال می‌کرد. جناح عاقبت در سال ۱۹۳۵ به هند بازگشت و رهبری مسلم لیگ را بر عهده گرفت ولی در این زمان مردم سرخورده شده بودند و از نظر سیاسی هیچ موضع روشنی نداشتند.
دیدگاه‌ها و عملکرد[ویرایش]
اسلام[ویرایش]
جناح به قدری به اسلام دلبستگی داشت که شعارش در تأسیس پاکستان، به کارگیری اسلام و قوانین اسلامی بود و یکی از مولفه‌های استقلال‌خواهی او را اسلام تشکیل می‌داد. او دین اسلام را دین فردی نمی‌دانست و به ابعاد انسانی واجتماعی آن توجه داشت و حکومتی را می‌پسندید که هم نشانی از مدل دموکراسی را داشته باشد وهم احکام اسلام در آن جاری باشد.
پاکستان[ویرایش]
جناح و اقبال لاهوری از مدتها قبل با یکدیگر راجع به تأسیس پاکستان یعنی کشور مستقل مسلمانان صحبت کرده بودند و به نتایجی رسیده بودند. جناح از سال ۱۹۴۰ بعد از پشت سر نهادن مرحله زمینه‌سازی افکار عمومی در این راستا علناً وارد مرحله رویارویی استدلالی با مخالفان بر سر این مسئله شد. مخالفان خواستار این بودند که یک حکومت دموکرات بر هندوستان حکومت کند و گاندی هم موافق این امر بود تا مبادا هندوستان تجزیه شود و حکومت‌های مختلف در آن به قدر ت برسند؛ همان‌طور که جناح آرزوی حکومت مستقل اسلامی را داشت.
جناح لزوم تشکیل پاکستان را در ۱۹۴۰ در سخنرانی معروف خود تدوین نمود. در سال۱۹۴۶ کشتار فجیعی بین مسلمانان و هندوها درگرفت و احزاب مختلف هم نتوانستند آرامش را برقرار کنند و نهایتاً گاندی برای جلوگیری از خونریزی با طرح تقسیم هندوستان و استقلال پاکستان موافقت کرد. سرانجام مونت باتن نایب‌السلطنه انگلیس این طرح را به تصویب رساند و در ۱۵اوت ۱۹۴۷ پاکستان استقلال یافت. جناح در حدود ۱۳ماه در رأس حکومت پاکستان قرار داشت و خط مشی کلی سیاست خارجی آن را مشخص کرد. جناح همیشه در پی حل مسئله کشمیر برای ایجاد روابط دوستانه با هندوستان بود. او همچنین بر گره‌گشایی از مسئله فلسطین اصرار می‌ورزید.
حس وحدت‌خواهی[ویرایش]
جناح از همه مسلمانان به نیکی یاد می‌کرد و آنان را به سوی وحدت و تشکیل امت اسلامی فرا می‌خواند. او از مسلمانان مصر، اندونزی، عربستان، ایران، افغانستان می‌خواست که برای همکاری و مساعدت با هم تلاش کنند. او بر اتحاد همه مسلمانان اصرار داشت و همواره بر این امر تأکید می‌کرد. او قدرت جهان اسلام را منوط به همبستگی دولتها و ملت‌های اسلامی می‌دانست و می‌گفت: «وظیفه ماست که به برادران (و خواهران) مسلمانمان در هر جای دنیا کمک کنیم، از چین تا پرو، چرا که اسلام به ما توصیه می‌کند تا وظیفه خود را برای نجات برادران مسلمان خود ادا نما ییم». جناح در منظر بزرگان: جناح سمبل مبارزه عقلانی و مذهبی مسلمانان است وبه همین دلیل به او لقب قائد اعظم دادند. گاندی او را سرسخت‌ترین فرد ملی و مایه امید هند خطاب می‌کرد، اقبال لاهوری او را منجی مسلمانان هند و حتی منجی تمام هندوستان می‌دانست. علاوه بر اینها افرادی مثل دکتر زوار زیدی، استنلی ولپرت، بیورلی نیکولس و... ، از جناح به عنوان فردی سیاست‌مدار، فعال سیاسی، وفادار و صادق به مردم، باانصاف نسبت به دیگران و انسانی حقوقدان و باسواد یاد کرده‌اند.
منابع و ماخذ[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ محمدعلی جناح موجود است. |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Muhammad Ali Jinnah»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۶).
- نهضت بیدارگری در جهان اسلام حامد الگار، عزیر احمد.
- جناح حماسه‌ای در تاریخ دکتر شهین دخت کامران مقدم.
- مسلمانان هند بریتانیا، پی هاردی، حسن لاهوتی.
- مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان، سید علی خامنه‌ای.
- سخنرانی جناح در ۱۱ اوت ۱۹۴۷ در مجلس قانون اساسی پاکستان
- خاطره گاندی، ویلیام شایرر
- محمد علی جناح و اندیشه استقلال مسلمانان سید محمد جواد هاشمی.
|
||||||||||||||||||||
|
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون افراد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- رهبران سازمان جنبش پاکستان
- محمدعلی جناح
- افراد هند بریتانیا
- اهالی کراچی
- چندپارگی هندوستان
- حقوقدانان اهل پاکستان
- درگذشتگان ۱۹۴۸ (میلادی)
- درگذشتگان به علت سل
- درگذشتگان سده ۲۰ (میلادی) به علت سل
- دور از وطنها در انگلستان اهل پاکستان
- زادگان ۱۸۷۶ (میلادی)
- سیاستمداران شیعه
- سیاستمداران اهل پاکستان
- شیعیان اهل پاکستان
- فرمانداران کل پاکستان
- کنگره ملی هند
- مرگها بر اثر بیماریهای عفونی در پاکستان
- نمادهای ملی پاکستان
