جنگ اول افغان و انگلیس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) در بخش جنوبی درهٔ هلمند روی داد[۱]. این جنگ که میان نیرو‌های کمپانی هند شرقی بریتانیا و افغانستان رخ داد، روی‌هم رفته با پیروزی افغان‌ها بر انگلیس پایان یافت.[۲][۳][۴][۵][۶] مشهور است که در این جنگ حدود ۴۵۰۰ نفر از سربازان انگلیسی و هندی کمپانی هند شرقی بریتانیا به همراه ۱۲۰۰۰ نفر از مردمان و خانواده‌های وابسته به اردوگاه انگلیس، توسط جنگجویان قبائل افغان کشته شدند، اما در نهایت در جنگ کابل، انگلیسی‌ها بر افغان‌ها فائق آمدند.[۷] این جنگ، یکی از اولین لشکرکشی‌های بزرگ قرن نوزدهم در جریان رقابت‌ها بر سر تصاحب قدرت و نفوذ در منطقه آسیای مرکزی بود که با عنوان بازی بزرگ میان امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روسیه شناخته می‌شود.[۸]

طی این جنگ دوست محمدخان تسلیم شده و مجبور به رفتن به هند شد و شاه شجاع با حمایت نیروهای انگلیسی مستقر در کابل به حکومت رسید.

نیروهای قبایلی افغان به مبارزه با نیروهای انگلیسی پرداختند و کابل را محاصره کردند. در ماه ژانویه انگلیس‌ها اعلان کردند که حاضر به تخلیه کابل هستند. دولت کابل به نیروهای انگلیسی تضمین داد که در راه برگشت نیروهای انگلیسی به هند به آنان کاری نداشته باشد.اما نیروهای قبایلی افغان این تضمین را نپذیرفتند.

هنگامی که دستهٔ نیروهای انگلیسی که تعدادی زن و کودک و خدمه هم همراهشان بود در حال بازگشت به هند بودند نیروهای قبایلی افغان به آنان حمله کردند و همه را قتل عام نمودند.

یک سال بعد گروهی از نیروهای انگلیسی برای گرفتن انتقام به کابل حمله کردند. آنان قلعه و بازار بزرگ شهر را به آتش کشیدند.

بزودی دایره مخالفان با نام شورای اعلای مجاهدین تشکیل شد.در این شورا افراد ذیل حضور داشتند. نایب امین الله خان لوگری (رئیس شورا)، وزیر محمد اکبر خان، خان شیرین خان، جوانشیر چنداولی، حاجی علی، آقا حسین، حسین کاکه

سرانجام مخالفان پس از هماهنگی قبلی علیه شاه شجاع قیام کردند و در طی نبرد آنها شاه شجاع کشته شد.

پس از کشته شدن شاه شجاع، دوست محمدخان از هند به افغانستان بازگشت و مورد استقبال مردم قرار گرفت.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. تاریخ غبار-میر غلام محمد غبار
  2. Shultz, Richard H.; Dew, Andrea J. (2006-08-22). Insurgents, Terrorists, and Militias: The Warriors of Contemporary Combat. Columbia University Press. ISBN 9780231503426. 
  3. Toorn, Wout van der (2015-03-17). Logbook of the Low Countries (in Arabic). Page Publishing Inc. ISBN 9781634179997. 
  4. Henshall, Kenneth (2012-03-13). A History of Japan: From Stone Age to Superpower. Palgrave Macmillan. ISBN 9780230369184. 
  5. Little, David; Understanding, Tanenbaum Center for Interreligious (2007-01-08). Peacemakers in Action: Profiles of Religion in Conflict Resolution. Cambridge University Press. ISBN 9780521853583. 
  6. Steele, Jonathan (2011-01-01). Ghosts of Afghanistan: Hard Truths and Foreign Myths. Counterpoint Press. ISBN 9781582437873. 
  7. Baxter, Craig. "The First Anglo–Afghan War". In Federal Research Division, Library of Congress. Afghanistan: A Country Study. Baton Rouge, LA: Claitor's Pub. Division. ISBN 1-57980-744-5. Retrieved 23 September 2011. 
  8. Keay, John (2010). India: A History (revised ed.). New York, NY: Grove Press. pp. 418–9. ISBN 978-0-8021-4558-1.