بلایای طبیعی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
بهمن

بلایای طبیعی، به مجموعه‌ای از حوادث زیانبار گفته می‌شود، که منشاء انسانی ندارند. این حوادث معمولاً غیرقابل پیش‌بینی بوده و یا حداقل از مدتهای طولانی قبل نمی‌توان وقوع آنها را پیش‌بینی نمود.[۱]

انواع بلایای طبیعی[ویرایش]

روستایی در سوماترا، پس از سونامی ناشی از وقوعزلزله در اقیانوس هند

بلایای طبیعی دارای انواع گوناگونی است. زلزله، سیل، طوفان، گردباد، سونامی، تگرگ، بهمن، رعد و برق، تغییرات شدید درجه حرارت، خشکسالی و آتشفشان نمونه‌هایی از بلایای طبیعی هستند. برخی از بلایای طبیعی، بطور غیر مستقیم، ناشی از عملکردهای انسانی هستند. برای مثال بلایای ناشی از افزایش آلودگی هوا و یا گرم شدن زمین و همچنین سیل ناشی از تخریب جنگل‌ها به‌دست انسان از این جمله‌اند.[۲][۳]

خسارات[ویرایش]

تنها در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۲۲۰ هزار نفر در سراسر جهان بر اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده‌اند.[۴] در این میان، زنان قربانیان بیشتری نسبت به مردان داده‌اند.[۵] بررسی‌های آماری بلایای طبیعی، طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲ نشاندهنده آن است که این بلایا روندی افزایش یابنده داشته‌اند. بر اساس آمار شدت بلایا چهار برابر، جان‌باختگان هفت برابر، آسیب‌دیدگان پنج برابر و خسارت‌های مالی سی و هشت برابر شده‌اند.[۳][۶]

گاهی خسارات ناشی از حادثه ثانویه، بیش از خسارات ناشی از یک بلای طبیعی است. برای مثال گاهی خسارات ناشی از وقوع آتش‌سوزی پس از وقوع زلزله، از خسارات خود زلزله بیشتر است.

آتشفشان

با آنکه اغلب بلایای طبیعی خارج از کنترل انسان به نظر می‌رسند، ولی خسارات و آسیب‌های ناشی از آنها، بطور چشمگیری قابل کنترل است. این موضوع ارتباط مستقیمی با عملیات پیش‌گیرانه توسط انسان دارد. برای مثال استحکام ابنیه در برابر بارهای افقی جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله و یا ایجاد پوشش گیاهی و ساخت بندها و سدها جهت کاهش خسارات ناشی از سیل، از جمله موارد پیش‌گیرانه‌است.[۳][۶]

همچنین عکس‌العمل صحیح و اصولی نیز می‌تواند در کاهش آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی مؤثر باشد. برای مثال آوار برداری اصولی پس از وقوع یک رویداد زمین‌لرزه، می‌تواند به کاهش خسارات و آسیب‌ها کمک کند.[۷]

یکی دیگر از راه‌های کاهش آثار مخرب بلایای طبیعی، آموزش است.[۸] آموزش همچنین می‌تواند به کاهش اثرات روانی منفی در بلایای طبیعی نیز کمک کند.[۹]

یادبودها[ویرایش]

از سال ۱۹۸۹ میلادی، دومین چهارشنبه ماه اکتبر هرسال، به عنوان روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی نامگذاری شده‌است. در کشور

ایران نیز، هفته‌ای به همین عنوان وجود دارد که آغاز این هفته، همان روز جهانی می‌باشد.[۸]

پانوشت[ویرایش]

  1. «مرکز بهداشت سیستان و بلوچستان». بازبینی‌شده در ۹ می ۲۰۰۹. 
  2. علی بدیع نیا. «پژوهش علی بدیع نیا». دنیای سالم. بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «روزنامه سرمایه». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  4. «روزنامه کارگزاران». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  5. «سایت خبری میزان». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «پژوهش علی بدیع نیا». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  7. «پژوهش مهندس مهدی وجودی». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «سایت تبیان». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹. 
  9. «دانشگاه علوم پزشکی زاهدان». بازبینی‌شده در ۹ می۲۰۰۹.