زمینساخت صفحهای یا تکتونیک صفحهای (به انگلیسی: Plate tectonics) به بررسی و مطالعهٔ حرکات وسیعمقیاس در سنگکُرهٔ (به انگلیسی: لیتوسفر) کُرهٔ زمین میپردازد. این نظریه بر اساس نظریهٔ رانش قارهای در نخستین دهههای قرن بیستم مطرح شد و پس از اثبات مفهوم گسترش بستر دریا در سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ م توسط بسیاری از زمین شناسان پذیرفته شد.
بر اساس این نظریه، سنگکُره (پوستهٔ کُرهٔ زمین) (به انگلیسی: لیتوسفر) زمین از صفحاتی (به انگلیسی: صفحات تکتونیکی) تشکیل میشود که در کل شامل ۷ یا ۸ صفحهٔ اصلی، که در مواردی خود از تعدادی صفحات کوچک تشکیل میشوند، ساخته شدهاست.
این صفحات بهصورت مداوم در حال حرکت هستند و براثر برخورد این صفحات پدیدههایی همچون زلزله، آتشفشانها، تشکیل کوهها، تشکیل درازگودالها و دیگر پدیدهها حاصل میشوند. میزان حرکت این صفحات از کمترین حد ۰ میلیمتر در سال تا بیشترین حد ۱۰۰ میلیمتر در سال، بسته به نوع، جایگاه و شرایط آنها تخمین زده میشود.
صفحات پوستهٔ زمین (به انگلیسی: تکتونیک) به این دلیل قابلیت حرکتی دارند که سنگکُرههای پوشانندهٔ سطح زمین دارای جِرم حجمی و نیروی بیشتری در مقایسه با لایههای زیرینِ خود به نام سستکُره هستند.
از این دانش برای مطالعهٔ نحوهٔ رخداد زلزله، زمینشناسی مهندسی و مطالعهٔ مخازن نفت و گاز استفاده میشود.
مفهوم زمینساخت همچنین برای گفتگو دربارهٔ حرکت آهستهٔ صفحهها بهکار میرود، که در آن مورد به آن بیشتر زمینساخت صفحهای یا رانش قارهای گفته میشود. زمینساخت همچنین به مباحث زلزله، صفحات قارهای و پدیدههایی از این دست میپردازد.