لرزهنگاری
لرزهنگاری مطالعه علمی گسترش امواج الاستیک در زمین میباشد و بعنوان یکی از شاخههای ژئوفیزیک شناخته میشود. سایت لرزه نگاری ایران از آنجا که امکان دسترسی به لایهها و ساختارهای درون زمین میسر نمیباشد امواج الاستیک (یا امواج اکوستیک) این امکان را فراهم میکند که به بازسازی اطلاعاتی آنچه در زیرزمین وجود دارد با استفاده از اطلاعات بدست آمده از این امواج بپردازند. بدین صورت لرزهشناسی به زمین شناسی و اکتشافات معدنی مرتبط میشود. لرزه نگاری برای مطالعه علمی پیدایش زلزله و امواج حاصل از آن بوجود آمد. به دنبال آغاز جنگ سرد قدرتهای جهانی رو به سرمایهگذاری بیشتری در این علم آوردند تا از وقوع آزماشات هستهای طرف مقابل و محل و شدت آن مطلع شوند [۱] . سپس در دهه شصت و هفتاد میلادی با گران شدن نفت و بحران انرژی بار دیگر نظرها متوجه این علم شد تا با ابداع دستگاهها و روشهای نوین اقدام به اکتشاف منابع جدید کنند. اگرچه لرزهشناسی تاکنون در پیشبینی زمان زلزله موفق نبوده اما در مورد پیشبینی سونامی (Tsunami) موفق و کارساز بوده است.
امواج لرزهای همان امواج صوتی با طیف فرکانس گسترده تری هستند که به سه نوع کلی امواج فشاری (P-waves)، امواج برشی (S-waves) و امواج سطحی (Surface waves) طبقه بندی میشوند. سرعت انتشار امواج بستگی به جنس محیط دارد.
علم لرزه خود به دو گروه اصلی زلزله و نفت تقسیم میگردد. در شاخه زلزله، امواج زلزله که از همان امواج صوتی میباشند مورد مطالعه قرار میگیرد. امواج زلزله حاوی اطلاعات زیادی از لایههای مختلف کره زمین میباشند که با ثبت و رکورد این امواج بدست خواهد آمد. در شاخه نفت اطلاعات لرزهای با ایجاد امواج لرزهای مصنوعی در سطح زمین و دریافت بازتاب این امواج از درون لایههای زیر سطحی به دست میآید. به دلائل اقتصادی و اهمیت اکتشاف و تولید نفت علم لرزه کاربردهای فراوانی در صنعت انرژی پیدا کرده است. کاربرد علم لرزه در صنعت نفت خود به دو گروه لرزه نگاری اکتشافی و لرزه نگاری توسعهای تقسیم میگردد. لرزه نگاری اکتشافی بیشتر بصورت دو بعدی ولی لرزه نگاری توسعهای میادین شناخته شده بصورت سه بعدی و چهار بعدی انجام میگیرد.
منابع[ویرایش]
- ↑ Quantitative Seismology by Keiiti Aki and Paul G. Richards, University Science Books; 2 edition ,July 2002