سال نو

سال نو
رایج‌ترین نام‌ها
انگلیسی	New Year
فارسی	سال نو
یهودی	ראש השנה (شروع سال)
اسلامی‎	رأس السنة الهجرية (سال نو هجری)
چینی	農曆新年 (سال نو گاه‌شماری زمینی)
فرانسوی	Jour des Étrennes (روز هدیه دادن)
رایج‌ترین رویدادها
ژانویه	سال نو میلادی: ۱ ژانویه; سال نو ژاپنی: ۱ ژانویه; سال نو چینی: ۲۱ ژانویه-فوریه; سال نو ویتنامی:۲۱ ژانویه-فوریه; سال نو تبتی: ژانویه-مارس; سال نو کره‌ای: ژانویه-فوریه; سال نو طبری: ۲۴ ژانویه
مارس	سال نو ایرانی: آغاز بهار; سال نو بهایی: آغاز بهار; سال نو هندویسم: مارس-آوریل
آوریل	سال نو آشوری: ۱ آوریل; سال نو تایلندی: ۱۳-۱۵ آوریل
پاییز	سال نو یهودی; سال نو قبطی; سال نو گجراتی; سال نو نوپاگانیزم;
تغییر پذیر	سال نو اسلامی: ۱ محرم با ۳۵۴ روز
مهمترین مراسم نوروز
مراسم مشترک	سیزده‌به‌در، آتش افروزی، دید و بازدید، سمنو پزی، آتش بازی
مراسم مستقل	ایران: هفت‌سین، مسافرت نوروزی، آیین سنتی ایرانی; افغانستان: هفت میوه، بزکشی، جشن دهقان; تاجیکستان: مراسم حوت، مراسم "سومنک پزی"، مراسم گل گردانی
	ن; ب; و;

سال نو روزی است که آغاز یک سال گاه‌شماری جدید را رقم میزند، و در آن سال‌شمارِ یک تقویم مشخص افزایش داده میشود. در بسیاری از فرهنگ‌ها، این رویداد را به مناسبت پایان سال قدیم و شروع سال جدید جشن می‌گیرند.^[۱] امروز در استفاده جهانی، سال جدید از گاه‌شماری میلادی در ۱ ژانویه اتفاق می‌افتد که عادتی از گاه‌شماری رومی میباشد.

سال نو پارسی، نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که در کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و بخش‌های دیگری از آسیای جنوبی و دیگر نقاط دنیا به عنوان روز اول سال جشن گرفته میشود. سال نو میلادی در ۱ ژانویه هر سال اتفاق می‌افتد و بیشترین استفاده را در کشورهای دنیا دارد. در ۱ ژانویه ۱۶۰۰ میلادی، اسکاتلند اولین کشوری بود که ۱ ژانویه را به عنوان اولین روز سال اتخاذ کرد. گاه‌شمارهای متعددی هستند که به صورت استفاده منطقوی باقی می‌ماند و سال نو را منحصراً سنجش می‌کند.

سال نو خورشیدی[ویرایش]

سفره هفت‌سین در کاخ سفید به مناسبت نوروز

کشورهایی که از گاه‌شماری خورشیدی استفاده می‌کنند، معمولاً سال نو را در اولین روز بهار جشن می‌گیرند. در این حالت، سال نو از لحظه اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره‌شناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌ای گفته می‌شود که خورشید از صفحه استوای زمین می‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده می‌شود،^[۲] ^[۳] و در گاه‌شماری هجری خورشیدی با نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین برابر است. این روز را در بسیاری از کشورهای آسیای میانه نوروز می‌نامند. این روز در گاه‌شماری میلادی با ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.^[۴]

نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار ۱ فروردین در ایران مطابق با ۱ حمل در افغانستان و دیگر کشورهای برگزارکننده نوروز است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.

جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین شرقی (ترکستان چین)، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل می‌شود.^[۵] همچنین کشورهایی مانند مصر و چین جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آنها نوروز جشن گرفته می‌شد، اما امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نوروز در این کشورها برگزار می‌شود. سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۰ با تصویب یک قطعنامه در مقر سازمان در نیویورک، عید نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.^[۶]

سال نو میلادی[ویرایش]

در کشورهایی که از گاه‌شمار (تقویم) میلادی استفاده میکنند، سال نو معمولاً در اول ژانویه برگزار میگردد. راسته ماه‌ها در گاه‌شمار رومی، از زمان پادشاه نوما پومپیلیوس در حدود ۷۰۰ پیش از میلاد، از ژانویه تا دسامبر میباشد. در حال حاضر، جشن گرفتن سال نو یکی از بزرگترین رویدادهای جهانی میباشد. در شب ۳۱ دسامبر هر سال، آخرین روز یک سال میلادی و روز قبل از روز سال نو در بسیاری از کشورهای جهان، عموماً قاره‌های اروپا، آمریکا، استرالیا و بخش‌هایی از آسیا و آفریقا مراسم سال نو برگزار میشود. در فرهنگ جدید غرب این روز با گردهمایی‌هایی در مجالس و مهمانی‌ها برگزار میشود که انتقال سال را ساعت ۱۲:۰۰ شب جشن می‌گیرند.

بسیاری از فرهنگ‌ها در این شب از آتش‌بازی و دیگر روش‌های پرصدا برای جشن گرفتن استفاده می‌کنند. شب سال نو به صورت جهانی مطابق با تولد مسیح یا عرف‌نامه پس از میلاد (به انگلیسی: Anno Domini) در کشورهای مسیحی و حتی غیر مسیحی در ۳۱ دسامبر برپا میشود. شب سال نو همچنین به عنوان هفتمین روز کریسمس در مسیحیت غربی شناخته میشود.

نمونه‌هایی از آتش‌بازیهای شب سال نو را میتوان با شهرهای سیدنی، ولپریسو، لندن و نیویورک مثال زد. سیدنی، ۸۰،۰۰۰ آتش‌بازی را در نیمه‌شب برگزار کرد و بیش از یک‌ونیم میلیون شرکت‌کننده داشت. همچنین این رویداد بزرگترین رویداد دیده شده در سال ۲۰۰۹ از تلویزیون بود. در ولپریسو شیلی بیش از دو میلیون تماشاچی، نظاره‌گر بزرگترین آتش بازی بودندکه در مکانی بزرگتر از ۲۱ کیلومتر از آتش‌بازی در بندر تجارتی شهر در ۲۵ دقیقه از شادی و سرور برگزار شد. لندن زمانی که ساعت بیگ بن نیمه‌شب را در شب سال نو اعلام میکند، در اطراف چشم لندن با آتش‌بازی بسیاری بزرگی همراه میباشد. در نیویورک در کنار میدان تایمز جشن روی یک توپ کریستالی بزرگ متمرکز میشود که یک دقیقه تا شروع سال جدید را ثانیه‌شماری میکند.

در هند[ویرایش]

در هندوستان تقویم های مختلفی در بین گروه های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. بنابر این سال جدید در مواقع مختلفی جشن گرفته میشود که بستگی دارد در چه روزی و در چه تقویمی به آن اشاره شده. روز نو در اول ژانویه در تقویم گریگوری، یک تعطیلی محدود در هندوستان است. مردم در تمام نقاط هندوستان در فعالیت های مختلف مانند آوازخوانی، بازی و سرگرمی، رقص، و مهمانی شرکت میکنند. در شهر های بزرگ مانند بمبئی، دهلی، بنگلور و چنای، کنسرت های زنده ای سازماندهی میشوند که ستارگان بالیوود نیز در آنها شرکت میکنند.^[۷]^[۸]

جشن‌های دیگر سال نو[ویرایش]

شهرهای زیادی در دنیا سال نو را جشن میگیرند. سال نو عموماً همراه با آتش‌بازی، ساز و سرود و دیگر فستیوال‌ها جشن گرفته میشود. نوع، جشن و تاریخ سال نو در کشورهای مختلف مطابق به فرهنگ و تاریخ هر جامعه متفاوت است.

ژانویه[ویرایش]

۱ ژانویه: اولین روز رسمی گاه‌شماری میلادی که توسط بیشتر کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین هشت عدد از دوازده بزرگترین کلیساهای شرقی ارتودوکس که گاه شمار ژولیوس را اتخاد کرده بودند شامل کشورهای بلغارستان، قبرس، مصر، یونان، رومانی، سوریه و ترکیه نیز ۱ ژانویه را به رسم سال نو جشن میگیرند.
سال نو در فرانسه یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین جشن‌های تاریخ آن است. سال نو در فرانسه با نام Jour des Étrennes نیز شناخته میشود. این جشن در ۱ ژانویه آغاز و در ششم ختم میشود. در نزدیکی برج ایفل نیز آتش‌بازی‌های زیادی انجام میشود.
سال نو چینی نیز در هر سال مطابق به عملکرد ماه با شروع ماه جدید تقریباً ۴ هفته قبل از بهار آغاز میشود. تاریخ دقیق آن در اطراف ۲۱ ژانویه تا ۲۱ فوریه اتفاق می‌افتد.