شهرستان اراک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
شهرستان اراک
اطلاعات کلی
کشور ایران Flag of Iran.svg
استان مرکزی
سال شهرستان شدن ۱۳۱۶
مردم
جمعیت ۶٣۴ ،۵٩٩ نفر[۱] (۱۳۹۰)
مذهب شیعه ، مسیحی[۲]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا ۱۷۰۰ متر
شهرها
اراک، ساروق، داودآباد، کارچان
تعداد بخش‌ها
مرکزی، ساروق ، معصومیه
مسلم پورقاسمیان، فرماندار فعلی شهرستان اراک در کنار محمدحسین مقیمی، استاندار کنونی استان مرکزی.

شهرستان اَراک یکی از شهرستان‌های استان مرکزی ایران است. این شهرستان از سه بخش مرکزی و ساروق و معصومیه تشکیل شده‌است [۳]. مرکز آن شهر اراک است.جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ بالغ بر ۵٩٩۶٣۴ بوده‌است.

نام‌گذاری[ویرایش]

تاریخچه[ویرایش]

جغرافیا[ویرایش]

موقعیت جغرافیایی[ویرایش]

شهرستان اراک از شمال به تفرش، از مغرب به همدان و ملایر، از مشرق به شهرستان محلات و از جنوب به شهرستان خمین و شازند محدود شده و ارتفاع متوسط شهرستان حدود ۱۷۰۰ متر از سطح دریاست و از لحاظ وسعت دومین شهرستان استان بعد از شهرستان ساوه می‌باشد.

تقسیمات کشوری[ویرایش]

شهرستان اراک دارای سه بخش مرکزی ، بخش ساروق و معصومیه و ده دهستان است:

نقاط شهری: اراک و داودآباد


  • بخش ساروق (به مرکزیت ساروق)
    • دهستان مشهدالکوبه
    • دهستان ساروق
  • بخش معصومیه (به مرکزیت کارچان)

نقاط شهری: کارچان

اقلیم[ویرایش]

شهرستان اراک به لحاظ برخورداری از عوامل آب و هوایی (مانند مجاورت با کویر میقان، وجود ارتفاعات و...) دارای نوسانات اقلیمی است، بطور کلی تابستانهای نسبتاً ملایم وزمستانهای سرد تا نسبتاً ًسرد از خصوصیات اقلیمی شهرستان اراک است.

زمین‌شناسی و زمین‌ریخت[ویرایش]

گیاگان[ویرایش]

زیاگان[ویرایش]

از مهم‌ترین کوههای آن می‌توان به کوههای راسوند، سفیدخانی و هفتادقله اشاره کرد. همچنین رودخانه شراء و سرشاخه‌های آن در غرب شهرستان اراک جریان داشته که در خنداب با رودخانه قره چای یکی شده، به‌طرف همدان جریان پیدا می‌کند.

مردم‌شناسی[ویرایش]

جمعیت[ویرایش]

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان اراک در سال ۱۳۹۰ برابر با ۵۹۹۶۳۴ نفر بوده‌است که از این میان ۳۰۳۹۱۰ نفر مرد و بقیه زن بوده‌اند. این شهرستان ۱۸۲۷۴۹ خانوار دارد[۱].

زبان[ویرایش]

اهالی این شهرستان عمدتاً به فارسی و در بخش‌هایی به گویش وفسی و در برخی روستاها به زبان ترکی تکلم می‌کنند.[۴] [۵]

دین و مذهب[ویرایش]

مشاهیر[ویرایش]

صنعت و اقتصاد[ویرایش]

واحدهای تولیدی[ویرایش]

وجود کارخانه‌ها و صنایع مختلف در محدوده شهرستان اراک از سویی و مرکزیت استان از سویی دیگر باعث جذب فعالیتهای صنعتی و خدماتی در اراک شده‌است. از صنایع دستی عمده آن فرش بافی است که فرش ساروق اراک در این مورد از شهرت خاصی برخورداراست.

به خاطر وجود صنایع مختلف و مادر در اراک این شهر را پایتخت صنعتی ایران می نامند.

کشاورزی و دامپروری[ویرایش]

شهر اراک با اینکه به عنوان یک شهر صنعتی شناخته شده‌است، از نظر کشاورزی دارای پتانسیل‌های قابل توجهی است. حدود ۱۱۸٬۵۰۰ هکتار زمین قابل کشت در شهرستان وجود دارد که سالانه حدود ۴۰۲،۴۹۲ تن محصولات دامی، زراعی و باغی از آن برداشت می‌شود. از عمده ترین محصولات کشاورزی می‌توان به گندم، جو، علوفه دام، چغندرقند، سیب زمینی، انگور، هلو، سیب، گردو و بادام اشاره کرد. همچنین در بخش دامداری، ۱۲۸ واحد مرغداری، ۱۱۲ واحد گاوداری شیری، ۴۱۶ واحد گوساله پرواری، ۹ ایستگاه جمع آوری شیر فعالیت دارند.[۶]

معادن[ویرایش]

ساختار شهرستان[ویرایش]

فرمانداری[ویرایش]

سلامت و بهداشت[ویرایش]

فرهنگ[ویرایش]

آداب و رسوم[ویرایش]

کتابخانه[ویرایش]

گردشگری[ویرایش]

جاذبه‌های طبیعی[ویرایش]

جریان سرچشمه‌های قره چای (رودخانه شراء و مهاجران) درغرب شهرستان اراک به علاوه وجود مناطق سرسبز در حواشی این رودخانه و همچنین اقلیم کوهستان و نقاط مرتفع جهت کوهنوردی، این قسمت از شهرستان اراک را از سایر مناطق جدا نموده‌است.

  • چشمه چپقلی
  • چشمه کیخسرو (سراب حک)
  • چشمه دوروزن آب روستای چناس (چشمه‌ای فصلی بوده وتا اواخر بهار آب دارد وشدیدا تحت تأثیر بارش باران و برف است. این چشمه و چشمه‌های دیگر این روستا سرچشمه اصلی رودخانه اراک می‌باشند.)
  • چشمه سراب چناس (چشمه‌ای دایمی بوده و فقط در خشکسالی‌های شدید بی آب می‌شود)
  • چشمه سیلی چناس (چشمه‌ای فصلی بوده و تا اواسط بهار آب دارد و شدیدا تحت تأثیر بارش باران و برف است)
  • چشمه دره چناس (این چشمه در میانهٔ کوه غربی دشت دربند چناس قرار دارد که در تمامی فصول سال آب دارد. عجیب است که در بالای کوه همیشه آب دارد.)
  • چشمه آب رضا آباد در امامزاده سهل ابن علی
  • چشمه آب عمارت واقع در ۴۰ کیلومتری اراک بعد ازروستای هفته که در تمام فصول سال آب دارد
  • امامزاده شاهزاده محمد حصار بعد از روستای هفته در ۴۰ کیلومتری اراک
  • باغ اربابی واقع در روستای هفته در ۴۰ کیلومتری اراک

چشمه کیخسرو واقع در روستای حک بالا

شهرستان اراک به خاطر گسترش سازنده‌های آهکی و دولومیتی، محل تشکیل غارهای بسیاری بوده‌است:

  • غارقلعه جوق و مقبره اسرارآمیز آن
  • غار سفید خانی
  • غار انجدان
  • غار آسیلی
  • غار کل چناس (این غار ورودی کوچکی دارد که ده متر نشسته باید رفت سپس به تونل بزرگ شیبداری می‌رسد در انتهای سمت چپ راه باریکی دارد که به قسمت اصلی غار می‌رسد.این غار تا اوایل بهار آب دارد. ازحیوانات این غار خفاش را می‌توان نام برد)
  • ایوان غار کل چناس (این یک غار کوچک است که به علت ارتباط با غار کل به ایوان غار کل معروف است. شکارچیان در زمستان در این ایوان استراحت می‌کنند.)
  • غار برآفتاب روستای چناس (این غار در بالای کوه برآفتاب قرار دارد.این کوه سه غار دارد که یکی از اینها درون صخره‌های نوک کوه‌است)
  • برآفتاب چناس (این کوه در قسمت غربی روستا قرار دارد و آفتاب صبح به آن می‌تابد)
  • گورآب چناس (این کوه در قسمت شرقی روستا قرار دارد وهنگام صبح سایهٔ این کوه بر روستا باعث اختلاف دمای آن با روستاهای مجاور می‌باشد)
  • میشو چناس (این کوه بلندترین کوه آنجا بعد از اشترانکوه می‌باشد و فصول زیادی از سال برف دارد ارتفاع این کوه ۲۹۲۵ متر از سطح دریا می‌باشد)
  • کوه غار یا شاه نشین چناس (این کوه به علت وجود غاری در آن کوه غار نام گرفته‌است. غار این کوه تمام سال آب دارد و شکارچیان زیادی برای شکار به این چشمه می‌روند)
  • کوه غاغان (این کوه در قسمت غربی اراک قرار دارد و آفتاب عصر به آن می‌تابد)

کشاورزی[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۰ خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام ".D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1" چندین بار با محتوی متفاوت تعریف شده‌است
  2. پورتال دانشگاه علوم پزشکی اراک
  3. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
  4. بنیاد توسعه استان مرکزی
  5. پایگاه اطلاع رسانی شهر اراک
  6. «وضعیت کشاورزی شهرستان اراک». مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اراک. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. بازبینی‌شده در ۱۳۹۱شهریور۱۳. 

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

فهرست سایتهای اینترنتی اراک