شهرستان بهار

شهرستان بهار
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	همدان
شهرستان بهار
مردم
جمعیت	۱۲۳٬۸۶۹ نفر
مذهب	شیعه
داده‌های دیگر
وب‌گاه	سایت شهربهار
شهرها
شهر بهار، لالجین، مهاجران، صالح آباد
تعداد بخش‌ها
بخش مرکزی شهرستان بهار، لالجین، صالح آباد

شهرستان بهار با ۱۳۳۴ کیلومتر مربع وسعت و متوسط ارتفاع ۱۷۳۵ متر از سطح دریا در غرب استان همدان به مرکزیت شهر بهار، یکی از شهرستان‌های استان همدان و جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۹۰ بالغ بر ۱۲۳٬۸۶۹ تن بوده است. این شهرستان شامل سه بخش مرکزی، لالجین و صالح‌آباد است. شهرستان بهار از نظر طبیعی دارای آب و هوای خشک بوده، رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه‌ای است. شهر بهار مرکز بخش بهار (سیمینه‌رود) و در نوزده کیلومتری شمال غرب شهرهمدان واقع است. این بخش از دو دهستان سیمینه‌رود و خدابنده‌لو تشکیل یافته و مجموعاً دارای ۳۱۱ آبادی است.

تقسیمات کشوری

• بخش مرکزی
  • دهستان سیمینه‌رود
  • دهستان آبرومند

نقاط شهری: بهار

بخش‌های شهرستان بهار

• بخش لالجین
  • دهستان سفالگران
  • دهستان مهاجران

نقاط شهری: لالجین

• بخش صالح آباد
  • دهستان دیمکاران
  • دهستان صالح‌آباد

نقاط شهری: لالجین، مهاجران، صالح آباد

شهرستان بهار یکی از شهرستانهای هشت‌گانهٔ استان همدان با وسعتی معادل ۱۳۳۴ کیلومترمربع، حدود هفت‌درصد از وسعت استان را شامل می‌شود. این شهرستان دارای سه بخش بخش مرکزی، لالجین و صالح‌آباد و شش دهستان و چهار شهر بهار، لالجین، مهاجران و صالح‌آباد و هفتاد روستای دارای سکنه است. این شهرستان از نظر طبیعی دارای آب و هوای خشک بوده، رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه‌ای است.

مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان بهار

• شهر لالجین
• آرامگاه شیخ محمد بهاری
• تپه و پل مهاجران (ماران)
• کاروانسرای تاج‌آباد
• تپه سیمین زاغه

فعالیت عمده صنایع دستی شهرستان بهار در زمینه ساخت سفال و سرامیک و بافت قالی است. در این دو هنر-صنعت در سال ۱۳۸۲ به ترتیب ۱۱۱۲۱ و ۳۵۸۰ نفر مشغول به فعالیت بوده‌اند.

پیشینه تاریخی بهار

شهربهار یکی از شهرهای استان همدان و در پانزده کیلومتری شمال شهر همدان قرار دارد. تانیم قرن اخیر قصبه‌ای معتبر و مرکز بخش سیمینه‌رود بود. حمدالله مستوفی در ذیل همدان غیرمستقیم از منطقهٔ بهار و توابع آن به‌اضافه قسمتی دیگر از اراضی مجاور شهر همدان از ناحیه فریوار نام برده است. اصطلاح فریوار در قرن پنجم هـ.ق. از زبان راوندی آمده است.

دشت کوزه‌کولان

شهرت شهرستان بهار از قدیم‌لایام به دشت‌های آن بویژه «دشت قرق» و «دشت کوزه‌کولان» بود و کوزه‌کولان جلگه‌ای است منتهی به دامنه‌های کوه الوند. لازم به ذکر است کهن‌ترین مسیر ارتباطی پایتخت کشور ماد به سمت مغرب و جنوب غربی ایران یعنی به سرزمین‌های ایلام، بابل، اکد و سومر از این ناحیه عبور می‌نمود. اکنون آزاد راه همدان - کرمانشاه - سنندج و سه‌راهی معروف به گلوگاه، محل تلاقی غرب کشور با مرکز، در دشت کوزه‌کولان قرار دارد.

دشت قُرق

مکانی با شرایط شکارگاه و سبزه‌زار، که تا چند دههٔ قبل چاه‌های عمیق موجود در «دشت بهار» حفر نشده بود در قرق بهار - منطقه‌ای در جنب شهر بهار- تالابی وجود داشت که یکی دو متر آب داشت، در آن گیاهان مردابی می‌رویید و محل صید ماهی و مرغابی برای شکارچیان بود.

برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و شرب باعث نابودی دریاچه گشته است. دریاچه‌ای که در مجاورت آن مرغزار، چراگاه، شکارگاه و باتلاقی هم ایجاد شده بود و اکو سیستم گیاهان، جانوران و پرندگان بومی و مهاجر بشمار می‌رفت. به استناد متون مکتوب بهرام گور همراه اسبش در این باتلاق عمیق فرو هشت و تلاش‌ها برای یافتن او بی‌ثمر ماند.

زبان

زبان مردم بخشهای مرکزی (بهار) و لالجین و صالح آباد آذری است.

مردم

این شهرستان در تولید سیب زمینی، سیر و (اخیرا یونجه ودانه‌های روغنی) و صنایع دستی از قبیل سفال و سرامیک در شهر لالجین از شهرت فراوانی برخوردار است. وجود زمین‌های آبرفتی حاصل‌خیز، سفره‌های آب زیرزمینی شرایط را برای کشاورزی به خصوص محصولاتی مانند سیب زمینی رافراهم کرده است، به طوری که بیشتر مردمان این شهرستان به کار کشاورزی و کشت سیب زمینی، گندم، سیر و... مشغول می‌باشند. شهرستان بهار یکی از قطب‌های تولید سیب زمینی کشور است. متأسفانه در سالهای خیر به دلیل کاهش نزولات آسمانی وبهره برداری بی‌رویه وهمچنین عدم مدیریت برداشت از سفره‌های زیر زمینی به کشاورزی این منطقا آسیب جدی وارد شده است تا جایی که باعث افت درآمدهای خانوارها ومسائل مرتبط مثل بالا رفتن سن ازدواج به دلایل مالی وبیکاری مزمن در بین جوانان شده است.

در محله‌های قدیمی نسبت‌های فامیلی قوی به چشم می‌خورد که شبیه به نظام قبیله‌ای گذشته می‌باشد، یعنی پدر در جوار خانه پدری وپسر نیز همین‌طور زندگی می‌کنند، این موضوع بخصوص در محله قلعه وآقدروازه به چشم می‌خورد. بیشتر وصلت‌های خانوادگی بین اهالی محل صورت می‌گیرد وبه ندرت با غیر هم شهری ازدواج می‌کنند.

مشاهیر

• شیخ محمد بهاری
• رضا بهاری، شاعر حکیم
• غلام‌حسین فضائلی، شاعر ادیب
• علی اصغر بهاری، موسیقی‌دان
• محمد باقر بهاری، واعظ
• شیخ محمد بهاری، واعظ
• سید اِ ربام، واعظ
• شخ عله میزّا، عابد
• محمدرضا الطافی نشاط
• محمد خلیلی، شاعر آزاد اندیش، نویسنده و فعال سیاسی
• دکتر حبیب‌الله موسوی‌بهار رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان
• دکتر شهریار بهاری شاعر و متخصص گوش و حلق
• دکتر علی رضا نوری استاد نفت و عمران دانشگاه آلبرتا

تعداد شهدا و مفقودین

تعداد شهدا و مفقودین این شهرستان ۸۳۶ نفر معادل ۷٫۷ درصد کل شهدای استان می‌باشد که خانوده آنها زیر پوشش بنیاد شهید قرار دارند. تعداد آزادگان این شهرستان ۱۲۷ نفر معادل ۱۲٫۹ درصد کل تعداد آزادگان استان و تعداد جانبازان این شهرستان ۱۶۸۸ نفر معادل ۸٫۷ درصد کل جانبازان استان می‌باشد که تحت پوشش خدمات بنیاد جانبازان قرار دارند. در سال ۹۴ وبا اعزام نیروهای داوطلب ایرانی به مناطق مختلف سوریه تحت عنوان مدافعین حرم، دوتن از بهاری‌ها به نام مهندس سیدمیلاد مصطفوی و جعفر ترابی کمال به شهادت رسیدند.

ویژگی‌های طبیعی

از ویژگی‌های طبیعی بهار می‌توان به تنوع آبرفتهای حاصلخیز که از فرسایش رسوبات سطحی ارتفاعات الوند به وجود آمده و نیز به نفوذ پذیری عمق خاک آن اشاره کرد. بهار به علت دارا بودن زمستان‌ها و یخبندان‌های طولانی از مناطق سردسیر کشور محسوب می‌شود. تابستان‌هایش معتدل و گرمترین ماه‌های سال آن، تیر و مرداد با حداکثر گرمای ۶/۳۹+ درجه سانتیگراد و سردترین ماه‌ها دی و بهمن با حداقل درجه حرارت ۳۳- سانتیگراد است.

میانگین بارش سالانه در حدود ۳۱۵ میلی‌متر و حداقل بارش سال در اواخر خرداد و حداکثر آن در فروردین ماه به ثبت رسیده‌است. این شهر به دلیل اختلاف ارتفاع بین بهار و ارتفاعات الوند، منطقه‌ای بادخیز است.

شبکه آب‌ها

چاه‌ها، قنات و رودها، شبکه آبیاری بهار را تشکیل می‌دهند و همین است که موجب توسعه و گسترش کشاورزی در این شهر و منطقه شده‌است. از مهم‌ترین رودهایی که در این منطقه جریان دارد، می‌توان از سیمینه‌رود، قره چای، فرجین و رودخانه صالح آباد را می‌توان نام برد.

جستارهای وابسته

• بهار (شهر)
• بخش مرکزی شهرستان بهار

منابع

• پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۰
• پایگاه خبری تحلیلی نشاط شهر - مرجع اخبار شهرستان بهار.
• سایت رسمی شهرستان بهار.
• انجمن شهرستان بهار
• کانال تلگرامی شهرستان بهار