شهرستان تالش

تالش
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	گیلان
مرکز	تالش
سال شهرستان شدن	۱۳۲۶
مردم
جمعیت	۱۸۹٬۹۳۳ نفر
مذهب	تسنن و تشیع
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۴۲۷ کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
فرماندار	علی فتح‌الهی
پیش‌شماره تلفنی	۰۱۳
تعداد بخش‌ها
مرکزی

شهرستان تالش از شهرستان‌های استان گیلان در شمال ایران است. جمعیت شهرستان تالش ۱۸۹۹۳۳ نفر است (سال ۱۳۹۰) و مرکز آن شهر هشتپر با جمعیت ۵۲٬۳۴۴ نفر است. این شهرستان دارای ۴ بخش و ۱۰ دهستان است.

زبان

زبان مردم تالش، تالشی است و از زمان‌های دور به این زبان تکلم می‌کنند. زبان تالشی بیشتر از زبان فارسی به زبان پهلوی قدیم (زبان ایرانیان باستان) نزدیک است.زبان ترکی آذربایجانی نیز در تالش استفاده می‌شود.

مشخصات شهرستان

• وسعت شهرستان: ۱۴۲۷ کیلومتر مربع
• تراکم نسبی (نفر): ۵۰۱
• درصد شهرنشین: ۶۴٫۲٪
• منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک چهارم خاک استان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشد، از غرب به استان اردبیل، از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای تالش، ماسال وشاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا، فومن، شفت، همچنین اکثریت مردم از شهرستانهای فومن و شفت صومعه سرا تالش زبان می‌باشد. تالش از سه جهت به کوه‌های تالش که ادامه رشته کوه‌های البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوه‌های بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا داده‌است. مردم تالش به زبان تالشی تکلم می‌نمایند. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند.
• تاریخ:

تالش، سرزمینی که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته می‌شد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیه‌رو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی می‌رسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقهٔ کوهستانی نیر و سراب را دربر می‌گرفت. تالشی‌ها در نیمه دوم قرن هجدهم حکومت خوانین تالشی را تأسیس کردند و شهر لنکران را به عنوان پایتخت خود انتخاب نمودند. ناگفته نماند که لنکران از قدیمترین زمان تا به حال مرکز سکونت تالشی‌ها به شمار می‌رود. در سال ۱۸۱۳ میلادی با امضای عهدنامه گلستان بخشی از تالش به تصرف کشور روسیه درآمد ودر سال ۱۸۲۸ میلادی با امضای عهدنامه ترکمن چای این اِشغال تصویب و تثبیت گردید تالشی‌ها به دو قسمت تقسیم شدند. بخشی از تالش از سرزمین ایران جداشده و به تصرف روس‌ها درآمد.

بخش‌ها

شهرستان تالش بزرگ‌ترین شهرستان استان گیلان می‌باشد.

• بخش مرکزی شهرستان تالش
  • دهستان ساحلی جوکندان که شامل جوکندان اول و جوکندان دوم است.
  • دهستان طولارود
  • دهستان کوهستانی تالش

شهر: هشتپر

• بخش کرگان‌رود شمالی
  • دهستان لیسار
  • دهستان خطبه‌سرا

شهر: لیسار

• بخش اسالم
  • دهستان اسالم
  • دهستان خاله‌سرا
  • دهستان ناو

شهر: اسالم

• بخش حویق
  • دهستان حویق
  • دهستان چوبر

شهرها: حویق و چوبر.

جاذبه‌های گردشگری (طبیعی و تاریخی ـ مذهبی)

• پارک جنگلی سیاهداران
• سورتمه ریلی
• ییلاقات باستانی و تاریخی مریان و آق اولر
• ییلاق سوباتان لیسار
• ساحل زیبای قروق
• بقعه شاد میلرزان خطبه سرا
• دژ سلسال لیسار
• پارک جنگلی و ساحل گیسوم اسالم
• ییلاق اسبومار و ساحل جوکندان
• ییلاق توریستی کرمان و گردنه الماس اسالم
• (آبشار زمرد) حویق
• (بقعه نرگس خاتون) چوبر
• بقعهٔ بابا اسماعیل، تره طول
• (بقعهٔ سید نیکی، سید نیکی
• دریاچهٔ سراگاه
• کاخ سردار امجد در پارک شهر

منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.

• وب سایت اصلی شهرستان
• وب سایت گیلان سوغات
• پایگاه ادبی، فرهنگی و اجتماعی تالش
• پایگاه عکاسی شهرستان تالش