شهرستان پلدختر

شهرستان پل‌دختر
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	لرستان
مرکز	پل‌دختر
سال شهرستان شدن	۱۳۴۲
مردم
جمعیت	۷۵٬۳۲۷ نفر
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	۳۶۱۵ کیلومتر مربع
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۲۰
داده‌های دیگر
فرماندار	نعمت اله دستیاری
پیش‌شماره تلفنی	۰۶۶
وب‌گاه	http://sh-poldokhtar.ir/
شهرها
پل‌دختر، معمولان
تعداد بخش‌ها
مرکزی، معمولان

شهرستان پل‌دختر یکی از شهرستان‌های استان لرستان است که در جنوب این استان قرار گرفته‌است. این شهرستان دارای آب و هوای معتدل در زمستان و گرم در تابستان است. روزگاری جاده سراسری تهران به استان خوزستان از این منطقه می‌گذشت اما اکنون این جاده از خرم‌آباد به وسیلهٔ آزادراه خرم زال به استان خوزستان وصل می‌شود. رودخانه دائمی کشکان نیز از دره‌های منطقه عبور می‌کند. کار مردم منطقه بیشتر کشاورزی است. گویش مردم این شهرستان لری بالاگریوه ای است که با گویش مردم شهرستان اندیمشک و شهرستان دره شهر یکی است. طوایف جودکی و بهاروند در این شهرستان ساکن هستند. در گذشته شهرستان اندیمشک جزءتوابع پلدختر بوده که بعد ها به استان خوزستان پیوسته است. شهرستان پلدختر دارای یک سبک خاص از ترانه و آهنگ لری است به نام "علی دوستی" که با گویش بالاگریوه ای اجرا میشود. مرکز این شهرستان شهر پل‌دختر است. شهرستان پل‌دختر در حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب باختری خرم‌آباد واقع شده و شهرستان مرزی بین استان‌های لرستان و ایلام است. پل‌دختر حدود ۴۵ کیلومتر با شهرستان دره‌شهر از استان ایلام فاصله دارد.

نام این شهرستان از نام پل بزرگ و محکمی که از روزگار ساسانیان به جا مانده گرفته شده‌است. هم اکنون ستونهای تخریب شده از این پل که بر روی رودخانه زده شده قابل رویت بوده و کنگره آن که جاده سراسری از زیر آن رد می‌شود همچنان پا بر جاست. مرکز شهرستان پل دختر از نظر جغرافیایی در ۴۷ درجه و ۴۲ دقیقه درازای خاوری و ۳۳ درجه و ۹ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۶۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

شهرستان پل‌دختر یک شهرستان کوهستانی و در میان کوه‌های سریه فلک کشیده زاگرس واقع شده است. آب و هوای آن نسبتاً گرم و نیمه خشک است ولی برخی از نواحی آن بسیار سرد هستند. بیش‌ترین درجه گرما ۴۷ درجه در تابستان، کمترین دما ۲- درجه در زمستان در شهر پلدختر به ثبت رسیده است و مقدار بارش سالانه بطور متوسط ۴۵۰ میلی‌متر است. شهرستان پلدختر از شمال و خاور به شهرستان خرم‌آباد، از شمال و شمال باختری به شهرستان کوهدشت، از جنوب به استان خوزستان و ایلام محدود می‌باشد. راه اصلی خرم‌آباد - اندیمشک از شهرستان پل دختر می‌گذرد. از این شهرستان به سوی شمال تا خرم‌آباد حدود ۱۱۰ کیلومتر و به سوی جنوب خاوری تا اندیمشک حدود ۱۰۲ کیلومتر فاصله‌است.

منابع نفت و گاز

پلدختر از نفت خیز ترین شهرستانهای کشور و نفت خیز ترین شهر لرستان است. در پلدختر تاکنون 34 تاقدیس نفت کشف گردیده است.

شهرستان پلدختر دارای چاه‌ها و پالایشگاه‌های پمپاژ نفت و گاز زیادی می‌باشد. از مهم ترین چاه‌های نفت و گاز می‌توان به چاه نفت و گاز روستای مورانی واقع در ۱۵ کیلومتری پلدختر اشاره کرد که به پالایشگاه کرمانشاه پمپاژ می‌شوند. هم چنین می‌توان از پالایشگاه‌های پمپاژ پلدختر به پالایشگاه تنگ فنی و پالایشگاه نفت آسار و پالایشگاه افرینه نام برد.

کشاورزی در این منطقه رواج نسبتاً خوبی دارد و آب مورد نیاز برای آن از رودخانه‌ها و چاه‌ها تأمین می‌شود. محصولات کشاورزی این منطقه عبارتند از: خیار، انجیر، گندم، جو، بنشن، تره‌بار و برنج. اقتصاد پلدختر بر پایه کشاورزی، دام‌داری و صنایع استوار است. پلدختر مقام نخست تولید انجیر در کشور را داراست. هم چنین در پاییز و زمستان به دلیل آب و هوای مناسب آن نیز مقام نخست تولید سبزی را در کشور به خود اختصاص داده است. این در حالی است که فرآورده‌های کشاورزی این شهرستان همراه با فراورده‌های دامی و لبنی جزو صادرات آن است. صنایع کارخانه‌ای پل‌دختر، بیش‌تر صنایع‌ساختمانی‌است که مصالح‌ساختمانی‌تولید شده آن نیز به دیگر شهرستان‌ها صادر می‌شود از این کارخانه‌ها می‌توان به کارخانهٔ شن و ماسه، سیمان، گچ اشاره کرد. تالابهای زیبای پل‌دختر (۱۳ تالاب)، غار مشهور و باستانی کلماکره، پل کلهرت یا «مملو»، گورستان چشمک و مقبره حیات‌الغیب از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی و تاریخی شهرستان پلدختر به شمار می‌آیند.

آب و هوا

شهرستان پل‌دختر دارای آب و هوایی متفاوت است. مرکز این شهرستان یعنی پلدخترآب و هوای گرمی در تابستان و معتدل و نسبتاً سرد در زمستان دارد. اما در شرق و شمال شهرستان پل‌دختر آب و هوای سردی در زمستان وجود دارد. از جمله روستاهای قلعه نصیر، آبسرد و شهر معمولان زمستان‌های سردی دارند. میانگین بارش سالانه در شهرستان پل‌دختر ۳۷۲/۶ میلی‌متر می‌باشد که به همین علت از شهرستان‌های پُر باران استان لرستان است.

در ارتفاعات این شهرستان، برف زیادی می‌بارد و حتی دوام این برف‌ها پس از بارندگی به ۷ روز تا۲۰ روز می‌رسد.

بارش برف در تنگهٔ دهلیج پل‌دختر

پل کلهرت

ﭘﻞ کلهرت ‏( ﻧﺎﻡ ﻣﺤﻠﯽ : ﮐِﻠِﻪ ﻫُﺮ / ﮐِﻠَﻪ ﻫُﺮﺩ ‏) ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﻞ ﻣَﻤُﻮﻟﻮ ﺑﻪ ﻓﺎصله ﺣﺪﻭﺩ 56 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﯼ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﺮﻗﯽ ﭘﻞ ﺩﺧﺘﺮ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺁﺑﺎﺩﯼ ﻣﻌﻤﻮﻻﻥ قرار دارد، این پل مربوط به دوران ساسانیان است که توسط بدر بن حسنویه یکی از پادشاهان آل حسنویه ترمیم شد.

پل گاومیشان

پل تاریخی گاومیشان در جنوب شرقی پلدختر و پایین تر از محل برخورد رودهای کشکان و سیمره بر روی رودخانه کشکان قرار دارد، در دوران صفویه و قاجاریه این پل تعمیر شد.

جمعیت

جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ با بخش‌ها و روستاهای آن ۷۶٬۶۵۲ نفر برآورد شده است.

مکان‌های دیدنی و تاریخی

• تالاب‌های پل‌دختر
• پل دختر
• غار کلماکره
• غار کوگان
• پل کلهر
• مقبره سید نعمت الله جزائری
• گورستان چمشک
• جنگل‌های بلوط
• ارتفاعات کبیرکوه زاگرس
• کاروانسرای چمشک
• تپهٔ واشیان
• آبشار آبتاف
• پل گاومیشان
• امامزاده سید سهل الدین
• امامزاده احمد

بخش‌ها و دهستانها

• بخش مرکزی شهرستان پل‌دختر
  • دهستان واشیان
  • دهستان جایدر
  • دهستان جلوگیر
  • دهستان ملاوی
  • دهستان میانکوه غربی
• بخش معمولان
  • دهستان میانکوه شرقی
  • دهستان افرینه
  • دهستان معمولان

روستاها

• واشیان
• افرینه
• زورانتل
• گل گل
• مورانی
• سراب حمام
• هلوش
• پاعلم
• بابازید
• جلگه خلج (کیش)
• تنگ فنی
• پران پرویز
• تیمورآباد
• کیان آباد
• وره زرد
• خرسدر
• باغ جایدر
• چم مهر
• دو کوهه
• بادامک
• آبسرد
• قلعه نصیر
• چم قلعه
• اسلام آباد