ملک منصور میرزا شعاع‌السلطنه

برای دیگر کاربردها، شعاع‌السلطنه را ببینید.

شعاع السلطنه
نام کامل	ملک منصور میرزا
لقب(ها)	شاهزاده قاجار
زادروز	۱۸ ربیع‌الثانی ۱۲۹۷ ۱۲۵۳ خورشیدی
زادگاه	تبریز
مرگ	۱۲۹۹ خورشیدی
محل مرگ	تهران
آرامگاه	قم
دودمان	قاجار
پدر	مظفرالدین شاه
مادر	نزهت‌السلطنه
فرزندان	۱۱ فرزند

ملک منصور میرزا شعاع السلطنه(۱۲۵۳-۱۲۹۹) دومین فرزند ذکور مظفرالدین شاه

زندگینامه

در ۱۸ ربیع‌الثانی ۱۲۹۷ در تبریز تولد یافت.

تحصیلات خود را از پنج سالگی در تبریز آغاز کرد و بنا به نوشته روزنامه شرافت: علوم غربیه، ریاضی، طبیعی، شیمی، فیزیک، فن تاریخ، زبان فرانسه و انگلیسی، صنعت عکاسی، فنون حربیه، قواعد عسکریه اعم از پیاده نظام و توپخانه را فرا گرفت.

جنبش مشروطه

عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز. سال ۱۹۰۹ میلادی.
شاهان قاجار
نام	دورهٔ پادشاهی
آقامحمد خان فتحعلی شاه محمدشاه ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی شاه احمدشاه	۱۱۷۵–۱۱۶۱ ۱۲۱۳–۱۱۷۶ ۱۲۲۶–۱۲۱۳ ۱۲۷۵–۱۲۲۶ ۱۲۸۵–۱۲۷۵ ۱۲۸۸–۱۲۸۵ ۱۳۰۴–۱۲۸۸

در ۱۳۱۴ والی گیلان شد و وزارت او را میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه و بعد سعدالسلطنه عهده دار بودند، پس از آن به حکومت فارس و بنادر جنوب رفت.

خیلی زود ثروتمند شد و در تهران مستغلات زیادی برای خود تدارک دید و در چیذر شمیران باغ وسیع و مصفایی بنیاد نهاد.

کاخ شهری او در خیابان امیریه مجاور باغ کامران میرزا قرار داشت که هم اکنون قسمتی از آن باغ دانشکده افسری است.

وی از طرفداران سیاست روسیه تزاری در ایران بود. چندین سفر به روسیه رفت و با شاهزادگان آن کشور دوستی به هم رسانید.

قبل از اینکه مظفرالدین شاه به اروپا برود او به سیر و سیاحت در اروپا پرداخت. پس از مراجعت پدر خود را تشویق به رفتن اروپا کرد.

در دوره محمد علی شاه مواجب و مستمری او از تمام شاهزادگان بیشتر بود و هر سال یک صد و چهارده هزار تومان مواجب نقدی و جنسی داشت.

مجلس اول برای صرفه جوئی در بودجه کشور مستمریها را تقلیل داد از جمله مستمری شعاع السلطنه از صد و چهارده هزار تومان به دوازده هزار تومان تقلیل پیدا کرد.

از آن تاریخ شعاع السلطنه با مشروطیت به مخالفت پرداخت. پس از خلع محمدعلی میرزا از سلطنت، او نیز با برادر خود همراهی نمود و از ایران خارج شد.

وقتی شوستر آمریکایی خزانه دار کل برای مالیات‌های عقب افتاده او اجرائیه صادر کرد بر بالای مستغلات شعاع السلطنه پرچم روسیه افراشته شد و با مداخله روس‌ها وی از پرداخت بدهی سنگین خود به دولت مشروطه اعراض نمود.

در ۱۳۲۹ه. ق که محمدعلیشاه برای تصاحب سلطنت به ایران وارد شد شعاع السلطنه با او همراهی کرد.

پس از شکست آنها دولت مشروطه برای کشتن محمدعلی شاه و دو برادرش همین شعاع السلطنه و سالارالدوله جایزه‌ای به مبلغ ۲۵ هزار تومان تعیین کرد و نیرویی برای سرکوب او به ریاست یپرم‌خان اعزام کرد.

وی در ۱۲۹۹ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

شعاع السلطنه از همسران متعدد صاحب یازده فرزند شد. آنان در دوره رضا شاه نام خانوادگی «ملک منصور» را برگزیدند.

منابع

• عاقلی، باقر. شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم). تهران: نشر گفتار با همکاری نشر علم، ۱۳۸۰.  ص۱۵۳۷.
• مسعود بهنود: (کشته شدگان بر سر قدرت، ص. ۲۰۷ - ۱۷۹)
• تاریخ انقلاب مشروطیت. رحیم نامور. انتشارات چاپار ۱۹۵۸
• ابراهیم، فرخ‌غفاری. مهین بانو. تهران: فرزان روز، ۱۳۹۰. شابک ‎۹۷۸-۹۶۴-۳۲۱-۳۲۲-۹.