اقیانوس اطلس

اقیانوس اطلس
گروه	اقیانوس
مساحتِ رو	۱۰۶٬۴۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع (۴۱٬۱۰۰٬۰۰۰ مایل‌مربع)(دومام
ژرفای میانگین	۳۳۳۲ متر
ژرفای بیشین	۸۶۰۵ متر

اقیانوس اَطلَس یا اقیانوس آتلانتیک، دومین اقیانوس بزرگ دنیا است که قاره‌های آفریقا و اروپا را از قاره آمریکا جدا می‌سازد و درازایش نیز از جنوبگان تا اقیانوس منجمد شمالی است. نام اقیانوس آتلانتیک از یک لغت یونانی به معنای دریای اطلس گرفته شده است. نخستین بار هرودت این اقیانوس را دریای اطلس نامید.

مشخصات اقیانوس اطلس

اقیانوس اطلس به صورت حوزه s شکلی است که در جهت شمالی جنوبی گسترش دارد و توسط جریان‌های متقابل استوایی در حدود ۸ درجه عرض جغرافیایی شمالی به اطلس شمالی و اطلس جنوبی تقسیم می‌شود. اقیانوس اطلس از غرب توسط قاره آمریکا (شمالی و جنوبی) و از شرق توسط قاره‌های اروپا و آفریقا محصور شده است و توسط تنگه جبل الطارق با دریای مدیترانه در ارتباط است. از سمت شمال توسط تنگه دانمارک، دریای گرینلند و دریای نروژ و دریای بارنتز به اقیانوس منجمد شمالی (اقیانوس شمالگان یا دریای آتلانیک) و از سمت جنوب شرقی به اقیانوس هند و از سمت جنوب غربی توسط تنگه دریک به اقیانوس آرام و از جنوب به اقیانوس جنوبی متصل می‌شود (در برخی تعاریف دیگر امتداد آن را تا قطب جنوب درنظر می‌گیرند). اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام از طریق کانال پاناما در بین آمریکای شمالی و جنوبی نیز به هم متصل هستند. اقیانوس اطلس همچنین با دریای کارائیب، خلیج مکزیک، خلیج هودسن، خلیج بافین، خلیج بیسکای، دریای شمال، دریای بالتیک و دریای کلتیک مجاورت دارد.

مساحت اقیانوس اطلس با در نظر گرفتن دریاهای مجاور آن در حدود ۱۰۶٬۴۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع (۴۱٬۱۰۰٬۰۰۰ مایل‌مربع) است که ۲۰ درصد مساحت کل زمین و ۲۶ درصد مساحت آب‌های زمین را شامل می‌شود. بدون احتساب این دریاها مساحت آن ۸۲۴۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع می‌شود.

حجم اقیانوس اطلس با احتساب دریاهای مجاور آن ۳۵۴٬۷۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مکعب و بدون آن‌ها ۳۲۳٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مکعب است.

عمق متوسط اقیانوس اطلس با احتساب دریاهای مجاور ۳۳۳۹ متر و بدون درنظر گرفتن آن‌ها ۳۹۲۶ متر می‌باشد. عمیق‌ترین قسمت این اقیانوس در گودال پورتوریکو به عمق ۸۶۰۵ متر می‌باشد.

عرض اقیانوس اطلس از ۲۸۴۸ کیلومتر بین برزیل و لیبریا تا ۴۸۳۰ بین آمریکای شمالی و آفریقا متغیر است.

آب و هوای اقیانوس اطلس

آب و هوای اقیانوس اطلس و سرزمین‌های اطراف آن تحت تأثیر دمای سطح اب و جریان‌های آبی می‌باشد. گرم‌ترین نواحی آب و هوایی اطلس در شمال استوا گسترش دارد و سردترین نواحی آن در عرض‌های جغرافیایی بالا قرار دارند که این نواحی توسط یخ‌های دریایی پوشیده شده‌اند. جریان‌های اقیانوسی آب و هوای اطلس را با انتقال اب‌های گرم و سرد به دیگر نواحی کنترل می‌کنند.

شوری آب اقیانوس اطلس متغیر است و به تبخیر، بارش، جریان اب رودخانه‌ها و ذوب یخ‌ها بستگی دارد که معمولاً بین ۳۳ تا ۳۷ گرم در لیتر است.

دمای سطح آب اقیانوس اطلس بسته به عرض جغرافیایی، جریان‌های دریایی و فصل‌های مختلف بین ۲ تا ۲۹ درجه سانتی گراد در تغییر است. بیشترین دما در شمال خط استوا و کمترین دما در نواحی قطبی است. در عرض‌های جغرافیایی متوسط بیشترین مقدار دما بین ۷ تا ۸ درجه سانتی گراد است.

کشورهای همجوار

اروپا

ایسلند، جزایر فارو, نروژ، سوئد، دانمارک، آلمان، هلند، بلژیک، بریتانیا، جزیره من, جمهوری ایرلند، فرانسه، گرنزی, جرسی, اسپانیا، پرتغال

آفریقا

مراکش، اسپانیا (جزایر قناری), صحرای غربی، موریتانی، کیپ ورد، سنگال، گامبیا، گینه بیسائو، گینه، سیرالئون، لیبریا، ساحل عاج، غنا، توگو، بنین، نیجریه، کامرون، گینه استوایی، گابون، سائوتومه و پرنسیپ، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، آنگولا، سینت هلینا, نامیبیا، آفریقای جنوبی، جزیره بووه

آمریکا جنوبی

جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی, جزایر فالکلند, شیلی، آرژانتین، اروگوئه، برزیل، فرانسه (گویان فرانسه), سورینام، گویان، ونزوئلا، کلمبیا

کارائیب

ترینیداد و توباگو، کوراسائو, آروبا, گرنادا، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، باربادوس، سنت لوسیا، فرانسه مارتینیک و جزیره گوادلوپ), دومینیکا، مونتسرات, آنتیگوا و باربودا، سنت کیتس و نویس، هلند (جزایر کارائیب هلند), سنت بارثلمی, سنت مارتین, سنت مارتین, آنگویلا, جزایر ویرجین انگلستان, جزایر ویرجین ایالات متحده, پورتوریکو, جمهوری دومینیکن، جزایر تورکس و کایکوس, هائیتی، باهاما، کوبا، جامائیکا، جزایر کیمن

آمریکای شمالی و مرکزی

پاناما، کاستاریکا، نیکاراگوئه، هندوراس، گواتمالا، بلیز، مکزیک، ایالات متحده آمریکا، برمودا, کانادا، سنت پیر و ماژلان, گرینلند

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Atlantic Ocean»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۶ ژوئیه ۲۰۱۱).