ورق‌های بازی

ورق بازی سنتی ایران به نام گنجیفه

ورق بازی یا برگ یا قططه بازی از ۵۴ عدد صفحه مقوایی یا پلاستیکی که در ۴ دسته خال مختلف ۱۳ کارتی به علاوه ۲ عدد کارت ژوکر یا دلقک، قرار می‌گیرند، تشکیل شده‌است. از این ورق‌ها برای انواع بازی و سرگرمی، انواع ورق بازی، چشم‌بندی و تردستی، ساختن برج با ورق و نیز برای قمار استفاده می‌شود. اکثر بازی‌ها و سرگرمی‌ها صرفاً با ۵۲ کارت اصلی صورت می‌گیرد و ژوکر (جوکر) نقش چندانی در بازیها ندارد و گاهی از کارت ژوکر به عنوان جایگزینی برای کارت گمشده استفاده می‌شود. البته بازی‌ها و سرگرمی‌هایی نیز هستند که باید با کارت ژوکر انجام شوند مانند بازی شیطان (بازی شیطانک).

هر ورق در یک طرف دارای شکلی و علامتی است که با بقیه ورق‌ها متفاوت است، و طرف دیگر همهٔ ورق‌ها در یک دست ورق کاملاً مشابه یکدیگر می‌باشند.

نمونه ورق‌ها

نام	دل یا لال	خشت	پیک یا قره	گشنیز یا (خاج)
آس (تک)(توس)
شاه	شارل	ژولیوس سزار	داوود	اسکندر مقدونی
بی بی (ملکه)	جودیت	راحل	آتنا	آرژین
سرباز (غلام) (غلام)	لاهایر	هکتور	اوژیر	لانسلوت
دو
سه
چهار
پنج
شش
هفت
هشت
نه
ده

ورق بازی در ایران باستان

پیش از مرسوم شدن ورق بازی به شیوه امروزی در ایران، نوعی بازی ورق به نام گنجفه در این سرزمین مرسوم بوده‌است. گنجفه به احتمال زیاد در قرن شانزدهم و در دربار صفویان پدید آمده و از آنجا به هندوستان راه یافته‌است. با توجه به شباهتهای ساختاری گنجفه و ورق بازی اروپایی، این دو مسلماً از هم تأثیر پذیرفته‌اند، هر چند که جهت این تأثیر به درستی معلوم نمی‌باشد.

در جمهوری اسلامی ایران بازی با ورق، به دلیل نهی شدن آن توسط اسلام به عنوان آلت قمار، جرم شمرده می‌شود. با این‌وجود بازی با ورق همچنان محبوبیّت خود را در بین مردم حفظ کرده‌است، چنان‌که ورقِ بازی در رده ۱۶ام فهرست بیشترین کالاهای قاچاق شده در سال ۱۳۸۳، پس از مواد مخدر و قبل از ارز قرار گرفته‌است.

جستارهای وابسته

• ورق بازی (بازی)