زبان ایتالیایی

ایتالیایی
Italiano
بیان	[itaˈljano]
زبان بومی در:	ایتالیا سوئیس سن مارینو آلبانی واتیکان مناطقی در اسلوونی و کرواسی
منطقه	اروپای جنوبی
تبار:	هندواروپایی ایتالیک رومی ایتالو غربی ایتالو دالماتی ایتالیایی
سامانه نوشتاری	لاتین (الفبای ایتالیایی)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	اتحادیه اروپا ایتالیا سوئیس سن مارینو واتیکان جزایر مالتا کرواسی (کشور ایستریا) اسلوونی (ایستریااسلونی)
تنظیم‌شده توسط	Accademia della Crusca به صورت غیر رسمی
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۱	it
ایزو ۶۳۹-۲	ita
ایزو ۶۳۹-۳	ita

گستره زبان ایتالیایی: سرمه‌ای: زبان بومی، آبی: زبان اداری، آبی روشن: زبان دوم یا زبان غیر رسمی، چهارگوش سبز: اقلیت ایتالیایی‌زبان

زبان ایتالیایی (La Lingua Italiana یا Italiano) از شاخه‌های زبان لاتین است و با زبانهای دیگر لاتین مانند اسپانیایی، فرانسوی، رومانیایی و پرتغالی شباهاتهای زیادی دیده می‌شود. در بین زبانهای لاتین، ایتالیایی بیشترین واژگان مشترک با لاتین و نزدیک‌ترین زبان به آن است.

گویشوران این زبان که در ایتالیا، بعضی از کانتونهای کشور سوئیس که با ایتالیا مرز مشترک دارند، اتیوپی، مالت، واتیکان، سان مارینو، ونزوئلا، کرواسی، مراکش، اسلوونی، لیبی، تونس، سومالی، سومالی‌لند، اریتره، جزیره کرس و شهر نیس فرانسه (هردو پیشتر جزو خاک ایتالیا بودند)، آمریکا، کانادا، استرالیا، آلبانی، بخش‌هایی از کشور آرژانتین و قسمت‌هایی از برزیل زندگی می‌کنند.

نسل قبلی کشورهایی همانند مراکش و لیبی هنوز به زبان ایتالیایی سخن می‌گویند ولی میزان سخن‌وران این زبان در این کشورها، پس از تاکید بیشتر بر روی زبانهای بومی و زبان عربی و انگلیسی کاهش پیدا کرده است.

زبان رسمی

ایتالیایی زبان رسمی ایتالیا، سان مارینو، سوئیس (یکی از چهار زبان رسمی)، سومالی، اسلوونی (همراه با زبان اسلوونیایی در چهار ایالت : کوپر، ایزولا، پیران و پورتورس)، واتیکان و شهرستان ایستریا در کشور کرواسی می‌باشد.

الفبای ایتالیایی

الفبای ایتالیایی دارای ۲۱ حرف می‌باشد که در زیر، شکل و نام آن‌ها را می‌یابید:

حرف	نام	حرف	نام	حرف	نام
A	اَ	H	آکا	Q	کو
B	بی	I	ئی	R	اِرّه
C	چی	L	اِلّه	S	اِسِّ
D	دی	M	اِمّه	T	تی
E	اِ	N	اِنّه	U	او
F	اِفه	O	اُ	V	وو، وی
G	جی	P	پی	Z	زٍتّا

حروف دیگری هم وجود دارند که در زبان ایتالیایی نیستند ولی در کلمات بیگانه که به این زبان وارد شده‌اند تلفظ می‌شوند.

حروف بزرگ	حروف کوچک	آوا
J	j	یِ
K	k	کاپا
X	x	ایکس
Y	y	ایپسیلن
W	w	وو دوپّیا

ترکیب‌های نویسه‌ای

ترکیب نویسه‌ها	آوا
CI و CE	چ
CH	ک
SCI و SCE	ش
GI و GE	ج یا ژ
GH	گ
GN	نی
GL	آوایی بین ی و ل

• با تکرار دو نویسه پشت‌سرهم، آن نویسه مشدد خوانده می‌شود. برای مشدد کردن نویسه‌های ترکیبی تنها باید نویسهٔ نخست دوبار نوشته‌گردد.

ساختار زبان ایتالیایی

ساختار زبان ایتالیایی معمولآ به نه پاره‌گفتار (بخش دستوری)^∗ یعنی فعل، اسم، حرف تعریف، صفت، ضمیر، قید، حرف اضافه، حرف ربط و علائم تقسیم می‌گردد، که تنها به شرح بخش‌های فعل، اسم و حرف تعریف به شرح ذیل بسنده می‌کنیم:

۱- ساختار فعل در زبان ایتالیایی به این شکل است که کلیه افعال به سه دسته ARE- IRE - ERE تقسیم می‌شوند که هر دسته در هر زمان با فرمول خاص زمانی و دسته‌ای خود صرف می‌شود و این فرمول نسبتاً ساده به کاربر این امکان را می‌دهد که دسته و زمان فعل را به آسانی تشخیص دهد.

۲-در بخش اسم تمامی نام‌های ایتالیایی به یکی از حروف: O-I-A-E ختم می‌شوند که عموماً، نام‌های ختم شده به O مفرد مذکر، نام‌های ختم شده به A مفرد مونث، بیشتر نام‌های ختم شده به I جمع مذکر و اکثر نام‌های ختم شده به E جمع مونث می‌باشند.

۳-حرف تعریف در زبان ایتالیایی به شش بخش: Il -I -La- Le- Lo- Gli تقسیم می‌شود که اساسآ بر حسب تعداد، جنس و حرف اول کلمه‌ای که بعداز آن می‌آید تغییر می‌کند، بنابراین حرف تعریف معین IL قبل از نام‌های مفرد مذکری که باحروف بی صدا (بجز s ناخالص و z که باحرف تعریف Lo درمفرد و با gli در جمع نشان داده می‌شوند) قرار می‌گیرد و صورت جمع آن I می‌باشد.

شکل مونث حرف تعریف به پیچیدگی مذکر آن نیست و تنها برای مفرد یک شکل وجود دارد و آن La می‌باشد که قبل از کلماتی که باحروف باصدا شروع می‌شوند به شکل 'L درمیاید، در جمع هم تنهایک شکل دارد آنهم Le که قبل از کلماتی که با e شروع شوند بصورت 'L درمیاید.

کتابهای منتشر شده

دستور تطبیقی ایتالیایی-فارسی (دانشگاه شهید بهشتی)

Voglio Imparare L'Italiano - می خواهم ایتالیایی یاد بگیرم. (اثر: دکتر الهه شهریاری)

جستارهای وابسته

• ترجمه قرآن به زبان ایتالیایی

منابع

• Grammatica Italiana Vol.۱- Grammatica italiana Vol.۲ = centro linguistico italiano dante alighieri
• Grammatica della Lingua Italiana اثر:Prof. Katerin Katerinov (نویسنده و استاد دانشگاه پروجا ایتالیا)
• Prof. Franco Ometto -Scuola Italiana di Tehran Pietro della valle
• کتاب :L'alternativa La Grammatica Italiana