بنگاه‌مداری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

بنگاه مداری[۱]، صنف باوری[۲] یا کورپوراتیسم (انگلیسی: Corporatism) سازمان یافتن اجتماعی-سیاسی یک جامعه به وسیله گروه‌های ذی‌نفع عمده یا گروه‌های شرکتی نظیر وابستگی‌های کشاورزی، کسب و کار، قومی، کاری، نظامی، حمایتی یا علمی بر مبنای منافع مشترک است.[۳]مبنای نظری آن تفسیر جامعه به عنوان یک بدن ارگانیک است.[۴][۵] واژهٔ کورپوراتیسم بر مبنای ریشهٔ لاتین "corpus" (جمع- "corpora") به معنای بدن است.[۵]

شرکت گرایی به مفهوم جامعه جامعه‌شناسی کارکردگرایی ساختاری مرتبط است.[۶]

در آغاز به شیوه سازماندهی میان دولت و گروه‌های اجتماعی در نظام‌های فاشیستی و اقتدار طلب به کار می‌رفت.

انواع آن[ویرایش]

این ایدئولوژی دو نوع اصلی داشته است: یکی نوع دولتی یا اقتدار طلبانه و دیگری نوع اجتماعی یا لیبرال است. نوع دولتی آن در دولتهای فاشیستی و اقتدارطلب پرتغال و اسپانیا یش از دوران دموکراسی در آن کشورها معمول بود.

نوع اجتماعی کورپوراتیسم که در برخی دموکراسی‌های امروز مثل سوئد و اتریش معمول است، در واقع نوع نمایندگی اصناف و گروه‌های سازمان یافته در سطح دولت است که در کنار نهادهای نمایندگی مرسوم یعنی پارلمان و احزاب جریان دارد.

با گسترش ایدئولوژی نئو لیبرالیسم و تعدیل ساختاری و خصوصی سازی در دهه ۱۹۸۰ کورپوراتیسم اجتماعی تا حدی رو به افول بوده است.

منابع[ویرایش]

  1. http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/97895?sta=Corporatism
  2. http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/449903?sta=Corporatism
  3. Wiarda, Howard J. , pp. 23–24.
  4. Wiarda, Howard J. , pp. 27.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Clarke, Paul A. B; Foweraker, Joe. Encyclopedia of democratic thought. London, UK; New York, USA: Routledge, 2001. Pp. 113
  6. Adler, Franklin Hugh. Italian Industrialists from Liberalism to Fascism: The Political Development of the Industrial Bourgeoisie, 1906–34. Pp. 349

بشیریه حسین، آموزش دانش سیاسی، نشر نگاه معاصر, ۱۳۸۰