قانون طبیعی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

قانون طبیعی یا قانون طبیعت (به لاتین: lex naturalis) سامانه‌ای از قوانین است که طبیعی انگاشته می‌شوند و در نتیجه جهان‌گسترند.[۱]

به طور کلاسیک، قانون طبیعی به استفاده از خرد برای تحلیل طبیعت آدمی (فردی و اجتماعی) و گرفتن قوانین الزام‌آور اخلاقی از آنها اطلاق می‌شد. قانون طبیعی معمولاً در مقابل قانون مثبت یک حزب سیاسی، اجتماعی یا دولت‌ملت قرار می‌گیرد. از این جهت منتقد حقوق اثباتی در نظر گرفته شده‌است.[۲] از سوی دیگر، در نظریه حقوقی تفسیر حقوق اثباتی نیازمند ارجاع به قانون طبیعی است. در این درک از قانون طبیعی، قانون طبیعی می‌تواند برای انتقاد از تصمیمات قضایی در آنچه قانونی هست یا نه و یا انتقاد از تفسیر خود قانون مورد استفاده قرار گیرد. برخی محققان قانون طبیعی را برابر عدالت طبیعی یا حقوق طبیعی دانسته‌اند، درحالیکه برخی دیگر میان قانون طبیعی و حقوق طبیعی تفاوت می‌گذارند.[۱][۳]

با وجود اینکه قانون طبیعی معمولاً با کامن لا تلفیق شده‌است، ایندو متفاوتند زیرا قانون طبیعی این دیدگاه است که برخی حقوق و ارزش‌ها ذاتی‌اند یا به صورت جهان‌گستر به خاطر خرد آدمی یا طبیعت آدمی قابل شناختند. درحالیکه کامن لا یک سنت حقوقی است که در آن یک سری قوانین و ارزش‌ها به واسطه به رسمیت شناختن شدن قضایی شناخته شده‌اند. با این حال نظریه‌های قانون طبیعی تاثیر زیادی روی رشد کامن لا انگلیسی گذاشته‌اند، و در فلسفه کسانی چون تامس آکویناس، فرانسیسکو سوارز، ریچارد هوکر، تامس هابس، هوگو گروتیوس، ساموئل فون پوفندورف، جان لاک، فرانسیس هاتچسون، ژان ژاک بورلاماک و امریخ د واتل به چشم می‌خورند. به خاطر ارتباط قانون طبیعی با حقوق بشر، به عنوان بخشی در اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا و قانون اساسی ایالات متحده آمریکا و همچنین اعلامیه حقوق انسان و شهروند ذکر شده‌است.[۳]

تاریخ[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Strauss, Leo (1968). "Natural Law". International Encyclopedia of the Social Sciences. Macmillan. 
  2. "Natural Law". Columbia Electronic Encyclopedia, 6th ed. Columbia University Press. 2007. 
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Natural law»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۰۳ مارس ۲۰۱۳). خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام "Natural_law" چندین بار با محتوی متفاوت تعریف شده‌است