رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
| رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا | |
|---|---|
نشان رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
|
|
| لقب | آقای رئیس‌جمهور[۱] (غیررسمی) لایق احترام (رسمی) The Honorable |
| اقامت‌گاه | کاخ سفید |
| درازی دوره | چهار سال، یک بار تمدید |
| دارندهٔ افتتاحی | جرج واشنگتن ۳۰ آوریل ۱۷۸۹ |
| بنیادگذاری | قانون اساسی ایالات متحده آمریکا ۴ مارس ۱۷۸۹ |
| وب‌گاه | وب‌گاه رسمی |
رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا یکی از قوای سه‌گانه در دولت ایالات متحدهٔ آمریکا است.
در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، هر ۴ سال یک بار، در بیستم ژانویه، رئیس‌جمهورِ منتخب ایالات متحده آمریکا به‌همراه معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا با ادای سوگند، مسئولیت اجراییِ دولت ایالات متحدهٔ آمریکا را بر عهده می‌گیرد. وی در حضور رئیس دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا این‌گونه سوگند می‌خورَد: «من رسماً سوگند یاد می‌کنم که مسئولیت ریاست‌جمهوری ایالات متحده را صادقانه انجام دهم و تا آنجا که در توان دارم از قانون اساسی ایالات متحده آمریکا صیانت، حمایت و دفاع کنم.» مجلس سنای آمریکا متشکل از منتخبین مردم است.
رئیس‌جمهور، نماد قدرت و اقتدار ملت است و عالی‌رتبه‌ترین مقام سیاسی کشور به‌شمار می‌آید. وی به‌عنوان رئیس کشور، فرمانده کل نیروهای مسلح، رئیس قوه مجریه و اداره کننده کشورو رئیس حزب، ضامن اجرای صحیح قوانین شناخته می‌شود و وظایف سنگینی را برعهده دارد. تحولات سیاسی قرن بیستم و ظهور «دولت رفاهی» در نیمهٔ دوم این قرن سبب شد تا وظایف و اختیارات رئیس‌جمهور افزایش یابد.
رئیس‌جمهور کنونیِ آمریکا باراک اوباما است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
جایگاه کنونی رئیس‌جمهور در نظام سیاسی ایالات متحده به مراتب با نظرات بنیانگذاران آمریکا این کشور تفاوت دارد. تدوین کنندگان قانون اساسی درآخرین سال‌های قرن هجدهم به نهاد ریاست‌جمهوری به‌عنوان مجری و اداره‌کنندهٔ قوانین نگاه می‌کردند و وظایف اندکی را برای وی در قانون اساسی در نظر گرفتند. آنان امیدوار بودند کشوری را تأسیس نمایند که در آن قدرت واقعی در دست نمایندگان ملت و دولت‌های ایالتی باشد ودولت فدرال صرفاً به امور خارجی و هماهنگی میان ایالت‌ها بپردازد. قانون اساسی، ورود دولت فدرال به اقتصاد و وضع مالیات را منع کرده و همین دو مورد، بخش وسیعی از اختیارات را از رئیس‌جمهور سلب کرده‌است. تعداد بسیار اندک کارکنان و وزرای رؤسای جمهور اولیه، نظیر جرج واشنگتن و توماس جفرسون، بیانگر آن است که در سال‌های اولیهٔ حیات ایالات متحده تا چه اندازه رئیس‌جمهور و دولت وی فاقد اختیارات بودند. اما طی سالیان متمادی، این وضعیت دگرگون شد.
اکنون رئیس‌جمهور از نقش چشمگیری در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور برخوردار است. وی با انتخاب وزرا، آن‌گونه که خود صلاح می‌داند، تصمیم‌گیری می‌کند و در بسیاری از مواقع نیز، با استفاده از حق وتو، بر روند قانونگذاری کنگره تأثیر می‌گذارد. فرماندهی کل نیروهای مسلح و ادارهٔ دیپلماسی خارجی کاملاً در اختیار رئیس‌جمهور است و وی در صحنه بین‌المللی راساً تصمیم می‌گیرد. بعلاوه، با تأسیس تعداد زیادی وزارتخانه (کابینه ایالات متحده آمریکا) و سازمان‌های مستقل تحت‌نظرِ ستاد کارکنان ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، وی و مشاورانش در مسائلی نظیر آموزش، اقتصاد، محیط‌زیست، منابع زیرزمینی و حمل‌ونقل دخالت می‌کند. درحالی‌که در سالیان نه‌چندان دور، این موضوعات در حوزهٔ صلاحیت انحصاریِ دولت‌های ایالتی بود.
اختیارات ریاست‌جمهوری[ویرایش]
اختیارات تأمین امنیت ملی[ویرایش]
- فرماندهی کل نیروهای مسلح و نیروهای شبه‌نظامی
- انعقاد قرارداد با کشورهای خارجی
- معرفی سفرا
- پذیرش سفرای دیگر کشورهای جهان
- اعلام جنگ وصلح
اختیارات قانونگذاری[ویرایش]
- ارائهٔ اطلاعات موردنیاز کنگره
- درخواست تصویب قانون از کنگره
- دعوت مجالس قانونگذاری به جلسات فوق‌العادهٔ کنگره
- اعلام تعطیلی موقت کنگره درصورت اختلاف نظر میان مجالس بر سر زمان تعطیلی
- وتوی مصوبات کنگره
اختیارات اداری[ویرایش]
- مسؤول و ناظر اجرای صحیح قوانین
- معرفی وزرا و مقامات بلندپایهٔ اداری به کنگره (همانند رئیس بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا)
- درخواست دریافت گزارش از مقامات دولتی
- پرکردن پست‌های خالی دولتی در زمان تعطیلی کنگره
اختیارات قضایی[ویرایش]
- درخواست بخشش و عفو برای محکومین (به‌استثنای محکومین استیضاح)
- معرفی قضات دیوان عالی فدرال (دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا)
امنیت[ویرایش]
حفاظت امنیتی از جان رئیس‌جمهور و خانوادهٔ رئیس‌جمهور و هم‌چنین رئیس‌جمهورهای سابق ایالات متحدهٔ آمریکا و خانواده‌شان بر عهدهٔ سرویس مخفی ایالات متحدهٔ آمریکا است.[۲]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- فهرست رؤسای جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
- سخنرانی وضعیت کشور
- نیروی هوایی یکم: هواپیمای ویژهٔ رئیس‌جمهور آمریکا
- بانوی اول ایالات متحده
- کابینه ایالات متحده آمریکا
- دفتر بیضوی، دفتر رسمی رئیس‌جمهور
- رئیس جمهور موقت (آمریکا)
- شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا
- کتابخانه ریاست جمهوری (آمریکا)
- دفتر ملی بایگانی و مدارک آمریکا
منابع[ویرایش]
- آلکسی دوتوکویل، تحلیل دموکراسی در آمریکا، رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای (مترجم)، تهران: زَوّار، چاپ اول، ۱۳۴۷
- آندره موروا، تاریخ آمریکا، نجفقلی معزی (مترجم)، تهران: اقبال، چاپ دوم، ۱۳۸۳
- مارکوس وب، ایالات متحدهٔ آمریکا، فاطمه شاداب (مترجم)، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۳۸۳
- امیرعلی ابوالفتح، برآورد استراتژیک ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: مؤسسهٔ فرهنگیِ مطالعات و تحقیقات بین‌المللیِ اَبرار معاصر تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱
- فرانک ال. شوئل، آمریکا چگونه آمریکا شد؟، ابراهیم صدقیانی (مترجم)، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۳
- حسین حمیدی‌نیا، ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ اول، ۱۳۸۲
|
|||||||||||||||||||||||||
|
||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
