زبان‌های آلتایی

با زبان آلتایی اشتباه نشود.

Altaic
(controversial)
پراکندگی جغرافیایی:	East, North, Central, and غرب آسیا and اروپای شرقی
خانواده زبان:	Altaic
تقسیمات:	ترکی مغولی تونگوزی کره‌ای ژاپنی
ISO 639-2 and 639-5:	tut

زبانهای آلتایی یک خانواده زبانی پیشنهادی (یعنی به صورت فرضیه)(شامل زبانهای ترکی، مغولی، تونگوزی، ژاپنی و کره‌ای) می باشد.

زبانهای این خانواده را که در اوراسیا رواج دارند، به سه شاخه ترکی، مغولی و تنگوسی تقسیم می‌کنند:

۱-ترکی: شامل زبانهای اویغوری قدیم و جدید، تاتاری، ترکمانی، قرقیزی، ازبکی، یاکندی (یاقوتی)، جغتایی ، ترکی آذربایجانی و ترکی عثمانی (آناتولیایی)است.

ترکی عثمانی در بین تمام زبانهای این شاخه گسترش وسیع ادبی یافته و تعداد بسیاری از لغات عربی و فارسی وارد این زبان شده است؛

همچون Beyaz (بیاض = سفید)، Garip (غریب)، Mutfak (مطبخ = آشپزخانه)، Kader (قدر = سرنوشت)، Pir (پیر = صاحب طریقت)، Sulta (سلطه)،Kervan (کاروان)، Turunç (ترنج)، Nar (انار)، Damat (داماد)

۲-مغولی: این شاخه شامل زبانهای قبایل قلموق و پوریات است.

۳-تنگوسی: این شاخه شامل زبانهای مردم منچوری است.

زبانهای آلتایی در ناحیه‌ای وسیع از آناتولی تا ترکستان چین و مغولستان رواج دارد.

برخی زبان‌های ژاپنی و کره‌ای را هم با این خانواده مرتبط می‌دانند. ولی زبان‌شناسان در این مورد نظر یکسانی ندارند. همچنین، در گذشته زبانهای آلتایی و زبانهای اورالی را بخش‌های خانوادهٔ بزرگ‌تر آلتایی-اورالی می‌دانستند که اکنون بر اساس پژوهش‌های نوین این نظریه از اعتبار افتاده و کاملاً منسوخ شده است. زبانهای ترکی با ۲۹ شاخه مستقل بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه از زبانهای آلتایی را تشکیل می‌دهند.

زبانهای آلتایی، در مناطق وسیعی از جهان، از آسیای مرکزی و آناتولی گرفته تا مغولستان و غرب چین گویشورانی دارند.

جستارهای وابسته

• زبان‌های ترکی
• آلتایی (زبان)
• ترکی آذربایجانی

منابع

• دانشنامه بریتانیکا
• ویکی‌پدیای انگلیسی