سلیمانیه
مختصات: ۳۵°۳۳′۰″ شمالی ۴۵°۲۶′۰″ شرقی / ۳۵.۵۵۰۰۰° شمالی ۴۵.۴۳۳۳۳° شرقی
| سلیمانیه |
|
|---|---|
 ۳۵°۳۳′۴۲″ شمالی ۴۵°۲۶′۲۷″ شرقی / ۳۵.۵۶۱۷° شمالی ۴۵.۴۴۰۸° شرقی |
|
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی : | سلیمانیه |
| کشور : | عراق  |
| استان : | |
| شهرستان : | مرکزی سلیمانیه |
| نام محلی : | سلێمانی |
 سلیمانیه
|
|
| مردم |
|
| جمعیت | ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ |
| زبان‌های گفتاری: | کردی سورانی |
| مذهب: | سنی شافعی |
| جغرافیای طبیعی |
|
| ارتفاع از سطح دریا : | ۸۶۶ متر |
| جملهٔ خوش‌آمد به شهر | |
| به خێر هاتن | |
شهر سُلِیمانیّه (به کردی: Slêmanî سلێمانی، به عربی: السّلیمانیة) مرکز استان سلیمانیه عراق است. این شهر در شمال شرقی عراق، نزدیک به مرز ایران و در منطقه خودگردان کردستان قرار گرفته‌است.
جمعیت آن ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ نفر و زبان مردم آن کردی است. سلیمانیه کانون فرهنگی گویش سورانی زبان کردی در عراق به‌شمار می‌رود و از کانون‌های مهم اقتصادی در کردستان عراق است. این شهر و به‌طور کل استان سلیمانیه پیوندهای استوار اقتصادی با ایران دارد.
جغرافیا[ویرایش]
شهر سلیمانیه در شهرستانی به نام سلیمانیه واقع شده‌است. بخش‌های این شهرستان عبارت اند از بازیان، سرچنار، قره‌داغ و تانجه‌رود. این شهرستان دارای ۳۲۵ روستاست. رودخانه‌های قلیاسان، تانجه‌رود و سرچنار از این شهرستان می‌گذرند.[۱]
سلیمانیه از سوی شمال باختری با کوه‌های ازمر (۱۷۰۲ متر) و گویژه (۱۵۲۴ متر) محصور می‌شود و رشته‌کوه گله‌زرده نیز در پیرامون آن قرار دارد. در جنوب سلیمانیه کوه برانان (۱۳۷۳ متر) و در خاور این شهر دشت سلیمانیه قرار دارد. این دشت ۴۵ کیلومتر درازا و ۱۵ کیلومتر پهنا دارد. شهر سلیمانیه در بلندای ۸۵۳ متری از سطح دریا واقع شده و آب و هوای آن مدیترانه‌ای است که زمستان‌های سرد و بارانی و تابستان‌های گرم و خشک دارد. رودخانهٔ تانجه‌رود از جنوب آن می‌گذرد.[۱]
شش محلهٔ اصلی قدیمی آن عبارت اند از: کانی آسکان، گویژه، مَلکَندی، سرشقام، چهارباغ و دَرگَزین.[۱]
تاریخچه[ویرایش]
درهٔ شهرزور (شاره‌زوور) که شهر سلیمانیه بعدها در آن بنیاد شد در زمان صفوی در دست صفویان بود. آنان ادارهٔ محلیِ این دره را به خاندان اردلان سپردند که در سنندج مستقر بودند.[۲]
قلعهٔ سلیمانیه را در سال ۱۷۸۶ ابراهیم پاشا بابان، فرمان‌روای شهرزور، بنیاد نهاد. وی این شهر را به نام پدر خود، سلیمان پاشا، «سلیمانیه» نامید و گروهی از قبیله‌های کردِ بابان را به آن دژ تازه کوچاند. این دژ به همراه همهٔ روستاهای پیرامونش بنا به پیمان ۱۱۵۹ هـ.ق. میان نادرشاه افشار و دولت عثمانی به ایران تعلق گرفت.
در ۱۴ بهمن ۱۲۲۴ خورشیدی، محمدشاه قاجار، با پافشاری انگلستان و روسیه، از حاکمیت ایران بر سلیمانیه (در عراق امروز) چشم پوشید و آن را به دولت عثمانی واگذار کرد. این سرزمین، تا آن هنگام، گوشه‌ای از گسترهٔ ایران به شمار می‌رفت. این سرزمین‌ها در پایان جنگ جهانی نخست، به دست انگلستان و فرانسه افتاد.[۳]
پیش از بنیاد شهر سلیمانیه، شهر اصلی منطقه قلعه چوالان بود که حدود ۶۰ کیلومتر با شهر سلیمانیه فاصله دارد. قلعه چوالان، به‌دلیل نزدیکی به مرز ایران و درگیری نظامی متداوم میان عثمانی و ایران، محل ناامنی بود و علت تغییر مکان بابان‌ها نیز همین بود.[۱] در آغازِ اهمیت گرفتن سلیمانیه از قلعه چوالان به عنوان پایتخت بهاری استفاده می‌شد. بنیاد نهادن شهر سلیمانیه در منطقه، باعث گسترش زبان کردی سورانی شد.[۱]
شهر سلیمانیه مرکز ولایت بابان به‌شمار می‌آمد و فرمان‌روایی آن شهر و شهرزور پس از ابراهیم پاشا به برادر وی عبدالرحمن واگذار شد.
پس از فروپاشی دولت عثمانی، سلیمانیه نیز در زمان جنگ جهانی نخست در کشور تازه تأسیس عراق قرار گرفت.[۱]
به دلیل دوری قلعه چوالان از دیگر شهرهای کردستان و نیز شاه‌راه بودن سلیمانیه، جمعیت سلیمانیه روزبه‌روز بیشتر می‌شد به طوری که از سال ۱۹۷۰م به بعد، به عنوان دومین شهر مهم کردستان عراق، پس از اربیل، شناخته شد.
در دوران معاصر، این شهر در سال ۱۹۹۰ میلادی به دست بری کردستانی (اتحاد همهٔ احزاب کردستان) از دست بعثی‌ها رهایی یافت و از آن تاریخ توسط حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق اداره می‌شود.
حاجی توفیق پیرمرد و فایق بیکس از شاعران نامور سلیمانیه‌اند و شیخ محمود برزنجی از سیاسیون معروف آن است.[۱]
اماکن گردشی[ویرایش]
مهمان‌پذیرها:
- هتل تایتانیک ۵ ستاره
- هتل‌های کرست ۵ ستاره
- هتل البرز ۳ ستاره
- هتل اسکار ۳ ستاره
- متل ماد ۳ ستاره
- هتل مولوی
- مهمانخانه چراخانی (چراغانی)
- هتل میوان (مهمان)
- هتل ابوصنعاء
- هتل ارین (که مشرف به پارک آزادی)
- هتل سلیمانی‌پالاس
- هتل آشتی ∗
دولت خودگردان کردستان عراق در یکی از میدان‌های شهر سلیمانیه، تندیسی از پژوهشگر ایرانی کرد، حسن قزلچی بر پا کرده‌است و این میدان را قزلچی نام نهاده‌است. حسن قزلچی از اعضای کادر رهبری حزب تودهٔ ایران بود که در زندان جمهوری اسلامی به قتل رسید.[۴]
نگارخانه[ویرایش]
.jpg)
منابع[ویرایش]
دربارهٔ دوران نادرشاه:
- شمیم، علی‌اصغر: «ایران در دورهٔ سلطنت قاجار».
- ^ منبع نام هتل‌ها
جستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
- وبلاگ کردی کردستان
- دیداری از شهر سلیمانیه در سال ۲۰۰۵ (به فارسی)
- و Sulaymaniyah fotos
- مختصات و بلندا
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
