وحی

خدا
مفاهیم عمومی ندانم‌گرایی • بی‌خدایی • تراخداباوری • خدانامهم‌دانی • ناخداباوری دادارباوری • یکتاپرستی • یک‌ازچندپرستی • خداناشناس‌دانی یکتاپرستی گزینشی • دوگانه‌پرستی • سه‌گانه‌پرستی • چندخدایی خدافراگیردانی • خداباوری • همه‌خدایی • ضدخدایی مفاهیم اختصاصی واجب‌الوجود • خالق • معمار • عقل فعال • شیطان حامی و رزّاق • لرد • پدر • موناد یگانگی • وجود برتر • شخصی • وحدت وجود • ثنویت سه‌گانگی (تثلیث) در ادیان ابراهیمی (در بهاییت، در مسیحیت، در اسلام، در یهودیت) در یافالی • در بوداییسم • در هندوییسم در جینیسم • در آیین سیک • در آیین زرتشتی ویژگی‌ها عالم مطلق • قادر مطلق حضور در همه جا در آن واحد • خیر اعلی • بسیط مجرد • شخص‌وار • بزرگترین موجود قابل تصور خدا و انسان ایمان • نماز • عقیده • وحی عرفان • توکل • متافیزیک تصوف • جادو • علوم خفیه

وحی در لغت به هر نوع القای آگاهی نظیر اشاره، آواز، الهام، رؤیا، وسوسه، کتابت و... اطلاق می‌گردد. مخفیانه بودن و سرعت نیز در بعضی از استعمالات وحی لحاظ گشته‌ است.

در اصطلاح مفسران قرآن و دانشمندان علوم قرآنی، وحی ارتباطی معنوی است که برای پیامبران الهی، جهت دریافت پیام آسمانی از راه اتصال به غیب برقرار می‌شود. پیامبر، گیرنده‌ای است که پیام را به‌ واسطه همین ارتباط و اتصال (وحی) دریافت می‌کند.
در این ارتباط، گاه واسطه‌ای در کار است و گاهی بدون هیچ واسطه‌ای، انتقال پیام انجام می‌شود. این فرایند که در اصطلاح علم کلام، وحی تشریعی و رسالی نامیده می‌شود، مخصوص پیامبران است و با الهام و تحدیث تفاوت دارد. در دوره معاصر، این بحث مورد توجه متفکران قرار گرفته است و تحلیل‌های جدیدی از فرایند وحی ارائه شده است که بیشتر بر اساس تجربه دینی است.

وحی بر رسولان و پیامبران به دو گونه‌ است:

• القا در قلب، یعنی شیوه الهام یا رویای صادقه.
• سخن گفتن از آن سوی حجاب الهی با فرستادن جبرئیل.

لغت شناسی

وحی از نظر لغوی، به معنای اشاره سریع سرعت و القای پنهانی مطلبی به دیگران آمده است. در اصطلاح دینی، ارتباطی معنوی بین شخص پیامبر با عالم غیب است و در آن، پیام خداوند به پیامبر منتقل می‌شود. نتیجه این فرایند، آگاهی قطعی‌ای است که از ناحیه خداوند، به برخی از انسان‌های برگزیده عطا می‌شود.

وحی در قرآن

وحی در هنگام نبرد از جبرئیل فرشته به محمد پیامبر.

واژه وحی در قرآن به معناهای زیر به کار رفته‌است:

• الهام فطری به انسان، همانند الهام به مادر موسی که فرزندش را به رود نیل بیندازد.(سوره قصص، آیه ۷)
• الهام غریزی به حیوانات، همانند الهام به زنبور عسل (سوره نحل، آیه ۶۸)
• فرمان به جمادات، همانند فرمان دادن به زمین در آستانه روز قیامت (سوره زلزال، آیه ۵)
• وسوسه شیطانی (سوره انعام، آیه ۱۱۲)
• اشاره سریع، (سوره مریم، آیه ۱۱)
• خبردادن و آگاهیدن (سوره آل عمران، آیه ۴۴)
• رویا؛ همانند رویای ابراهیم درباره ذبح فرزندش.
• تشریعی؛این قسمت از وحی مخصوص پیامبران است.