رودخانه کرج

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
کرج رود در کنار جاده چالوس
بقایای رودخانه کرج در زیر پل سالور شهرک حصارک پایین شهرستان بهارستان

مختصات: ۳۴°۴۶′۵۰″ شمالی ۵۱°۴۹′۵۱″ شرقی / ۳۴.۷۸۰۵۶° شمالی ۵۱.۸۳۰۸۳° شرقی / 34.78056; 51.83083

رودخانه کَرَج رودخانه‌ای در البرز مرکزی و شمال باختری تهران است.

رودخانه کرج از کوه‌های جنوبی البرز سرچشمه می‌گیرد. این رود از کوهی بنام کلون‌بستک در بلندی‌های خرسنگ سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری رودخانه ولایت رود نیز به رود کرج پیوسته و پس از گذر کردن از حاشیه شرقی شهر کرج و سیراب نمودن دشت‌های کرج و شهریار به جاجرود می‌پیوندد.

آب رودخانه کرج پس از پیمودن ۲۰ کیلومتر رو به غرب به وارنگه‌رود می‌رسد و به آب دیزین می‌پیوندد. این آب در گچسر با آب علف‌چرهای سمان‌وَزک و کندوان در گچسر یکی می‌شود و به سمت جنوب جریان پیدا می‌کند.[۱]

در سال ۱۳۴۲ بر روی رود کرج سد امیرکبیر که اولین سد چندمنظوره ایران بود ساخته شد. پیش از ساختن این سد در جنوب واریان، آب رودخانه کرج از کرج هم می‌گذشت و پس از آبیاری دهکده‌های سر راه، آب زاید آن به مسیله هم می‌رسید.[۲]

از اهالی بومی مسیر این رودخانه آنان که به مازندران رفت‌وآمد داشتند زبانشان بیشتر به تبری نزدیک بود و مردم ناحیه کوشکه‌ارنگه هم به گویشی نزدیک به تاتی شمیران و تهران سخن می‌گفتند.[۲] در دهکده‌های مسیر این رودخانه از زمان‌های گذشته، طایفه‌های گوناگون کرد نیز اسکان داده شده‌اند.[۲]

نقشه[ویرایش]

رودخانه کرج، شماره ۶ در نقشه زیر است:

نقشهٔ البرز مرکزی قله‌ها: ۱ علم‌کوه
     -۲۵ متر تا ۵۰۰ متر     ۵۰۰ متر تا ۱۵۰۰ متر     ۱۵۰۰ متر تا ۲۵۰۰ متر     ۲۵۰۰ متر تا ۳۵۰۰ متر     ۳۵۰۰ متر تا ۴۵۰۰ متر     ۴۵۰۰ متر تا ۵۶۷۱ متر
۲ آزادکوه ۳ دماوند
۴ دوبرار ۵ دوخواهران
۶ قلعه‌گردن ۷ گرگ
۸ خلنو ۹ مهرچال
۱۰ میشینه‌مرگ ۱۱ ناز
۱۲ شاه البرز ۱۳ سیالان
۱۴ توچال ۱۵ وروشت
۱۶ پهنه‌حصار
رودها: ۰
۱ الموت ۲ چالوس
۳ دوهزار ۴ هَراز
۵ جاجرود ۶ کرج
۷ کجور ۸ لار
۹ نور ۱۰ سرداب
۱۱ سه‌هزار ۱۲ شاهرود
شهرها: ۱ آمل
۲ چالوس ۳ کرج
سایر: D دیزین
E امامزاده هاشم K تونل کندوان
* سد لتیان ** سد لار


منابع[ویرایش]

  1. فرهنگ جغرافیایی ایران ج۱
  1. ستوده، منوچهر، کردهای کنار رودخانه کرج. در: اباختر، فصلنامه علمی-پژوهشی، سال چهارم، شماره اول و دوم، پیاپی ۱۳ و ۱۴. بهار ۱۳۸۶. ص۳۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ همان.