تلمود
| قسمتی از چشم‌انداز یهودیت | ||||||||||||||
| قوم یهود و یهودیت | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
 ویکی‌پروژه |
||||||||||||||
تلمود (به عبری: תלמוד) به‌معنی آموختن، «تلمّذ»، که از آن به‌عنوان «تورات شفاهی» نیز یاد می‌شود، یکی از کتابهای اصلی یهودیت ربانی است. نام دیگر برای آن به‌صورت سنتی شاس (ש"ס) است که مخفف شیشا سداریم به‌معنی «شش دفتر» است. نام تلمود معمولاً اشاره‌گر به «تلمود بابِلی» است، بااینکه تلمود دیگری به نام «تلمود اورشلیمی» وجود دارد که دارای رواج کمتری است.
تلمود دارای دو بخش اصلی است: اولین قسمت میشنا (משנה) نام دارد که در حدود سال ۲۰۰ میلادی تکمیل شده‌است و تفسیر خاخامهای یهودی بر تورات است که «تورات شفاهی» نامیده می‌شود. قسمت دوم گمارا نام دارد که در سال ۵۰۰ میلادی تکمیل شده‌است که شامل نوشتارهای خاخامهاست و در بسیاری موارد به مسائلی فراتر از آنچه در تورات اشاره شده‌است می‌پردازد. تلمود ممکن است به میشنا، گمارا یا هر دو در یک کتاب اطلاق شود.
تمامی تلمود از ۶۳ دفتر تشکیل شده‌است و شامل بیش از ۶۲۰۰ صفحه است. زبان مورداستفاده در آن عبری قدیم و آرامی است. تلمود دارای نظر هزاران خاخام درمورد بسیاری مسائل مختلف است. این مسائل شامل هلاخا، اخلاق یهودی، فلسفه، سنتها، تاریخ و بسیاری مسائل دیگر هستند. تلمود منبع اصلی قوانین یهودی در یهودیت ربانی است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
در ابتدا فقه یهود به‌صورت شفاهی بود. خاخامها درمورد تفسیر آیات در عهد عتیق با هم مباحثه می‌کردند. بعد از دومین نابودی معبد اورشلیم در سال ۷۰ میلادی به‌دست تیتوس، امپراتور روم، وضعیت متفاوت گردید. در این زمان، خاخامها باید با واقعیت جدیدی که یهودیت بدون معبد سلیمان بود روبه‌رو می‌شدند. در این زمان، فقهای یهود به نوشتن روی آوردند. اولین تفسیر جامع عهد عتیق که براساس موضوع، به‌جای ترتیب آیات، گردآوری شده‌بود، درحدود سال ۲۰۰ میلادی، به دست خاخام جوداه هاناسی به‌صورت میشنا گردآوری شد.
این تفسیر شفاهی یکدست نبود و دارای مکاتب مختلفی بود. دو مکتب اصلی آن، مکتب شماعی و مکتب هیلل می‌باشند. به‌صورت کلی، تمام نظرات فقهای مختلف، حتی آنهایی که از اهمیت زیادی برخوردار نیستند، در تلمود گردآوری شده‌است.
ساختار[ویرایش]
۶ بخش اصلی تلمود (سدر) به ۶۰ یا ۶۳ بخش تقسیم شده‌است. هریک از این بخشها نیز به بخشهای کوچکتری تقسیم شده که نهایتاً ۵۱۷ بخش می‌گردد. نامگذاری این بخشها معمولاً به‌صورت ترکیبی از حروف عبری و اعداد است.
میشنا[ویرایش]
میشنا یک مجموعه از بحثها و نظرات گوناگون است. جملات میشنا معمولاً نظرات خاخامهای مختلف درمورد مباحث مختلف است. خاخامهایی که میشنا را گردآوری کردند به نام تاناییم شناخته می‌شوند.
میشنا براساس موضوع و نه ترتیب آیات گردآوری شده‌است. ساختار میشنا به‌صورت زیربنای ساختار تلمود قرار گرفت؛ ولیکن ترتیب میشنا و تلمود لزوماً یکسان نبوده و بعضی فصلها دارای معادل در تلمود نیستند.
شش بخش میشنا عبارتند از: زرائیم (זרעים) (دانه‌ها)، موعد (מועד) (جشنها)، نشیم (נשים) (زنان)، نزاکین (נזיקין) (ضررها)، کداشیم (קדשים) (مقدسات) و طهورت (טהרות) (پاکیزگیها).
بخشهای میشنا[ویرایش]
|
|
|
|
|
|
گمارا[ویرایش]
در طول سه قرن بعد از تألیف میشنا، خاخامهای فلسطین و بابل درمورد آن به بحث و گفتگو پرداختند. نتیجهٔ این بحثها در گمارا ثبت شده‌است. گمارا در عبری به‌معنی تکمیل شدن و یا یادگیری است. گمارا به‌طورکلی به تفسیر بهتر نظرات تاناییم می‌پردازد. خاخامهای گمارا، آمورائیم نام دارند.
نسخه‌های مختلف[ویرایش]
در جریان تألیف گمارا، دو مرکز اصلی برای فقه یهود وجود داشت: سرزمین اسرائیل و بابل. براساس این دو مرکز، دو تلمود مختلف شکل گرفت. نسخه قدیمیتر تلمود اورشلیمی نام دارد که در قرن چهارم تألیف شده‌است. نسخه دیگر، تلمود بابلی نام دارد که در حدود سال ۵۰۰ بعد از میلاد تألیف شده‌است، با اینکه بعد از آن نیز تحت ویرایش قرار گرفته‌است. معمولاً در زمان حاضر، وقتی لغت تلمود مورد استفاده قرار می‌گیرد منظور تلمود بابلی است.
تلمود اورشلیمی[ویرایش]
تلمود اورشلیمی که به تلمود فلسطینی نیز معروف است، فقه یهودی است که قبل از تألیف این کتاب قرنها در سرزمین اسرائیل به‌صورت شفاهی منتقل می‌گردیده‌است. این تلمود بیشتر به زبان آرامی غربی نوشته شده‌است که متفاوت از تلمود بابلی است.
تلمود بابلی[ویرایش]
تلمود بابلی مجموعهٔ گردآوری‌شده بین سده‌های ۳ تا ۵ میلادی است. مراکز مهم فقه یهودی در این زمان در عراق کنونی قرار داشتند.
تلمود بابِلی به‌صورت مجموعه‌ای از میشنا به زبان عبری قدیم و گمارا که به زبان آرامی نوشته شده‌است می‌باشد. دلیل این تفاوت زبانی، فاصله زمانی بزرگ بین تألیف این دو قسمت است. در زمان تاناییم، زبان مورد استفاده یهودیان عبری بود، درحالی‌که در زمان آموریم، زبان مورداستفاده آرامی بود. عبری برای کتابهای مذهبی در حد کمی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
تفاوتهای تلمود بابلی و اورشلیمی[ویرایش]
تفاوتهای زیادی بین دو نسخهٔ تلمود وجود دارد. زبان مورداستفاده در تلمود اورشلیمی آرامی غربی است که متفاوت از آرامی استفاده شده در تلمود بابلی است. تلمود اورشلیمی معمولاً تکه‌تکه بوده و برای مطالعه بسیار مشکل است حتی برای کسانی که در تلمود بابلی تبحر دارند. قوانین ذکرشده در دو نسخه تلمود تقریباً یکسان است با کمی تفاوت در مسائل جزئی. تلمود اورشلیمی مورد توجه تفسیرگران قرار نگرفت و از این رو بیشتر تفاسیر درمورد آن مرتبط با مقایسه آن با تلمود بابلی است. تلمود بابلی نظر خاخامهای منطقهٔ اسرائیل و خاخامهای بابِل را ذکر می‌کند ولیکن تلمود اورشلیمی به نظر خاخامهای بابِلی بی‌توجه است؛ ولیکن به‌دلیل اینکه تلمود اورشلیمی زودتر از تلمود بابلی تکمیل و تهیه شده‌است احتمالاً نظر آن شبیهتر به نظر واقعی خاخامهای آمورائیم می‌باشد.
تلمود بابلی بسیار پراهمیتتر از تلمود اورشلیمی در تاریخ یهود بوده‌است. دلیل این امر آن است که قدرت خاخامهای اسرائیل در گذر زمان کم شد و قدرت خاخامهای بابِلی زیاد گردید.
چاپ[ویرایش]
نسخه ۱۵۲۳[ویرایش]
اولین نسخه تلمود در سال ۱۵۲۳ در ونیز توسط دانیل بومبرگ چاپ شد. این نسخه علاوه بر میشنا و گمارا، دارای تفسیرهای راشی و تسوفت نیز بود. نسخه بومبرگ، نسخه کامل بدون سانسور است.
نسخه ۱۶۴۵[ویرایش]
امانوئل بنونیسته در سال ۱۶۴۵ تلمود را در آمستردام چاپ کرد؛ ولیکن این نسخه دارای غلطهای زیادی به خاطر سانسور می‌باشد.
نسخه ویلنا، ۱۸۳۵[ویرایش]
نسخه‌ای از تلمود که توسط برادران زاپیرا در سال ۱۷۹۵ چاپ شد توسط بسیاری از فقهای حسیدی مورد تشویق قرار گرفت. در سال ۱۸۳۵، نسخه دیگری توسط مناخیم روم در ویلنا مورد چاپ قرار گرفت. این نسخه، معمولاً در چاپهای جدیدتر به‌عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گلدشمیت و نسخه آلمانی[ویرایش]
لازاروس گلدشمیت در سال ۱۸۹۷ نسخه بدون سانسوری از تلمود بابلی را به زبان آلمانی چاپ کرد. نسخه‌های مختلف تلمود بعضاً دارای تفاوتهایی با یکدیگر به دلیل اشتباهات و یا سانسور بعضی بخشها می‌باشند.
نسخ انتقادی[ویرایش]
در قرن بیستم نسخ تلمود مورد توجه دانشگاهیان قرار گرفته‌است.
- در اوائل قرن بیستم ناتان ربینویتز مجموعه‌ای به نام دیکدوک سوفریم چاپ کرد که در آن تفاوتهای چاپهای مختلف تلمود را مقایسه نمود.
- مناخیم مندل کاشر در سال ۱۹۶۰ مجموعه‌ای به نام گمارا شلاما چاپ کرد که نسخ مختلف را به دقت مقایسه می‌کرد. این مجموعه به دلیل مرگ وی ناتمام ماند.
- انستیتو تلمود کامل اسرائیلی ۱۳ جلد کتاب مانند ربینویتز چاپ کرده‌است که تمامی تفاوتهای را مقایسه کرده‌است.
این نسخ معمولاً تنها بخشی از تلمود هستند و هیچ نسخه کاملی از تلمود برای مقایسه تمامی تفاوتها وجود ندارد.
نسخ برای عامهٔ مردم[ویرایش]
بعضی نسخ جدید تلمود تلاش کردند آن را به تمامی مردم عرضه کنند از آن جمله:
- تلمود اشتاینسالتز، که دارای تلفظ، توضیح کامل و ترجمه است. تلمود اشتاینسالتز در دو ویرایش است، ویرایش اول به فرمت گائونها به‌صورت سنتی است و ویرایش دوم بدون گائون است. این تلمود به زبانهای عبری، انگلیسی، فرانسه، روسی و چندین زبان دیگر قابل دسترسی است.
- در سال ۲۰۱۲ مؤسسهٔ چاپ کورن اورشلیم نسخهٔ تلمودی به نام تلمود بابِلی جدید کورن چاپ کرد که نسخهٔ جدیدی از تلمود اشتاینسالتز است. این تلمود دارای ترجمه به انگلیسی امروزی به دست ربی آدین اشتاینسالتز است. این نسخهٔ تلمود به‌شدت مورد استقبال قرار گرفت و عنوان مهمترین اتفاق یهودیِ آمریکا را به خود گرفت.
- تلمود شوتنستاین، که توسط مووسه آرت اسکرول در سال ۱۹۹۰ چاپ شده‌است. این نسخه به‌صورت سنتی گائون است و دارای تفسیر انگلیسی در کنار صفحه می‌باشد.
- نسخهٔ متیوتا، که توسط مؤسسهٔ اوز و-هادار چاپ شده‌است.
- تلمود ال آم، (تلمود مردم عادی) که در اسرائیل در بین سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ چاپ شده‌است. تلمود ال آم، دارای متن عبری، ترجمه انگلیسی، و توضیح توسط ربی دکتر آ. اهرمان می‌باشد.
روشهای مطالعه تلمود[ویرایش]
تلمود از ابتدا تبدیل به یکی از مهمترین کتابهای فقه یهودی شد. این بخش کلیات روشهای مختلف مطالعهٔ تلمود را بیان می‌کند.
گائونیم[ویرایش]
اولین قسمتهای تلمود توسط گائونیم (۸۰۰ تا ۱۰۰۰ میلادی) نوشته شده‌است. با اینکه اطلاعات درمورد دورهٔ گائونیم زیاد نیست، مهمترین اطلاعات درمورد این دوره از تفسیرهای گائونها بر تلمود ذکر می‌شود.
هلاخا[ویرایش]
یک بخش مهم از بررسی آکادمیک تلمود به نیاز به ثبات فقه یهودی هلاخا است. بعضی مفسرین قدیمی نظیر ربی اسحاق الفاسی تلاش کردند که از بین هزاران نظر مختلف در تلمود فقه یهودی را استخراج کنند. این اثر بسیار مهم بود و افراد دیگری را تشویق به اقدام به کاری مشابه کرد. یک اثر تأثیرگذار دیگر در این زمینه «موردخای» نام داشت که توسط موردخای بن هیلل نوشته شده بود. اثر سوم مشابه اثر ربی اشر بن یشیل است.
یک حاخام اسپانیایی به نام یعقوب ابن حبیب، کتاب عین یاکوف را نوشت که تمامی مطالب عگیدا را از تلمود استخراج می‌کند.
تفسیرها[ویرایش]
تلمود معمولاً بسیار مشکل است. زبان مورد استفاده در آن دارای بسیاری لغات یونانی و پارسی است که در گذر زمان فراموش شدند. یک بخش مهم از مطالعه تلمود فهمیدن این لغات مشکل است. بعضی خاخامها نظیر گرشوم مینز و ربینو حنانیل تفسیرهایی بر تلمود عرضه کردند. این تفسیرها متن تلمود را می‌خواند و به خواننده کمک می‌کند که آن را بفهمد. یک اثر مهم دیگر سفر هامفتاح توسط نسیم گائون است که بخشهای مختلف تلمود را به دقت توضیح می‌دهد. بهترین تفسیر موجود بر تلمود اثر راشی است که بسیار مفصل و دقیق بوده و از تمامی تلمود است. این اثر معنی دقیق لغات را بیان می‌کند و ساختار منطقی بخشهای مختلف را توضیح می‌دهد.
پیلپول[ویرایش]
در قرنهای ۱۵ و ۱۶ میلادی نوع جدیدی از مطالعه تلمود شکل گرفت. در این نوع مطالعه بحثهای منطقی بسیار پیچیده برای توضیح نکات ظریف و تناقضهای تلمود استفاده شده‌است. این نوع مطالعه پیلپول نام دارد. استفاده از پیلپول (مطالعه دقیق) سعی می‌کند به زمان تلمود بازگشته و نیاز به توانایی ذهنی بالا دارد.
روش یهودیان سفاردی[ویرایش]
در بین یهودیان سفاردی و ایتالیایی بعضی تلاش کردند که فلسفه ارسطو را به تلمود پیوند بزنند. این روش اولین برای توسط اسحاق کامپنتون استفاده شد و در کتابی به نام درخی ها-تلمود چاپ شد. این نوع روش همچنین در آثار موسی چایم لوزوتو نیز یافت می‌شود.
روش بریسکر[ویرایش]
در قرن ۱۹ روش جدیدی برای مطالعه تلمود شکل گرفت. در این روش که روش بریسکر نامیده می‌شود تلاش برای خلاصه کردن انجام می‌شود و بحثهای مختلف بین خاخامها به دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود.
در زمان امروزی[ویرایش]
در زمان امروزی مطالعات بر روی تلمود ادامه دارد:
- یهودیت ارتدوکس معتقد است که تورات شفاهی به همراه تورات نوشتاری ایجاد شده‌است. از این رو، یهودیان ارتدوکس مانند سامسون رافائل هیرش و پیروانش مخالف اعمال هرگونه روش تاریخ‌شناسانه به متن تلمود هستند؛ ولیکن بعضی یهودیان ارتدوکس مانند دیوید زوی هافمن با این برخورد هیرش مخالفند.
- بعضی محققین معتقدند که داستانهای روایت شده در تلمود چندین سری دچار تغییرات شدید شده‌است. از این رو تعیین کردن زمان دقیق نوشته شدن آن بسیار مشکل است.
- بعضی محققین معتقدند که تلمود به وسیله چاپهای اخیر آن دچار تغییرات شده‌است ولیکن دارای بخشهایی است که می‌توان آنها را تخمین زمانی زد.
- بعضی محققین دیگر معتقدند که بیشتر بخشهای تلمود همانگونه که ذکر شده‌است، اتفاق افتاده‌است و به‌عنوان مطالعه تاریخ می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
- بیشتر برخوردهای مدرن سعی می‌کند که تفاوتهای نسخه‌های مختلف را به‌صورت همزمان مورد بررسی قرار دهد و آن را تعیین زمانی کند.
- بعضی افراد تلاش کردند که از متون غیرتلمودی برای مطالعه تاریخی تلمود استفاده کنند.
نقش در یهودیت[ویرایش]
تلمود نسخه نوشته شده فقه شفاهی می‌باشد. تلمود به‌عنوان پایهٔ بسیاری قوانین و سنتهای یهودی مورد استفاده قرار گرفته‌است. یهودیان ارتدوکس و محافظه کار تلمود را به‌عنوان قانون قبول دارند. در حالی که یهودیان رفرم آن را به‌عنوان قانون قبول ندارند.
سدوسیان[ویرایش]
یهودیان سدوسی گروهی بودند که در زمان معبد دوم می‌زیستند و مهمترین اختلاف آنها با فریسیان این بود که آنان این قوانین شفاهی را قبول نداشتند.
قرائیم[ویرایش]
گروه دیگری از یهودیان که قوانین شفاهی را قبول نداشتند قرائیم بودند. مهمترین اختلاف آنها با بقیه یهودیان در رد تورات شفاهی (تلمود) بود. این دیدگاه مخالف دیدگاه خاخامها بود که می‌گفتند فقه شفاهی به همراه تورات در کوه سینا به موسی منتقل شده‌است. بعضی گروه‌های دیگر از قرائیم موضع معتدلتری داشته و قسمتهای از تلمود را قبول کرده بودند. در گذر زمان قرائیم از بین رفته و از حدود ۱۰ درصد جمعیت یهودیان به چیزی حدود ۰٫۲ درصد در زمان حاضر تحلیل رفتند.
یهودیت رفرم[ویرایش]
در یهودیت رفرم که در قرن ۱۹ شروع به شایع شدن کرد، تلمود دوباره زیر سؤال رفت. تلمود در نظر یهودیان رفرم، یک کتاب قدیمی است که فقط در زمان خود دارای ارزش بوده‌است. بعضی از یهودیان رفرم نظر مشابهی درمورد تورات نیز دارند و بعضی دیگر دیدگاه‌های نوکارائیسم داشته و تنها عهد عتیق را قبول دارند.
زمان حاضر[ویرایش]
یهودیان ارتدوکس در حال حاضر نیز اهمیت زیادی برای تلمود در مدارس یشیوا قائل هستند. در بین یهودیان ارتدوکس یادگیری تلمود دارای اهمیت بسیار زیادی بوده و جلسات روزانه و هفتگی یادگیری آن در بین یهودیان هاردی رایج است. یهودیان محافظه کار نیز به تلمود اهمیت زیادی می‌دهند؛ ولیکن آنان تلمود را به‌عنوان منبع برای شریعت یهود (هلاخا) قبول ندارند. در بین آنان برای فهم هر قسمت باید آن را در شرایط زمانه مورد تحلیل و بررسی قرار داد. یهودیان رفرم اهمیت کمتری نسبت به مطالعه تلمود قائل هستند، ولیکن آن را مورد تدریس قرار می‌دهند. آنان تلمود را به‌عنوان منبع قوانین قبول نداشته و آن را به‌صورت درسهای اخلاقی و روحی قبول دارند. در بین یهودیان رفرم نگهداری و مطالعه تلمود اهمیت کمتری نسبت به تورات و عهد عتیق دارد.
مطالعه در بین غیریهودیان[ویرایش]
مطالعه تلمود تنها مختص به یهودیان نیست و توجه بسیاری دیگر را نیز جلب کرده‌است. بسیاری محققین مسیحی در گذر زمان به مطالعه تلمود پرداختند تا بتوانند متون دینی خود را بهتر متوجه شوند. تلمود دارای تفسیر درمورد بخش اول کتاب مقدس مسیحیان به نام عهد عتیق است و از این رو برای مسیحیان مهم است. همچنین تلمود دارای اشاراتی به عیسی مسیح و پیروانش است (ببینید :عیسی مسیح در تلمود). تلمود همچنین به فهم مسائل تاریخی در زمان انجیل نیز کمک می‌کند.
مردم کره جنوبی که سعی زیادی در تقلید از یهودیان برای رسیدن به مقامهای بالا در علم دارند سعی زیادی در مطالعه متون یهودی می‌کنند. بسیاری خانواده‌های کره‌ای دارای ترجمه تلمود هستند که توسط والدین برای فرزندانشان خوانده می‌شود و در بعضی مدارس تلمود نیز تدریس می‌شود.
انتقادات تلمود[ویرایش]
تلمود در بین مسیحیان، مسلمانان، بی‌دینان و انسان‌گرایان دارای منتقدین فراوانی است. بسیاری انتقادات سبب درگیریهای شدید بین یهودیان و غیریهودیان (جنتیلها) به‌صورت تاریخی شده‌است. مایکل رادکینسون در کتاب تاریخ تلمود خود از این انتقادات یاد می‌کند. افرادی نظیر نیکولاس دونین، یوهان پففرکورن، یوهان آندریاس آیزنمنگر، پیروان ژاکوب فرانک و آگوست رولینگ از تلمود انتقادات شدیدی کرده‌اند. بسیاری از این انتقادات توسط افرادی مطرح می‌شود که دیدگاه‌های یهودستیزانه دارند که از این قبیل افرادی نظیر جاستیناس پرانایتیس، الیزابت دیلینگ، ویلیام لوتر پیرس و دیوید دوک هستند. منتقدان مسلمان، یهودی و بیدین نیز از تلمود وجود دارد.
معمولاً منتقدین تلمود دلایل زیر را دلیل انتقاد خود می‌دانند:
۱- مطالب ضد مسیحی و یا ضد غیر یهودی (ضد جنتیلی)،
۲- مطالب عجیب و غیراخلاقی ازنظر جنسی،
۳- تحریف در متن کتاب خدا.
موافقین تلمود عقیده دارند که این انتقادات از دیدگاه‌های یهود ستیزانه ناشی شده و بخشهای مورد ارجاع خارج از متن مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
در قرون وسطی[ویرایش]
معمولاً تاریخ تلمود با تاریخ جنبشهای ضد یهودی عجین شده‌است. در زمانی که اولین نسخه‌های تلمود چاپ شد، امپراتور جاستینین دستور داد از دوگانه سازی عهد عتیق جلوگیری شود. این دستور توسط مسیحیان همراه با تفکرات ضد یهودی با شدت اجرا شده و سر آغاز انتقادات علیه تلمود شد. در همین زمان در فرانسه، مطالعه تلمود با شدت زیادی دنبال می‌شد.
اولین انتقادات نسبت به تلمود توسط نیکولاس دونین که یک یهودی زاده بود که به دین مسیحی گرویده بود ایجاد شد. این انتقادات باعث درگیریهای علنی بین مسیحیان و یهودیان شده و مسیحیان نسخه‌های تلمود را در پاریس در سال ۱۲۴۲ در آتش سوزاندند.
همچنین در سال ۱۲۶۳ بحث مشابهی بین خاخام نهمانیدس و یهودی زاده دیگری به نام پابلو کریستیانی که به مسیحیت گرویده بود در اسپانیا منجر به سانسور بخشهایی از تلمود شد.
در سال ۱۴۱۳، جرونیمو سانتافه تلمود را مقصر شناخت و اعلام کرد که لغاتی که درمورد کافرین در تلمود مورد استفاده‌است خطاب به مسیحیان است؛ ولیکن خاخامهای یهودی اعلام کردند که در نظر آنان مسیحیان گمراه هستند ولیکن با کافرین متفاوت می‌باشند.
در سال ۱۴۱۵، پاپ بندیکت سیزدهم در فرمانی خواندن تلمود را برای یهودیان ممنوع اعلام کرد و دستور داد تمام نسخه‌های موجود از آن نابود شوند.
بعد از چاپ اولین نسخه تلمود توسط دانیل بومبرگ، واتیکان که ابتدا اجازه چاپ آن را داده بود، آن را ممنوع اعلام کرد و دستور به نابودی نسخه‌های آن داد. در سال ۱۵۵۳ نسخه‌های زیادی از تلمود گردآوری شده و در رُم در آتش سوزانده شد.
در نسخه باسل تلمود که در سال ۱۵۷۸ چاپ شد، تمامی قسمت عبودا زارا و کل مطالبی که علیه مسیحیت بود سانسور شد. پاپ گرگوری سیزدهم و کلمنت هشتم نیز به مخالفت شدید با تلمود برخاستند. با گسترش مطالعه تلمود در لهستان، مخالفتهای بسیاری نیز در لهستان علیه تلمود شکل گرفت. به‌طور مثال، در سال ۱۷۵۷، در دادگاه فرانکیها (پیروان ژاکوب فرانک) تمام نسخه‌های تلمود را نیز سوزاند.
در قرن نوزدهم[ویرایش]
نسخه ویلنای تلمود توسط دولت روسیه به شدت سانسور شد. بیشتر نسخه‌های امروزی تلمود بر پایه نسخه ویلنا بوده و از این رو دارای سانسور بخشهای بحث‌برانگیز آن هستند. با اینکه بخشهای سانسور شده مدت زیادی در دسترسی نبودند، نسخه‌های اندکی از آنها وجود دارند. بعضی نسخه‌های امروزی دارای تمام و یا قسمتی از این بخشهای سانسور شده هستند.
در سال ۱۸۳۰ یک ژنرال فرانسوی اعلام کرد که نمی‌تواند یهودیان را به خاطر رد کردن عیسی مسیح و علاقه به مطالعه تلمود ببخشد. در همین زمان اولین ترجمه تلمود به زبان فرانسه چاپ شد که خشم بسیاری از مسیحیان را برانگیخت. در این زمان مخالفان یهودیان اصرار زیادی به ترجمه تلمود داشتند. از این زمان اصطلاح یهودیان تلمودی در بین مخالفان یهودیان رایج شد.
در این زمان کتابهای ضد تلمودی نظیر تلمود بدون نقاب توسط جاستینیاس پرانایتیس در سال ۱۸۹۲ و توطئه علیه مسیحیت نوشته الیزابت دیلینگ در سال ۱۹۶۴ چاپ شد.
در زمان امروزی[ویرایش]
انتقادات از تلمود در دنیای اینترنت فراوان است. جستجوی تلمود در اینترنت به صفحات بیشماری دربارهٔ بخشهای بحث‌برانگیز تلمود منجر می‌شود. بیشتر این انتقادات حول بحثهایی درمورد مخالفت تلمود با مسیحیان، اتهام جادوگر بودن به عیسی مسیح (... ،b Sanh 43a-b) و مجازات سوزانده شدن در مدفوع داغ در جهنم برای او (... ،b Git 56b, 57a)، اتهام هرزگی به مریم مادر عیسی (... ،b Sanhedrin 67a) و قسمتهای ضد جنتایلی (ضد غیر یهودی) (... b Sanhedrin 57a) در تلمود است.[۱]
محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس‌جمهوری ایران، کتاب «تلمود» را متهم کرده که «بانی گسترش مواد مخدر در سطح جهان» است[۲]؛ اظهاراتی که با انتقاد سازمان ملل و دیگر نهادها روبه‌رو شده‌است.[۳]
اتحادیه ضد افترا (Anti-Defamation League) اعتقاد دارد که بیشتر منتقدان تلمود آن را در خارج از متن مورد بررسی قرار می‌دهند.
بخشهای اصلی مورد انتقاد[ویرایش]
از قرون وسطی و آشنا شدن مسیحیانی که عبری یادگرفته بودند با تلمود و یا اطلاعاتی که یهودیان مسیحی شده به مسیحیان دادند انتقادهای زیادی از محتوای تلمود صورت گرفت. معمولاً چهار اتهام اصلی به تلمود عبارت بودند از:
- در تلمود، غیریهودیان (جنتیلها) خارج از نژاد انسانها بوده و وضعیتی در سطح حیوانات دارند.
- تعلیم تلمود به غیریهودیان (جنتیلها) ممنوع است و مجازات آن مرگ می‌باشد.
- یهودیان قسم به جنگ دائمی با مسیحیان نموده‌اند.
- یهودیان هر روز از خداوند تشکر می‌کنند که آنها را جنتیل نیافریده است.
بسیاری از این اتهامها هنوز هم رایج می‌باشند.
اولین اتهام مربوط به بخشی کریتوت ۶ب و یباموت ۶۱ الف است که می‌گوید: «شما آدم هستید و ملتهای دیگر دنیا (جنتیلها) آدم نیستند». بر اساس تلمود اعتقاد بر این است که آدم تنها به کسانی اطلاق می‌شود که قوانین تورات را رعایت کنند و از نسل اسرائیل باشند.
اتهام دوم مربوط به بخش سنهدرین ۵۹ الف است که در آن گفته شده است: «یک گوئیم (جنتیل) که تورات را بخواند و یهودی که به او کمک کند باید کشته شوند.» معمولاً مدافعان تلمود معتقدند که چون تورات به هفتاد ملت قبل از اسرائیل عرضه شد و هیچ‌یک آن را قبول نکردند آنها نباید محتوای آن را بدانند.
اتهام سوم بر پایه بخشی از تلمود است که اظهار می‌کند: «این یک قانون مشخص است، عیسو از یعقوب متنفر است.» عیسو معمولاً در تلمود معادل جنتیلها و یا روم در نظر گرفته می‌شود. از این رو روم (مسیحیان) از یهودیان متنفر هستند.
اتهام چهارم بر پایه دعای روزانه یهودیان چلو آسانی گوی (خدایی که مرا جنتیل نیافرید) در زمانی نوشته شده است که جنتیل بودن و بت‌پرست بودن معادل یکدیگر بودند. یک ربی در توضیح این مسئله نوشته است: «ما تشکر می‌کنیم که خدا ما را آگاه کرد که ما بر خلاف جنتیلها خدای واقعی و نه بتها را بپرستیم. یهودی بودن به ذات از جنتیل بودن برتر است، ولیکن ما برتری توحید بر بت‌پرستی را نیز قبول داریم.»
اتهام به عیسی و مادرش مریم[ویرایش]
یکی از انتقادات مهم نسبت به تلمود اشارات بسیار منفی نسبت به عیسی مسیح و مادر او است. بعضی اعتقاد دارند که اشاره به فردی به نام یشوع ناصری در تلمود اشاره به عیسی مسیح است. در این داستان یشوع ناصری فردی جادوگر است که تلاش می‌کند اسرائیل را به بت‌پرستی بکشاند. او به دلیل این جادوگری در عصر عید پسح اعدام می‌شود. تلمود اشاره می‌کند که یشوع ناصری به دلیل این گناه در مدفوع داغ در دنیای بعد از این سوزانده می‌شود. در نسخه تلمود یشوع ناصری زنازاده از سربازی رومی به نام پاندرا است. در تلمود به مریم مادر او به‌عنوان زنی آرایشگر که هرزگی می‌کرده‌است و به شوهر خود خیانت کرده‌است اشاره شده‌است.
این بخشها، به‌دفعات توسط پاپها، مسیحیان و یهودیان مسیحی شده برای توجیه حمله به یهودیان استفاده شده‌است. معمولاً خاخامهای یهودی در دفاع بیان کرده‌اند که یشوع نامی رایج در بین یهودیان بوده‌است و این بخشها لزوماً به عیسی اشاره نمی‌کند. این بخش یکی از بخشهای مهم سانسور شده در نسخه‌های مختلف تلمود است.
مطالب ضد جنتیلی[ویرایش]
به دلیل درگیریهای شدید بین یهودیان و جنتیلها در زمان نوشتن تلمود، بعضی خاخامهای یهودی دارای دید به شدت منفی نسبت به غیریهودیان (جنتیلها) بودند. از این رو مطالبی در دشمنی شدید با غیریهودیان (جنتیلها) در تلمود وجود دارد. این بخشها معمولاً توسط یهودستیزان برای توجیه حمله به یهودیان در گذر تاریخ به‌کرات مورد استفاده قرار گرفته‌است. حال آنکه موافقان تلمود اعتقاد دارند این مطالب به دلیل فشار بیش از حد یهودستیزی و دید شخصی این خاخامها بوده‌است و دید یهودیت به‌صورت کلی را نسبت به غیریهودیان بیان نمی‌کند.
به‌طور مثال، الیزر هیرکانوس ذکر می‌کند که ذهن هر جنتیل به‌صورت طبیعی به بت‌پرستی تمایل دارد. گوسفندی که از آنان خریداری شود برای قربانی کردن مناسب نیست. او اعتقاد داشته‌است که جنتیلها تنها به این دلیل صدقه می‌دهند که برای خود نامی بسازند. او همچنین اعتقاد داشت که جنتیلها در دنیای بعد از این هیچ نقشی ندارند. یهودستیزی و فشاری که توسط رومیها در زمان او اعمال می‌شد ممکن است در شکل‌گیری عقاید او نقش داشته بوده باشد. بعضی خاخامهای دیگر نظیر یوشع حنانیه اعتقاد داشتند که در بین جنتیلها نیز افراد صالح یافت می‌شود که در دنیای بعد از این نقش دارند. او اعتقاد داشته‌است که در زمان مسیحایی تمامی جنتیلها نیز موحد خواهند شد. الیزر مودیم اعتقاد داشته‌است که قوم اسرائیل با اینکه دارای گناهان مشابهی با جنتیلها باشد به جهنم برده نخواهد شد درحالی‌که جنتیلها به جهنم برده خواهند شد. الیزر بن ازریا ذکر کرده‌است که هر نوع قضاوتی که توسط دادگاه‌های جنتیلها انجام شود درمورد یهودیان فاقد اعتبار است. اشماعیل بن الیشا ذکر کرده‌است که برای محافظت از یهودیان او از قوانین جنتیل و یا یهودی برای سود رساندن به فرد یهودی تبعیت خواهد کرد. معروفترین حاخام جنتیل ستیز شمعون بار یوحای است. معمولاً نوشتار او درمورد اینکه "بهترین جنتیلها باید کشته شوند" توسط یهودستیزان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ولیکن این صحبت با توجه به زندگی او در آن زمان باید مورد توجه قرار گیرد. از این رو بعضی یهودیان در نسخ بعدی نوشتار او جمله وی را "با بهترین مصریان باید کشته شود" جایگزین کردند. شمعون بار یوحای برای تأیید سخن خود دلیل اینکه "بهترین مارها باید از بین بروند" را میاورد. شمعون بار یوحای معتقد است که در بین ملتهای دنیا تنها اسرائیل لیاقت دریافت کردن قانون الهی (تورات) را داشته‌است. یهودا بن ایلای سفارش می‌کند که دعای "تو را ستایش می‌کنم... تویی که من را جنتیل نیافریدی" هر روز خوانده شود. براساس نظر وی جنتیلها نسخ تورات را دریافت کردند ولی حاضر به پیروی از آن نشدند. شمعون بن گمالیل اعتقاد دارد که در مجازات جنتیلها توسط قانون باید بسیار سختگیری اعمال شود. یوسیا ذکر کرده‌است که هر جنتیل بت‌پرست دشمن اسرائیل است. یوناتان ذکر می‌کند که خورشید و ماه گرفتگی نشانه بدی برای جنتیلها هستند. حنانیا آکابیا ذکر می‌کند که ریختن خون جنتیل در دادگاه انسانی مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد ولیکن در دادگاه الهی مورد قضاوت قرار خواهد گرفت. شمعون بن الیزر ذکر می‌کند که یهودیان و جنتیلها نباید با یکدیگر معاشرت کنند. تلمود ذکر می‌کند که جنتیلها قابل اعتماد نبوده و نباید به‌عنوان شاهد مورد استفاده قرار گیرند. تلمود ذکر می‌کند که قوانین تورات نباید به جنتیلها یاد داده شوند، زیرا ممکن است آنها از این قوانین در دادگاه علیه یهودیان استفاده کنند.[۴]
ترجمه‌ها[ویرایش]
پنج ترجمه امروزی از تلمود به زبان انگلیسی وجود دارد:
- تلمود نسخه اشتاینسالتز، این نسخه ترجمه انگلیسی ترجمه خاخام اشتاینسالتز است و کامل نیست.
- نسخه شوتنستاین، در این نسخه ترجمه انگلیسی و عبری/آرامی روبروی هم قرار گرفته‌است. هر صفحه عبری و یا آرامی به چندین صفحه ترجمه انگلیسی نیاز دارد.
- نسخه سونسینو، توسط ایسیدور اپشتاین، این نسخه نیز دارای ترجمه انگلیسی و متن عبری و یا آرامی است. این نسخه بر روی دیسک نیز وجود دارد.
- تلمود بابِلی: ترجمه آمریکایی، جاکوب نویسنر.
- تلمود بابِلی توسط مایکل رادکینسون، این نسخه ناقص است و دارای تمامی بخشها نیست. ترجمهٔ سونسینو کاملتر است؛ ولیکن این نسخه معمولاً در اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا به‌دلیل قوانین حقوق پدیدآورنده این نسخه تنها نسخهٔ مجانی قابل دسترس در اینترنت است.[۵]
در دنیای اسلام[ویرایش]
در اوائل اسلام[ویرایش]
با استقرار خلافت عباسی در بغداد، در قرن دوم هجری، نقش بزرگان علمای دینی یهود به‌حدی برجسته شد که آنان موفق شدند مرجعیت تلمود بابلی را بر تلمود اورشلیمی، در اروپا نیز رسمیت بخشند. میدراشها و آکادمیهای بابل بقدری رونق یافت که بسیاری از دانش‌آموختگان از آکادمیهای اسپانیا، پرووانس، ایتالیا، شمال آفریقا و امپراتوری روم شرقی به این میدراشها مهاجرت کردند.
بنا بر گزارشهای موجود در منابع اسلامی، مسلمانان از وجود کتاب مقدّسی جز تورات نزد یهودیان آگاهی اجمالی داشته و آن را با نام المَثْناة، به‌معنای تکرار و نسخهٔ دوم، می‌شناخته‌اند.
قاسم بن سلام هروی (متوفی ۲۲۴) در غریب الحدیث (ج ۴، ص ۲۸۲) گزارش داده که از اهل علمی که کتابهای قدیمی (الکتب الاُوَل) را می‌شناخته و قرائت می‌کرده درباره المثناة پرسیده و او پاسخ داده‌است که احبار و رهبانان بنی اسرائیل پس از موسی آن‌گونه که می‌خواستند کتابی را در میان خود پدیدآوردند که جز کتاب خداوند بود، پس آن را المثناة (احتمالاً مراد میشناه بوده) نامیدند و در آن هر آنچه را می‌خواستند بر خلاف کتاب خدا حلال یا حرام کردند. براساس این اطلاع، ابوعبید به تحلیل سخنی از عبداللّه بن عَمْرو می‌پردازد مبنی بر اینکه نقل سخنان اهل کتاب و اتکا بدان روا نیست (کَرِهَ الأخذَ عَنْ اَهْلِ الکتاب). زَمَخْشَری (متوفی ۵۳۸) در الفائق فی غریب الحدیث (ج ۱، ص ۱۷۸) ضمن نقل روایتی از ابن عمرو درباره «اَشراط الساعة *» می‌نویسد که وی خواندن المَثْناة را از نشانه‌های وقوع قیامت دانسته‌است.
صرف‌نظر از صحت و سقم این روایت و به‌ویژه به‌کارگیری واژهٔ «مثناة» در آن زمان، می‌توان دریافت که احتمالاً آگاهی اجمالی از وجود کتابی حاوی سنّت و احکام و شرایع یهود، جدا از کتاب مقدّس یهود، از همان ابتدای آشنایی مسلمانان با یهودیان وجود داشته‌است. در عین حال، ظاهراً تعدادی اندک از مسلمانان، آن هم به‌صورت بسیار محدود، از تفکیک میان «تورات مکتوب» و «تورات شفاهی»، با توجه به اینکه هر دو تورات خوانده می‌شدند، اطلاع داشته‌اند. در دوره‌های متأخر نیز این آگاهی اندک است.[۶]
در زمان امروز[ویرایش]
آیزنمنگر، محقق زبانهای شرقی، در آلمان دو جلد کتاب در وهن تلمود نوشت که پایه و مبنای یکی از مهمترین آثار علیه یهودیان در قرن نوزدهم شد. در این کتاب ضدیت با تلمود بسیار شدید بود. شهرت فراگیر مؤلف و کتابش سبب شد تا همزمان سه ترجمه فرانسه از سه مترجم مختلف از این کتاب در ۱۸۸۹ به چاپ برسد. این کتاب در جهت یهودستیزی نازیها نقشی مهم داشت. چند سال بعد در ۱۸۹۹ این کتاب در قاهره به عربی ترجمه و چاپ شد (الکنزالمرصود فی قواعدالتلمود، ترجمة یوسف نصراللّه). این ترجمهٔ عربی مبنای آشنایی جهان معاصر اسلام، بویژه کشورهای عربی، با تلمود شد. گزیده‌ای فارسی از تلمود تألیف آبراهام کوهن، ترجمه از انگلیسی، موجود است (تهران ۱۳۵۰ ش؛ تجدید چاپ تهران ۱۳۸۲ ش). این کتاب که با نام گنجینه‌ای از تلمود، به چاپ رسیده‌است.[۷]
منابع[ویرایش]
- ویکی‌پدیای انگلیسی، "Talmud"، بارگرفته‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۱.
- دائرةالمعارف یهودی: Talmud
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: تلمود
- ↑ TALMUD - JewishEncyclopedia.com
- ↑ رادیو فردا، ۸ تیر ۹۱. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ رادیو فردا، ۸ تیر ۹۱. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ http://jewishencyclopedia.com/articles/6585-gentile
- ↑ TALMUD - JewishEncyclopedia.com
- ↑ تلمود
- ↑ تلمود
پیوند به بیرون[ویرایش]
- http://www.sacred-texts.com/jud/talmud.htm نسخه رادکینسون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تلمود موجود است. |
