دروازه قزوین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
دروازه قزوین تهران در دوره قاجار

دروازه قزوین یکی از دروازه‌های قدیمی و معروف شهر تهران بود.

در زمان شاه تهماسب صفوی در ۹۶۴ هجری قمری نخستین برج و باروی شهر تهران ساخته شد. طول این بارو شش هزار گام بود و چهار دروازه بیشتر نداشت که دروازه قزوین در مدخل کنونی بازارچهٔ قوام‌الدوله و شاهپور (وحدت اسلامی) واقع بود.[۱][۲]

با گسترش شهر تهران در زمان ناصرالدین شاه، برج و باروی شاه تهماسبی را خراب کرده و با خاک آن خندق‌های اطراف بارو را پر نمودند. سپس شهر تهران را به تقلید از نقشهٔ شهر پاریس به صورت هندسی یک هشت ضلعی نامتساوی‌الاضلاع گسترش دادند و ۱۲ دروازه در اطراف آن احداث نموده و دورش را خندق کشیدند[۳] و دروازه قزوین در ورودی خیابان قزوین (میدان قزوین کنونی) ساخته شد[۴]. دروازه‌های جدید به سبک معماری صفوی ساخته شده بود و با کاشیکاری‌های براق و متنوع تزئین شده بود[۵] .

با روی کار آمدن رضا شاه و افزایش جمعیت تهران، بار دیگر نیاز به نوسازی و گسترش بناهای شهری احساس شد و در ۱۳۰۹ و با حکم شهردار وقت، این دروازه‌ها را ویران نمودند[۶].

در ۱۳۸۰ شهرداری منطقهٔ ۱۱ و سازمان زیباسازی اقدام به اجرای پروژهٔ آرام‌سازی و بهسازی میدان قزوین نمود[۷] و پس از آن در ۱۳۸۴ با هدف احیای دروازه‌های قدیمی تهران به صورت نمادین و با توجه به اسناد تاریخی، اقدام به بازسازی دروازه قزوین نمود[۴] که اکنون این دروازه با سازه‌ای بتونی و نمایی آجری[۷] در میدان قزوین تهران بنا شده‌است[۸].

منابع[ویرایش]

  1. «دروازه‌های دارالخلافه طهران». بازبینی‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۶. 
  2. «تهران در دوره‌های مختلف». بازبینی‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۶. 
  3. «تهران در عصر قاجار». کتاب اول. بازبینی‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸. 
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ صبا آذرپیک. «دروازه قزوین دوباره ساخته می‌شود». خبرگزاری میراث فرهنگی، ۵ مهر ۱۳۸۴. بازبینی‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸. 
  5. جلال فرهمند. «دروازه‌های دارالخلافهٔ طهران». ماهنامهٔ الکترونیکی بهارستان. بازبینی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۹. 
  6. «تهران در دوره‌های مختلف». دانشنامهٔ رشد. بازبینی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۹. 
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «نقطه تلاقی تاریخ و فرهنگ: میدان قزوینک». روزنامه اعتماد، ۱۳ اردیبهشت ۸۵. بازبینی‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸. 
  8. «بازخوانی شهری بی‌قواره در سیمای ۱۲ دروازه». خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۲۷ مهر ۱۳۸۸. بازبینی‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۸۸.