زرادخانه

زَرّادخانه، به محل ساخت، تعمیر، ذخیره و نگهداری اسلحه و مهمات نظامی گفته می‌شود. از زرادخانه‌های مشهور، می‌توان زرّادخانهٔ کرملین را نام برد.

پیرامون واژه

در دوران قاجار، بیشتر واژهٔ ترکی قورخانه بدین منظور به‌کار می‌رفته‌است، ولی، فرهنگستان زبان اول، این کلمه را به‌جای قورخانه پذیرفت؛ البته پیشتر هم در متون فارسی کم از این واژه استفاده نشده‌است؛ برای نمونه:

زرّادخانهٔ تو بُوَد هشتصد کَلات

انبارخانهٔ تو بُوَد هشتصد حصار

(از منوچهری دامغانی).

تیغ در زرّادخانه‌یْ اولیاست

دیدن ایشان شما را کیمیاست

(از مولوی).

بیهقی نیز، در تاریخ بیهقی، در توصیف رفتن امیری به مکانی به نام چوگانی در نزدیکی ولوالج (کندوز امروزی) می‌نویسد: «امیر به‌تعجیل‌تر برفت و به پیلانروان یک روز مُقام کرد، و از پژغوژک بگذشت چون به چوگانی رسید دو سه روز مُقام بود تا بُنه و زرادخانه و لشکر دررسیدند.»

در زبان‌های اروپایی اغلب از واژهٔ arsenal، که تغییرشکل‌یافتهٔ واژهٔ عربی (به عربی: «دارالصِّناعَة») است برای این مفهوم استفاده می‌کنند. زَرّاد به‌معنی زره‌گر، زره‌ساز است و واژه‌ای است عربی‌شده از ریشهٔ فارسی زره (یا زره‌گر). این واژه معنی کلی اسلحه‌ساز را هم می‌دهد.

جستارهای وابسته

• اسلحه‌خانه

منابع

• فرهنگ فارسی معین
• لغت‌نامهٔ دهخدا

• Oxford Advanced Learner's Dictionary. ویرایش چهارم. Oxford University Press، 1995. ISBN 0-19-431110-4. 
• Wikipedia contributors, "Arsenal," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Arsenal&oldid=273435571 (accessed February 27, 2009)