قاره
قارّه یا خُشکاد به انبوهه پیوستهای از زمین بر روی کره زمین گفته میشود که معمولاً به صورت خشکیهای جزیره مانند بزرگ سر از اب در آوردهاند در این میان دو قاره آسیا و اروپا به هم چسبیده و تنها با رشته کوه اورال از هم جدا میشوند؛ که به اعتباری قاره اورآسیا هم نامیده میشوند. در دورههای باستانی جایگاه و آرایش قارههای زمین کاملاً دگرگون و متفاوت با امروز بودهاست. در آن دورهها بسیاری از قارههای امروزی چسبیده به هم بوده و تشکیل چند ابرقاره را میدادند.
قارهها معمولاً بر اساس عرف شناخته و متمایز میشوند و معیار مشخصی ندارند. به طور قراردادی هفت قاره شناسایی شدهاند (از بزرگ به کوچک بر حسب مساحت): آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، جنوبگان، اروپا، اقیانوسیه.
محتویات
تعریفها و کاربردها[ویرایش]
به طور معمول، قارهها تکه زمینهای بزرگ و یکپارچهای هستند که در حالت مطلوب توسط دریاها از یکدیگر جدا شدهاند. البته تقریباً همهٔ قارههای جهان بر اساس قرارداد و عرف و نه بر اساس تعریف بالا شناخنه شدهاند. همجنین معیار بزرگ بودن قراردادی است مثلاً گرینلند بزرگترین جزیره شناخته میشود در حالی که استرالیا را قاره میدانند.
گسترهٔ قارهها[ویرایش]
نزدیکترین معنای قاره تکههای یکپارچه زمین است و بر این اساس آبهای کم عمق و جزایر را در بر نمیگیرد. بر این اساس اروپای قارهای برای اشاره به سرزمین اصلی اروپا که شامل جزایری مانند بریتانیا، ایرلند و ایسلند نمیشود، به کار میرود. به شکل مشابه ایالات متحده قارهای برای اشاره به ۴۸ ایالت یکپارچه ایالات متحده است که شامل آلاسکا و هاوایی نمیشود.
البته به عنوان فرهنگ گستره قارهها ممکن است فراتر از این برود و جرایر اقیانوسها را هم در بر بگیرد. بر این اساس همواره ایسلند بخشی از اروپا و ماداگاسکار بخشی از آفریقا محسوب شدهاند.
جدا شدن قارهها[ویرایش]
این ایده که قارهها تکه زمینهای جدا از هم هستند با برخی دانستههای تاریخی هم در تضاد است. از هفت قاره عمده شناخته شده تنها جنوبگان و اقیانوسیه از بقیهٔ قارهها منفک بودهاند. جدا شدن امروزه قارهها به سبب جا به جاییها در پوسته زمین است.
تعداد قارهها[ویرایش]
چندین روش برای تقسیمبندی قارهها وجود دارد:
مدلها | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||
هفت قارهای |
|
|
|
|
|
|
|
|
شش قارهای |
|
|
|
|
|
|
||
شش قارهای |
|
|
|
|
|
|
||
پنج قارهای |
|
|
|
|
|
|||
چهار قارهای |
|
|
|
|
- مدل هفت قارهای معمولاً در چین، هند و اغلب کشورهای انگلیسی زبان تدریس میشود.
- با استفاده از مدل آخر، کمیته بینالمللی المپیک تنها قارههای دارای سکنه را در شمارش محسوب میکند و بر این اساس جنوبگان حذف میشود و پنج حلقه در نماد المپیک دیده میشود.
واژههای اقیانوسیه و استرالزیا و استرالیا گاهی به جای یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند که هدف از کاربرد دو واژه نخست اشاره به سرزمین اصلی استرالیا و جزایر فروان اطراف آن میباشد.
مساحت و جمعیت قارهها[ویرایش]
جداول زیر جمعیت و مساحت قارهها را بر اساس مدل هفت قارهای بیان کردهاند:[۱]
قاره | مساحت(km²) | مساحت(mi²) | درصد از تمام خشکیها | جمعیت کل | درصد از جمعیت کل | تراکم نفر بر km² |
تراکم نفر بر mi² |
پرجمعیتترین شهر |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
آسیا | ۴۳٬۸۲۰٬۰۰۰ | ۱۶٬۹۲۰٬۰۰۰ | ۲۹٫۵٪ | ۴٬۱۶۴٬۲۵۲٬۰۰۰ | ۶۰٪ | ۹۵٫۰ | ۲۴۶ | شانگهای، چین |
آفریقا | ۳۰٬۳۷۰٬۰۰۰ | ۱۱٬۷۳۰٬۰۰۰ | ۲۰٫۴٪ | ۱٬۰۲۲٬۲۳۴٬۰۰۰ | ۱۵٪ | ۳۳٫۷ | ۸۷ | لاگوس، نیجریه |
آمریکای شمالی | ۲۴٬۴۹۰٬۰۰۰ | ۹٬۴۶۰٬۰۰۰ | ۱۶٫۵٪ | ۵۴۲٬۰۵۶٬۰۰۰ | ۸٪ | ۲۲٫۱ | ۵۷ | مکزیکوسیتی، مکزیک |
آمریکای جنوبی | ۱۷٬۸۴۰٬۰۰۰ | ۶٬۸۹۰٬۰۰۰ | ۱۲٫۰٪ | ۳۹۲٬۵۵۵٬۰۰۰ | ۶٪ | ۲۲٫۰ | ۵۷ | سائوپائولو، برزیل |
جنوبگان | ۱۳٬۷۲۰٬۰۰۰ | ۵٬۳۰۰٬۰۰۰ | ۹٫۲٪ | ۰ | ۰٪ | ۰ | ۰ | ویلا لاس، مورد ادعای شیلی |
اروپا | ۱۰٬۱۸۰٬۰۰۰ | ۳٬۹۳۰٬۰۰۰ | ۶٫۸٪ | ۷۳۸٬۱۹۹٬۰۰۰ | ۱۱٪ | ۷۲٫۵ | ۱۸۸ | مسکو، روسیه |
اقیانوسیه | ۹٬۰۰۸٬۵۰۰ | ۳٬۴۷۸٬۲۰۰ | ۵٫۹٪ | ۲۹٬۱۲۷٬۰۰۰ | ۰٫۴٪ | ۳٫۲ | ۸٫۳ | سیدنی، استرالیا |
منابع[ویرایش]
- ↑ "Total Population – Both Sexes". World Population Prospects, the 2010 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs. 28 June 2011. Retrieved 24 October 2011. (Per linked individual article definitions, North America includes UN population estimates for North America, Central America and Caribbean; Australia includes Australia and Papua New Guinea.)
|
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ قاره موجود است. |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |