علی بن حسین مسعودی
مسلمان scholar علی بن حسین مسعودی |
|
---|---|
عنوان | علی بن حسین مسعودی |
متولد | 282-283 AH AD 896 بغداد |
درگذشته | Jumadi ul-Thani, 345 AH September, AD 956 قاهره |
دوران | دوران طلایی اسلام |
عقیده | Iraqi school |
علاقه اصلی | تاریخ و جغرافیا |
اثر معروف | Muruj adh-dhahab wa ma'adin al-jawhar (“مروجالذهب و معادنالجوهر and Mines of Gems”) at-Tanbih wa-l-'Ashraf ("Admonition and Revision") |
علی بن حسین مسعودی (حدود ۲۸۳ هجری / ۸۹۶ میلادی – ۳۴۶ هجری / ۹۵۷ میلادی) تاریخنویس و جغرافیدان و دانشمند و جهانگرد عرب بود. نام کامل وی ( ابوالحسن علی بن الحسین المسعودی). نسب وی به عبدالله بن مسعود یکی ازیاران برجستهٔ پیامبر اسلام میرسد.
مذهب[ویرایش]
به گفته میکائیل کوپرسن، گرچه مسعودی در آثار به جای مانده اش مذهبش را اعلام ننموده است. ولی نحوه برخورد او با تاریخ صدر اسلام مخصوصاً خلافت علی ابن ابی طالب، و نیز عنوان بعضی از کتابهایی از او که اکنون از میان رفته اند. اندک شکی در مورد شیعه بودن او باقی میگذارد. مانند تعداد دیگری از عالمان شیعه معاصر مسعودی٬ رویکرد او نسبت به فقه٬ مکتب «ظاهری» بوده است. البته به نظر میرسد که وی حداقل مکتب یک فقیه شافعی را نیز درک کرده است.[۱] به گفته ابولقاسم پاینده، او شیعی مذهب بوده است.[۲] دانشنامه اسلام، امامیه بودن مسعودی را غیر قابل انکار میداند. در عین حال مذهب فقهی او را به احتمال زیاد شافعی معرفی میکند. به گفته دانشنامه اسلام نویسندگان شیعه به اتفاق مسعودی را هم-مذهب خود میدانند. اما در میان نویسندگان سنّی برخی وی را سنّی معتزلی و برخی وی را شیعه میدانند.[۳] به گفته جان هیوود، مسعودی به همه مذاهب از جمله هندو، زرتشتی، یهودیت و مسیحیت علاقه نشان داده است ولی در نگارش تاریخ خود به صورت غیر نقادانه آنچه را میشنیده نقل میکرده است.[۴]
زندگی[ویرایش]
وی در بغداد دیده به جهان گشود وتعالیم در زادگاه خود فرا گرفت. در نوجوانی راه سفر والترحال وجهانگردی پیشه گرفتند. دراین جهانگردی دور و دراز و پر رنج در آن گاه که سفر بر روی چهارپایان از قبیل اسب، الاغ، استر وشتر بود نویسنده از بعضی از سرزمینهای شناخته شده دوران خود دیدن میکند، نخست از: فلسطین، بلاد فارس، ارمنستان، بلاد قاف، هند، دریای چین، مدغشقر، زنگبار، عمان، ودر سال ۹۴۳ میلادی به انطاکیه میرسد. بعد از دوسال دیگر یعنی در سال ۹۴۵ میلادی وارد دمشق میشود. سپس در ده سال اخیر از عمر خود مابین سوریه و مصر میگذراند، وسرانجام در سال ۹۵۶ میلادی که سفری به مصر داشته در شهر فسطاط مصر این دار فانی را به درود میگوید ودر همانجا بخاک سپرده میشود.
مسعودی تألیفات گوناگونی داشتهاست که متأسفانه بیشتر آنها گم ویا نابود شدهاست. یکی از مهمترین این تألیفات کتابی بنام اخبار الزمان ومن اباده الحدثان بوده، این کتاب در ۳۰ مجلد بودهاست که متأسفانه درحال حاضر فقط یک جلد از آن باقی ماندهاست.
آثار[ویرایش]
- مروجالذهب
- التنبیه والاشراف
- ذخائر العلوم وماکان فی سالف الدهور
- الرسائل والاستذکار لما فی مر فی سالف الاعصار
- التاریخ فی اخبار الامم من العرب والعجم
- خزائن الملک وسر العالمین
- القضایا والتجارب
- المقالات فی اصول الدیانات
- الاستبصار فی الائمة
- السیاحة المدنیة فی السیاسة والاجتماع
- اخبار الخوارج
- البیان فی اسماء الائمة
- الابانة فی اصول الدیانة
- المسائل والعلل فی المذاهب والملل
- سر الحیاة
- کتاب الاوسط
- اخبار الزمان
پانویس[ویرایش]
- ↑ Michael Cooperson,"MASʿUDI",Encyclopædia Iranica : Although Masʿudi’s surviving works contain no declarations of creed, his treatment of early Islamic history, especially the caliphate of ʿAli b. Abi Ṭāleb and the titles of certain now-lost works leave little doubt that he was an Imami Shiʿite. Like some contemporary Shiʿite scholars, he seems to have preferred the Ẓāheri (literalist) approach to feqh, though he is known to have studied with at least one Shafiʿite jurist.
- ↑ مروج الذهب و معادن الجوهر مسعودی، ترجمه ابولقاسم پاینده، مقدمه ،صفجه شش ،چاپ 1382، تهران
- ↑ Even if it is decided that this “anti-history” or this “sacred history” of the twelve Imāms is apocryphal, and speculation on the titles of the works catalogued above under the nos. 13-18 is abandoned, it is impossible to deny the S̲h̲īʿism or, more accurately the Imāmism, of al-Masʿūdī. S̲h̲īʿī authors are unanimous in considering him one of their number, and a reading of the Murūdj largely confirms this opinion. Among the Sunnīs it is quite curious that al-Subkī (loc. cit.) and Ibn Taghrībardī (Nudjūm, iii, 315-6) follow al-Dhahabī in seeing him only as a Muʿtazilī, while Ibn Taymiyya (Minhādj al-sunna, ii, 129-31) is one of the few who recognises his S̲h̲īʿism, and Ibn Ḥad̲j̲ar al-ʿAsḳalānī reconciles all points of view in pointing out, quite rightly (Lisān al-Mīzān, iv, 224-5), that his writings “abound with signs showing that he was S̲h̲īʿī and Muʿtazilī”. Al-Masʿūdī in fact acknowledges this dual allegiance when he declares 6M, § 2256) that he has chosen some Muʿtazilī doctrines for his own use (cf. above, no. 20), and such an eclecticism was by no means astonishing in the 4th/10th century. As for his madhhab, it would seem to be largely S̲h̲āfiʿī. but nothing can be definitely asserted and it is possible that, in his treatises of fiḳh, he confined himself to dealing with comparative law " al-Masʿūdī." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Brill Online
- ↑ He displayed interest in all religions, including Hinduism and Zoroastrianism, as well as Judaism and Christianity. But he tended to reproduce uncritically what he heard; John A. Haywood, Britanica Online
منابع[ویرایش]
- المسعودی، علی بن حسین، الشافعی، . (مروج الذهب ومعادن الجوهر) دارالاندلس للطباعة و النشر: بیروت، چاب بیست وششم، انتشار سال ۱۹۸۵ میلادی. (به عربی).
|
|
|