خودسازمان‌دهی
خودسازمان‌یابی (Self-organization) فرایندی است، که در طی آن سازمان‌یافتگی[۱] درونی یک سیستم - به‌طور نرمال یک سیستم باز[۲] - به سمت پیچیدگی افزون‌تر تکامل[۳] پیدا می‌کند، بدون آنکه توسط عوامل بیرونی هدایتی دریافت نموده باشد، یا اعمال مدیریتی برروی آن صورت پذیرفته باشد.
ماشین‌ها، و سیستم‌های ساختهٔ دست انسان در سده‌های قبل ساختارها و سازمان‌یافتگی‌های خود را به تبع نقشه‌ها و دستورهای بیرونی به‌دست می‌آوردند، در حالی که، بسیاری از سیستم‌های طبیعی بر طبق فرایندها و قانون‌های درونی خودشان و در پی خودسازمان‌یابی است که ساختارمند و نظام‌دار می‌شوند.[۴]
محتویات
تعریف[ویرایش]
خودسازمان‌یابی فرایندی است که درآن الگوهای بلندتر از و کلی یک سیستم تنها از طریق تعاملات پرشمار مابین مؤلفه‌های جزئی و کوتاه‌تراز آن بروز و ظهور می‌نماید. به‌علاوه قواعد مورد اجرا توسط تعاملات میان اجزاء سیستم فقط براساس اطلاعات موضعی، و بدون ارجاع به الگوی کلی، تعیین می‌شود..[۴]
مصداق‌ها و کاربردها[ویرایش]
اصول و شیوه‌های خودسازمان‌یابی را می‌توان بر دینامیک ایجاد، تکامل، و عملکرد تمامی پدیده‌های پیچیدهٔ جهان (هم درونی، و هم بیرونی) و نیز، بر روش‌های مدل‌سازی و کنترل آن‌ها حاکم دانست.
خودسازمان‌دهی در مقوله‌های زیر قابل مشاهده است:
- خودسازمان‌دهی در فیزیک
- خودسازمان‌دهی در شیمی
- خودسازمان‌دهی در بیولوژی
- خودسازمان‌دهی در ریاضیات و علوم رایانه
- خودسازمان‌دهی در سیبرنتیک
- خودسازمان‌دهی در جوامع انسانی
- خودسازمان‌دهی در زبان شناسی
جستارهای پیوسته[ویرایش]
پانوشته‌ها[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- نظام‌الدین فقیه, آشوب و فراکتال در سیستم‌های پویا ۹۶۴-۹۴۳۶۷-۱-۵:شابک[۱]
- نظام‌الدین فقیه, رموز تحول و توسعه در سیستم‌های انسانی (نگرشی نوین) ۹۶۴-۳۵۸-۲۶۵-۵:شابک[۲][۳]
پانویس[ویرایش]
- خودسازمان‌یابی در سیستم‌های زیست‌شناسی، مطالعات دانشگاه پرینستون در پیچیدگی
- اطلاعات و خودسازمان‌یابی، طریقی کلان‌نگربه‌سوی سیستم‌های پیچیده
- Fox, W. F. (ed.), (1984). Selforganization, Proceedings of the Liberty Fund Conference on Selforganization, Key Biscayne, Florida. Published by Adenine Press Inc., 1986, ISBN 0-940030-13-6
