وگانیسم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
وگنیسم
Ailin10VeganRiceAndSauce.JPGAilin9VeganSamosa.JPG
Ailin12VeganDolma.JPGAilin11VeganFalafel.JPG
Ailin14VeganGhormehSabzi.JPGAilin13VeganRiceAndLentil.JPG
Ailin16VeganAshReshteh.JPGAilin15VeganRiceWithTahdig.JPG
از بالا سمت راست:
بلغور با خورش بادمجان، سمبوسه با خورش لپه،
دلمه با سیب‌زمینی سرخ‌کرده، فلافل با سبزیجات،
قورمه‌سبزی بدون گوشت با برنج، برنج با عدس،
آش رشته بدون کشک، ته‌دیگ
شرح خاتمهٔ استفاده از محصولات حیوانی
آغازگران جنبش راجر کرب (۱۶۲۱-۸۰)[۱]
جیمز پیروپونت گریوز (۱۷۷۷-۱۸۴۲)
پرسی بیش شلی (۱۷۹۲-۱۸۲۲)
سیلوستر گراهام (۱۷۹۴-۱۸۵۱)[۲]
آموس برانسون آلکوت (۱۷۹۹-۱۸۸۸)[۳]
دونالد واتسون (۱۹۱۰-۲۰۰۵)
اچ جی دین‌شاه (۱۹۳۳-۲۰۰۰)
تاریخ ابداع عنوان نوامبر ۱۹۴۴، با افتتاح انجمن وگان بریتانیا

وگانیسم[۴] یا وگنیسم (به فرانسوی: Véganisme) یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است.[۵] مهمترین دلایل وگان (وگن) شدن افراد (کسانی که به وگنیسم اعتقاد دارند) مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت از محیط زیست، حفظ سلامتی، مسائل معنوی یا مذهبی است.[۶] بسیاری از افراد وگان با پرورش صنعتی حیوانات و آزمایش روی حیوانات مخالفت می‌کنند. روش تغذیهٔ وگان زیرمجموعه‌ای از گیاه‌خواری است.

تاریخچه[ویرایش]

کلمهٔ وگان (Vegan) اولین بار در سال ۱۹۴۴ توسط «دونالد واتسون» ابداع شد. این کلمه از سه حرف اول و دو حرف آخر کلمهٔ Vegetarian تشکیل شده است.[۷] از سال ۱۹۹۴، اول نوامبر روز جهانی وگن نامگذاری شد و همه ساله در این روز گیاه‌خواران به تبلیغ و ترویج گیاه‌خواری می‌پردازند.[۸]

محصولات حیوانی[ویرایش]

از مهمترین محصولات حیوانی که وگن‌ها از مصرفشان خودداری می‌کنند می‌توان انواع گوشت (گوشت قرمز، مرغ، آبزیان و...)، لبنیات، تخم‌مرغ، عسل، ابریشم، چرم، خز، و... را نام برد و نیز محصولاتی که در آنها از فراورده‌های حیوانی (مانند ژلاتین) استفاده شده است.

مسائل اخلاقی[ویرایش]

پرسش اساسی این است: آیا انسان حق کشتار و استفاده از حیوانات را دارد؟ افرادی که به دلایل اخلاقی روش زندگی وگان را انتخاب می‌کنند پاسخشان به این سؤال منفی است. همچنین افرادی چون «تام رگان» یا «گری فرانسیون» مخالف بهره‌کشی و کشتار حیوانات هستند.

تندرستی[ویرایش]

بر طبق گفتهٔ «انجمن تغذیهٔ آمریکا» (ADA) می‌توان با یک رژیم صحیح وگان در تمامی دوران زندگی سالم بود و از آن در پیشگیری و درمان بیماری‌های خاص کمک جست؛ ولی پیشنهاد می‌شود افراد وگان در امر رساندن کلسیم، ید، آهن، روی، و ویتامین‌های B۱۲ و D به بدن خود دقت کافی داشته باشند.[۹]

گرسنگی جهانی[ویرایش]

در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد انسان در جهان گرسنه هستند.[۱۰] این در حالی است که انسان برای تولید گوشت، مقدار زیادی از گیاهان را به مصرف غذای دام می‌رساند و این غذا صرف رشد و حرکت و... دام‌ها می‌شود. به عنوان نمونه برای تولید یک کیلوگرم گوشت به ۱۶ کیلوگرم غلات نیاز است.[۱۱]

محیط زیست[ویرایش]

در سال ۲۰۰۶ گزارشی با عنوان «سایه بلند احشام» توسط فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) به طور گسترده پخش گردید. این گزارش تخمین زد که پرورش دام‌ها (گاو، بوفالو، گوسفند، بز، خوک، و ماکیان) جهت استفادهٔ بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای است،[۱۲] همچنین، بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ توسط مؤسسهٔ «ورلد واچ» انتشار یافت مشخص شد که حداقل ۵۱٪ از احشام و تغییرات آب و هوایی توسط دامداری‌ها تولید می‌شود.[۱۳]

پانویس[ویرایش]

  1. Records of Buckinghamshire, Volume 3, BPC Letterpress, 1870, p. 68.
  2. Rynn Berry, "A History of the Raw-Food Movement in the United States," in Brenda Davis and Vesanto Melina (eds.), Becoming Raw: The Essential Guide to Raw Vegan Diets, Book Publishing Company, 2010, p. 9ff.
  3. James D. Hart, "Alcott, Amos Bronson," in The Oxford Companion to American Literature, Oxford University Press, 1995, p. 14. Richard Francis, Fruitlands: The Alcott Family and their Search for Utopia, Yale University Press, 2010.
  4. «مفاهیم: وگان کیست؛ وگانیسم چیست؟». همشهری آنلاین، ۱۷ بهمن ۱۳۹۳. بازبینی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۵. 
  5. http://www.vegansociety.com/uploadedFiles/About_Us/Articles-of-Association-Nov-09.pdf
  6. TIME Magazine: Veggie Tales
  7. Welcome to the Vegan Society Website
  8. World Vegan Day - About
  9. http://www.eatright.org/HealthProfessionals/content.aspx?id=7204
  10. Number Of World’s Hungry Tops A Billion | WFP | United Nations World Food Programme - Fighting Hunger Worldwide
  11. GoVeg.com // Meat and World Hunger
  12. Livestock's long shadow: environmental issues and options
  13. Study claims meat creates half of all greenhouse gases - Climate Change, Environment - The Independent

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Veganism»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۸ مارس ۲۰۱۰).