عسگران (تیران و کرون)

عسگران شهری است در بخش کرون شهرستان تیران و کرون استان اصفهان ایران. پیشینهٔ تاریخی هر چند آگاهی چندانی از تاریخ پیش از اسلام این منطقه در دست نیست، اما باتوجه به پیداشدن گورهایی به شیوهٔ اشکانی در روستای دره بید و گنهران کرون، دیرینگی این منطقه را می‌توان دست کم به دوران اشکانیان رساند. همچنین چشمهٔ آبی در نزدیکی زیارتگاهی به نام احمدرضا وجود دارد که آب آن نزد اهالی از احترام و تقدس برخوردار است. برخی از محققان بر این باورند که این زیارتگاه مربوط به ستایش آب بوده که پس از اسلام به مکان مقدس اسلامی بدل شده است و حتی نام این شهر را برگرفته از واژهٔ پهلوی عسکردانسته‌اند که در اساطیر ایرانی محل تجمع سربازان بوده است.

ظاهراً نخستین‌بار در سدهٔ ۳ق/۹م، ابن خردادبه و ابن‌فقیه از کرون (کروان) ــ بدون آنکه گزارشی از وضعیت آن به دست دهند ــ در شمار رستاقهای کورهٔ اصفهان نام برده‌اند. سمعانی در سدهٔ ۶ ق/۱۲م و یاقوت در اوایل سدهٔ ۷ق از روستایی به نام کرون از توابع اصفهان نام برده‌اند.

در دورهٔ قاجاریه کرون از بلوکات اصفهان به شمار می‌رفته، و شامل دو قسمت علیا و سفلی بوده که مساحتی حدود ۴ × ۱۲ فرسخ را دربر می‌گرفته است. در آن دوره کشاورزی در آنجا رونق داشته، و محصولات آن گندم، جو، اندکی خشخاش و انگور ذکرشده است. آب کشاورزی آن از کاریز و رودخانه‌های زاینده‌رود و مرغاب تأمین می‌شده است. آبادیهای معروف کرون علیا دهق، علوی و حُسنی بوده است؛ تیران و عسگران نیز از آبادیهای معروف کرون سفلی به شمار می‌رفته است. نام این شهر و نام دیگر مناطق این شهرستان بهترین سند قدمت و دیرینگی این منطقه می‌باشد این منطقه بنا براعتقاد بیشتر محققین جز کانون‌های اولیه خانواده‌ای اعراب جنگی بوده است که پس از حمله به ایران در دره‌های سرسبز اطراف اصفهان ساکن شدند. یکی از مهمترین این قبیله‌ها قبیله تیم بوده است. شهرستان تیران و کرون در گذشته به عنوان یک منطقه ییلاقی مورد توجه دولتمردان مختلف بوده است. مسعود میرزا ظل السلطان که بیش از سی سال حاکم اصفهان بوده است در کتاب تاریخ مسعودی به تفصیل از شکارگاه‌های تیران و کرون نام برده و آب و هوای آنرا توصیف کرده است. علی نادری بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتبال ساحلی ایران ساکن و متولد روستای حسین‌آباد کرون می‌باشد. شهر عسگران دارای امکانات آی‌اس‌پی است. جغرافیای طبیعی

شهرعسگران در ۵۱ درجه ۰۹ دقیقه طول جغرافیایی و۳۲ درجه و ۴۲دقیقه عرض جغرافیایی و ارتفاع ۱۶۴۰ متری از سطح دریا واقع شده است موقعیت طبیعی این شهر با پهنه‌ای حدود ۱۳۰۰ کیلومتر مربع و با فاصله ۸۰ کیلومتر از شهر اصفهان در مغرب این استان واقع شده است و شهرستان‌های اصفهان، فریدن، چادگان و استان چهار محال و بختیاری در همسایگی آن واقع شده‌اند. قرار گیری عسگران بر سر راه اصفهان -خوزستان، موجب رونق آن گردیده و این منطقه را از بن‌بست درآورده است. تنها رودخانه این منطقه مرغاب است که از دالانکوه سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود ۱۰۰ کیلومتر به زاینده رود می‌ریزد و بر پوشش گیاهی این شهرستان که بیشتر گَوَن، کنگر، موسیر، لاله‌های واژگون و ... تأثیر گذارده است. جاذبه‌های طبیعی قرارگرفتن شهرعسگران در منطقه کوهستانی باعث گردیده، جاذبه‌های طبیعی زیادی در این منطقه موجود باشد از جمله :سرچشمه و حاشیه رود مرغاب که با سرچشمه گرفتن از دالانکوه به زاینده رود می‌ریزد. همچنین چشمه‌های شاهی و آبشار کرد عُلیا. دالانکوه در جنوب غربی شهرستان واقع شده و وجود چشمه‌ها، دشت‌ها و کوه‌های زیاد این منطقه، عامل ایجاد مناطق زیبا، دیدنی و تفریحی شده است. همچنین دشت لاله‌های واژگون یکی دیگر از جاذبه‌های توریستی این منطقه می‌باشد. پیست اسکی که با استفاده از پوشش قطور برف در زمستان بر روی دامنه کوه‌های این ناحیه تشکیل می‌شود، می‌تواند پذیرای علاقه مندان ورزش‌های زمستانی باشد ... جاذبه‌های تاریخی با توجه به آن که ارزش این شهر به جاذبه‌های طبیعی آن است و بیشتر حکام نیز از همین موهبت الهی استفاده کرده‌اند لذا اثر تاریخی با اهمیتی، چندان در شهرستان موجود نمی‌باشد، به هر صورت مهمترین این آثار عبارتند از: اماکن مذهبی تاریخی، امامزاده بابا لنگر، امامزاده سید سراالدین فضل از نوادگان امام رضا در نواحی عسکران و با دقت در لهجه مردم عسگران مطمئناً می‌توان به پیشینه و قدمت این شهر پی برد. با این حال مردم این شهر که همه فارس هستند به زبان فارسی صحبت می‌کنند؛ ولی لهجه‌ای تقریباً نزدیک به لهجهٔ اصفهانی با تفاوت‌هایی دارند.

دهستان کرون علیا وسفلی با مرکزیت شهرعسگران می‌باشد.

شامل دره بید، گنهران، کرد سفلی، کرد علیا، دولت آباد، تقی ایاد، قلعه ناظر، دوتو، شهر عسگران، چشمه احمد رضا، حسن آباد علیا، ابگرم، گلاب، الور(alvar)، علی آباد، قهریزجان، حسین آباد، سوران، قاسم اباد-نسیم آباد، حسن آباد وسطی، بودان، مهدی آباد، افجان، مبارکه، میر آباد، می‌باشد

منابع

دیارما :: پایگاه اطلاع‌رسانی شهرستان تیران و کرون