غزاله علیزاده

غزاله علیزاده
زادروز	بهمن ۱۳۲۷ مشهد
درگذشت	۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۵ (۴۷ سال) جواهرده، رامسر
محل زندگی	تهران
ملیت	ایرانی
پیشه	نویسنده
آثار	خانه ادریسی‌ها، شب های تهران
والدین	منیر السادات سیدی

فاطمه "غزاله" علیزاده (بهمن ۱۳۲۷ - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۵)، نویسنده ایرانی که از آثار مشهور او رمان دوجلدی خانه ادریسی‌ها است.

«متحد نیستیم. اگر حرمت‌گذار یکدیگر باشیم، می‌توانیم جهانی شویم.»

زندگی

آرامگاه غزاله علیزاده در امام‌زاده طاهر کرج

غزاله علیزاده بهمن ۱۳۲۷ در مشهد زاده شد. مادرش منیرالسادات سیدی نیز خود شاعر و نویسنده بود. غزاله در کودکی درون‌گرا، بازیگوش و باهوش بود. در مدرسه گاه با بازیگوشی‌ها و شجاعت‌هایش دیگران را نگران می‌کرد اما شاگرد زرنگی نیز بود. مدرسه را در دبیرستان علوم انسانی مهستی به پایان برد و در همین زمان به گیاه‌خواری روی آورد. او در کنکور رشته ادبیات فارسی در مشهد و کنکور حقوق و فلسفه در تهران قبول شد و به خواست مادرش در رشته حقوق وارد شد.

او با مدرک لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران، برای تحصیل در رشتهٔ فلسفه و سینما در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت. در واقع ابتدا برای دکترای حقوق به پاریس رفت ولی با زحمت زیاد رشته‌اش را به فلسفه اشراق تغییر داد و قصد داشت پایان‌نامه‌اش را درباره مولوی بنویسد، که با مرگ ناگهانی پدرش آن را نیمه‌کاره رها کرد.

وی پیشهٔ ادبی خود را از دههٔ ۱۳۴۰ و با چاپ داستان‌های خود در مشهد آغاز کرد.

غزاله علیزاده ابتدا با بیژن الهی ازدواج کرد و صاحب دختری به نام سلما شد. سپس از او جدا شده و در سال ۱۳۶۲ با محمدرضا نظام شهیدی ازدواج کرد.

وی که از بیماری سرطان رنج می‌برد بعد از دو بار خودکشی ناموفق، سرانجام در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۷۵ در روستای جواهرده رامسر خود را از درختی حلق‌آویز کرد. او را در امامزاده طاهر کرج به خاک سپردند.

آثار

رمان‌ها

• دو منظره، ۱۳۶۳
• خانه ادریسی‌ها، ۱۳۷۰ (۲ جلدی)
• شب‌های تهران
• ملک آسیاب

مجموعه داستان‌ها

• بعد از تابستان ۱۳۵۵
• سفر ناگذشتنی ۱۳۵۶
• چهارراه

سایر آثار

• تالارها
• رویای خانه و کابوس زوال

چهار اثر نخست در مجموعه‌ای با نام با غزاله تا ناکجا در سال ۱۳۷۸ توسط نشر توس منتشر شده‌است. کتاب خانه ادریسی‌ها سه سال پس از مرگ غزاله، جایزه بیست سال داستان‌نویسی را از آن خود کرد.

فیلم مستندی درباره او ساخته شده‌است.

جایزه‌ها

• جایزهٔ قلم طلاییِ مجلهٔ ادبی گردون برای داستان کوتاه «جزیره»، ۱۹۹۹ میلادی
• جایزهٔ بیست سال داستان‌نویسیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رمان خانه ادریسی‌ها، ۱۹۹۹ میلادی

درباره علیزاده

• ۱۳۸۷ - محاکات غزاله علیزاده. فیلمی از پگاه آهنگرانی دربارهٔ غزاله علیزاده. اگرچه محاکات غزاله علیزاده اجازه حضور در جشنواره‌های ایران را نیافت.

ماهنامه مهرهرمز ـ ویژه آثار غزاله علیزاده

منابع

• وبلاگ شخصی غزاله علیزاده که به جمع‌آوری آثارش می‌پردازد
• نشریه الکترونیکی سه پنج (صدای مستقل ادبیات ایران)انتشار صدای غزاله علیزاده
• دانشجویان «محاکات غزاله علیزاده» و «نقل‌گرد آفرید» را می‌بینند
• فیلم زندگی «غزاله علیزاده»اردیبهشت ماه آماده نمایش می‌شود. خبرگزاری کتاب ایران
• مستند "غزاله علیزاده" کلید می‌خورد
• نگاهی کوتاه به رمان شبهای تهران. سایت آفتاب
• «"محاکات غزاله علیزاده" اجازه حضور نیافت»
• فیلم زندگی "غزاله علیزاده"اردیبهشت آماده نمایش می‌شود. روزنامه آفتاب یزد
• نافه، ویژه غزاله علیزاده
• به یاد غزاله علیزاده، در سایه روشن کلام
• فرخ‌زاد، پوران. کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز). تهران: نشر قطره، ۱۳۸۱. ۵۶۵. ISBN 964-341-116-8. 
• کریم نیکونظر. بهشت ممکن است منتظر بماند. . روزنامه کارگزاران سوم، ش. ۶۳۳ (۱۸ آبان ۱۳۸۷): ۵ ویژه ادب و هنر. 

• Mirʿābedini, Ḥasan. “ALIZADEH, Ghazaleh”. In Encyclopædia Iranica, Online Edition. 2 August 2011.