آذری طوسی

نورالدین (یا فخرالدین) حمزه پسر علی‌ملک اسفراینی آذری طوسی (۷۸۴-۸۶۶ﻕ / ۱۳۸۲-۱۴۶۲ﻡ)؛ صوفی و شاعر ایرانی بود. وی از تبار رهبران سربداران بود. شعرهای آذری طوسی در آغاز در ستایش شاهان بود ولی بعداً رنگ عرفانی یافت.

ﺁﺫﺭﯼ ﺩﺭ اسفراین ﺯﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ کﻪ ﭼﻨﺪﯼ ﺩﺭ طوس زﯾﺴﺖ ﺑﻪ «طوﺳﯽ» ﻧﯿﺰ ﺷﻬﺮﺕ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ زایش او ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺁﺫﺭ ﺑﻮﺩ آﺫﺭﯼ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ.درگذشت او نیز در اسفراین بود.

آذری ملک‌الشعرا دربار میرزا شاهرخ پسر تیمور لنگ بود و از شاگردان و مریدان محی‌الدین طوسی و شاه نعمت‌الله ولی نیز بود.

آذری توسی پس از هجرت به هند در دربار ﺳﻠﻄﺎن احمدشاه اول بهمنی ملک‌الشعراء شد.

اثرها

• بهمن‌نامه
• جواهرالاسرار
• طغرای همایونی
• مرآت (عجایب‌الدنیا)
• سعی‌الصفا
• دیوان آذری
• عروجیه

منابع

• بر پایهٔ داده‌هایی از: سلیم مظهر، محمد، دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی در شبه‌قاره، جلد اول (پی‌دی‌اف)
• [۱]