شعر پستمدرن
پیشنهاد شده است که این مقاله در ادبیات پستمدرن ادغام شود. (بحث) |
شعر پسانوگرا یا شعر پستمدرن یکی از جریانهای نو در حوزهٔ شعر است.
محتویات
ویژگیهای شعر پسانوگرا[ویرایش]
از ویژگیهای اصلی شعر پسانوگرا میتوان به ساختارشکنی، معناگریزی، نگاه متفاوت، چندصدایی (یا پلیفونی) و تصویر اسکیزوفرن، جدال با سنت، به چالش کشیدن دین و افکار کهن و به کار بردن الفاظ عامه و تکیه کلامهای چندزبانی و یا رکیک اشاره کرد و همچنین کلاژ، بی قاعدگی (فقدان نظم مرکز محور)، رشد غیر خطی، ساختار نامتمرکز، عدم توازن، عدم قطعیت (شک اندیشی)، ذهن گرایی (تجرید گرایی)، ایهام، انتزاع (آبستره)، تکرار و تسلسل، دو پهلویی و جریان سیال ذهن، از جمله مولفههایی میباشد که در شعر پسانوگرا رایج است.
یکی از عناصری که در غزلهای پست مدرن به چشم میخورد «شکست روایت» است، یعنی دیگر ساختار خطّی و روایی بر غزل حکمفرما نیست. در غزل کلاسیک واحد شعر، مصرع یا بیت است، امّا در غزل پست مدرن کلّ غزل واحد است. مسئلهٔ «مرگ مؤلّف» با آن که بیشتر به دید ما به اثر برمیگردد و در متن نیاز به رویکردی خاص ندارد، امّا در «غزل پست مدرن» روی آن بسیار کار شده است.[۱]
شعر پسانوگرا در غرب[ویرایش]
شعر پسانوگرا ابتدا در آمریکا به وجود آمد و سپس در اروپا رواج یافت. آغاز شعر پسانوگرا در آمریکا را سال ۱۹۵۶ میدانند.[۲] سالی که آلن گینزبرگ زوزه را انتشار داد و واکنشهای منفی بسیاری را در محافل ادبی روزگار خود برانگیخت، چرا که این اثر پایههای مدرنیستی شعر را به لرزه در آورده بود.[۲] در گزیدهٔ تأثیرگذار و پرخوانندهٔ دونالد آلن با عنوان شعر نوین آمریکا (۱۹۶۰) گفتههای مختصری از گینزبرگ آمده است که بر پیوند میان شعر، نثر و موسیقی تأکید میکند.
مهمترین شعرای پسانوگرا غرب[ویرایش]
چارلز اولسون شاعر نامدار آمریکایی بنیانگذار شعر پسانوگرا در آمریکاست. از دیگر شعرای پسانوگرا میتوان به رابرت کریلی و لئونارد کوهن اشاره کرد.
شعر پسانوگرا در ایران[ویرایش]
شعر پسانوگرا در ایران تحت تأثیر شعر پسانوگرا رایج در کشورهای غربی ایجاد شد. رضا براهنی از نخستین شاعرانی است که با انتشار اشعار پسانوگرا این سبک شعر را در ایران رواج داد. بعد از براهنی برخی شاعران جوان که شمار آنها در آغاز این جریان، قابل توجه است به این سبک شعر گرایش نشان دادند. شعر پسانوگرا و جریانهای منشعب از آن نظیر انواع شعرهای دیداری با توجه به نمونههای بدوی آن در شجره نویسیها و کتب ادعیه و نیاز روزآمد دورهٔ اینترنت و وسایل ارتباطی دیجیتالی دنیای مجازی و نمونههای غربی آن در شعر نو فرانسه، قابلیت پذیرش بیشتری یافت و نمونههای پایاننامههای دانشگاهی بر آن صحهٔ بیشتر گذاشت.
یکی از کسانی که به طور مستقل و رسمی در این باره به تحقیق و پژوهش پرداخت و آثار مستقلی پیرامون شعر پسانوگرا و غزل پست مدرن منتشر کرد، محمود طیّب ـ شاعر، پژوهشگر و استاد دانشگاه ـ است.
نخستین پژوهش مستقل، انتقادی و بیطرفانه در این رابطه در ادبیات فارسی توسط محمود طیّب در کتاب مدرنیزم و پست مدرنیزم در غزل امروز ایران بر روی این جریان انجام شده است. او در این کتاب به ریشه شناسی و نسب شناسی علمی جریان غزل پست مدرن پرداخته و با ارائه ی نمونه های فراوانی از اشعار و نظریات پیشروان این جریان، به تحلیل پست مدرنیزم در غزل فارسی امروز پرداخته است.
از سوی دیگر غزل پست مدرن به دلیل مبنا قرار دادن سبک غربی در ایران منتقدان زیادی دارد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- Another Future Poetry and Art in a Postmodern Twilight by Alan Gilbert- University Press of New England- 2006
- Postmodern American Poetry: A Norton Anthology by Paul Hoover- New York: W. W. Norton- 1994
- خطاب به پروانهها یا چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم، رضا براهنی، ناشر: مرکز، سال انتشار ۱۳۷۴.
- پیامبر کوچک، ناشر: فرهنگ ایلیا، سال انتشار ۱۳۸۷.
- سایت پیامبر کوچک، شناخت نامه، اشاره به پایاننامههای شعر دیداریwww.panjeei,ir
- طیّب، محمود، مدرنیزم و پست مدرنیزم در غزل امروز ایران(با مقدمه ای بر غزل فارسی از آغاز تا دوره ی مدرن)، تهران، نشر زیتون سبز با همکاری نشر فرهنگ مانا،۱۳۹۴
پانویس[ویرایش]
- ↑ http://www.matneno.com/?p=1167
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Norman Poadhoretz،The Know Nothing Bohemians.Partisan Review،25(Spring 1958)،pp.305-11،313-16،318
|
این یک مقالهٔ خرد پیرامون ادبیات است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |