علی‌اشرف درویشیان

علی اشرف درویشیان
زادروز	۳ شهریور ۱۳۲۰ کرمانشاه
محل زندگی	کرمانشاه، کرج
پیشه	نویسنده
نقش‌های برجسته	عضو کانون نویسندگان ایران
سبک	رئالیسم
لقب	لطیف تلخستانی، علیجان درویش
آثار	سال‌های ابری، سلول ۱۸، همراه آهنگ‌های بابام، آبشوران، فصل نان، از این ولایت، از ندارد تا دارا، درشتی، شب آبستن است
همسر	شهناز دارابیان
فرزندان	گلرنگ درویشیان، بهرنگ درویشیان، گلبرگ درویشیان

علی‌اشرف درویشیان (زادهٔ ۳ شهریور ۱۳۲۰ در کرمانشاه) نویسنده ایرانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران است. برخی از نوشته‌های خود را پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با نام مستعار «لطیف تلخستانی» منتشر می‌کرد. وی پیش و پس از انقلاب چند بار به علت فعالیت‌های سیاسی زندانی شد.

زندگی

علی‌اشرف درویشیان در دوران جوانی.

علی‌اشرف درویشیان در ۳ شهریور سال ۱۳۲۰ در یک خانوادهٔ کارگری در محلهٔ آبشوران شهر کرمانشاه به دنیا آمد. در سال ۱۳۳۷ دانشسرای مقدماتی را گذراند و سپس برای معلمی به روستاهای اطراف کرمانشاه و گیلانغرب رفت. در سال ۱۳۴۵ تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران آغاز کرد و پس از دریافت مدرک کارشناسی، تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد در رشتهٔ روان‌شناسی تربیتی ادامه داده و همزمان در دانشسرای عالی تهران در رشتهٔ مشاوره و راهنمای تحصیلی به تحصیل پرداخت. درویشیان در زمان حکومت محمدرضا پهلوی، از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ برای نگارش کتاب «از این ولایت» و فعالیت‌های سیاسی، سه بار دستگیر و ممنوع القلم شد. دستگیری اول وی در کرمانشاه ۸ ماه به طول انجامید، اما درویشیان ۲ ماه بعد در تهران دوباره دستگیر و به ۷ ماه زندان محکوم شد. وی همچنین به دنبال این حکم از دانشگاه اخراج و از معلمی نیز منفصل گردید. دستگیری بعدی درویشیان در ۱۳۵۳ اتفاق افتاد که منجر به صدور حکم ۱۱ سال زندان برای او شد. درویشیان از این تاریخ به زندان رفت و تا پیروزی انقلاب بهمن در زندان ماند. وی همچنین در اواخر سال ۱۳۵۲ با شهناز دارابیان ازدواج کرد.

نویسندگی

درویشیان در داستان‌هایش به مردم فرودست می‌پردازد. همچنین بسیاری از داستان‌های درویشیان بخش‌هایی از زندگی اجتماعی خودش را به تصویر می‌کشد. وی آغاز آشنایی خود با قصه و قصه گویی را از سنین کودکی و از طریق داستان‌های مادربزرگ و پدرش عنوان می‌کند و همچنین فضای فرهنگی ابتدای دههٔ سی خورشیدی را در بارور شدن ذهنیت خود مؤثر می‌داند. درویشیان نخستین داستان خود را که هرگز منتشر نشد در زندان دیزل آباد کرمانشاه نگارش کرد. وی در آثارش به شاگردان خود و نیز محیط فقرزدهٔ شهر کرمانشاه و روستاهای اطراف آن می‌پردازد و بسیاری از ناملایمات و محرومیت‌های مردم را بیان می‌کند. وی می‌گوید پس از مرگ صمد بهرنگی در سال ۱۳۴۷، کوشیده تا راه او را ادامه بدهد.

کتاب‌شناسی

رمان

• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، سال‌های ابری(۴ ج)، چاپ اول: ت‍ه‍ران، اس‍پ‍رک، ۱۳۷۰.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، سال‌های ابری(۴ ج در دو م‍ج‍ل‍د)، ت‍ه‍ران: چ‍ش‍م‍ه، چاپ اول ناشر:۱۳۷۹، چاپ هفتم: ۱۳۸۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، س‍ل‍ول ۱۸، تهران: ن‍گ‍اه، ۱۳۵۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، س‍ل‍ول ۱۸، ت‍ه‍ران: آت‍ن‍ا، ۱۳۸۱.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، سلول ۱۸، برلین: نشر گردون، چاپ اول ناشر، ۱۳۷۸.

مجموعه داستان

• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، از ای‍ن ولای‍ت، ت‍ه‍ران: صدای معاصر، ۱۳۵۲؛ شبگیر، ۱۳۵۲.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، از این ولایت، تهران: نشر چشمه، چاپ بیست و هشتم: ۱۳۹۱.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، از ن‍دارد ت‍ا دارا، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر س‍ه‍ن‍د-ن‍ش‍ر آن‍زان، ۱۳۷۵؛ اشاره، چاپ پنجم: ۱۳۸۹.
• لطیف تلخستانی (دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف)، آبشوران، تهران: شبگیر، ۱۳۵۴.
• لطیف تلخستانی (دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف)، آبشوران، ت‍ه‍ران: جاویدان، ۱۳۵۵.
• درویشیان، علی اشرف، آبشوران (دوازده قصه پیوسته): (متن کامل)، تهران: یارمحمد، ۱۳۵۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، آب‍ش‍وران، ت‍ه‍ران: ک‍اروان، ۱۳۸۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، آب‍ش‍وران، ت‍ه‍ران: چشمه، چاپ بیست و هشتم: ۱۳۹۰.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، درش‍ت‍ی، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۷۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، درش‍ت‍ی[ویراست ۲]، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۷۷؛ چاپ چهارم: بهار ۱۳۸۵.
• درویشیان، علی‌اشرف، شب آبستن است، سوئد: کتاب ارزان، ۱۹۹۸م.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، همراه آهنگ‌های بابام، چاپ اول: تهران، شباهنگ، ۱۳۵۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، همراه آهنگ‌های بابام، چاپ دوازدهم: تبریز، خنیا، ۱۳۶۹.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، همراه آهنگ‌های بابام، چاپ هفدهم: تهران، چشمه، ۱۳۸۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ف‍ص‍ل ن‍ان، ت‍ه‍ران: ش‍ب‍اه‍ن‍گ، ۲۵۳۷= [۱۳۵۷].
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ف‍ص‍ل ن‍ان، ت‍ه‍ران: ک‍اروان، ۱۳۸۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ف‍ص‍ل ن‍ان، چاپ هجدهم: ت‍ه‍ران، چشمه، ۱۳۹۱.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، چ‍ه‍ار ک‍ت‍اب: (از ای‍ن ولای‍ت، آب‍ش‍وران، ف‍ص‍ل ن‍ان، ه‍م‍راه آه‍ن‍گ‌ه‍ای ب‍اب‍ام)، ت‍وی‍س‍رک‍ان: ن‍ش‍ر ت‍اخ، ۱۳۷۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، داس‍ت‍ان‌ه‍ای ت‍ازه داغ، ت‍ه‍ران: چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۸۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، داستان‌های تازه داغ، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

ترجمه

• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گ‍ردآوری و ت‍رج‍م‍ه)، داس‍ت‍ان‌ه‍ای ک‍وت‍اه از ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍ان م‍ع‍اص‍ر ک‍رد، ت‍ه‍ران: چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۸۴.

ادبیات کودکان و نوجوانان

• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، روزنامه دیواری مدرسه ما، تهران: شبگیر، ۱۳۵۷.
• درویشیان، علی‌اشرف، کی برمی‌گردی داداش جان؟، کرمانشاه: یار محمد، ۱۳۵۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، آتش در کتابخانه بچه‌ها، تهران: نوباوه-یارمحمد، ۱۳۵۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، گل طلا و کلاش قرمز، تهران: شبگیر، ۱۳۵۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ابر سیاه هزار چشم، تهران: شبگیر، ۱۳۵۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، رنگینه: قصه برای کودکان، تهران: انتشارات نگاه، ۱۳۵۳.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ق‍ص‍ه‌ه‍ای آن س‍ال‌ه‍ا: (ابر سیاه هزار چشم: گل طلا و کلاش قرمز...)، ت‍ه‍ران: چ‍ش‍م‍ه-کتاب ونوشه، ۱۳۸۴.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گردآورنده)، کتاب کودکان ونوجوانان، تهران: نوباوه، ۱۳۵۹.

دیگر آثار

• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گردآورنده)، کتاب بیستون، تهران: شباهنگ، ۱۳۵۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، چ‍ون و چ‍را (مقاله، نقد، گفتگو، سخنرانی)، ت‍ه‍ران: اش‍اره، ۱۳۸۱.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، چ‍ون و چ‍را (مقاله، نقد، گفتگو، سخنرانی)، ت‍ه‍ران: مروارید، ۱۳۸۸.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف و خ‍ن‍دان (م‍ه‍اب‍ادی)(گ‍زی‍ن‍ش - ن‍ق‍د و ب‍ررس‍ی)، رض‍ا، داس‍ت‍ان‍ه‍ای م‍ح‍ب‍وب م‍ن(۷ ج)، ت‍ه‍ران: چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۸۰.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف و خ‍ن‍دان (م‍ه‍اب‍ادی)، دانه و پیمانه: مجموعهٔ نقد و بررسی رمان و داستان کوتاه، تهران: نشرچشمه، ۱۳۹۰.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف و خ‍ن‍دان (م‍ه‍اب‍ادی)، ف‍ره‍ن‍گ اف‍س‍ان‍ه‌ه‍ای ای‍ران‍ی (ف‍ره‍ن‍گ اف‍س‍ان‍ه‌ه‍ای م‍ردم ای‍ران)، ت‍ه‍ران: آن‍زان، ۱۳۷۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف و خ‍ن‍دان (م‍ه‍اب‍ادی)، ف‍ره‍ن‍گ اف‍س‍ان‍ه‌ه‍ای م‍ردم ای‍ران(۱۹ ج)، ت‍ه‍ران: ک‍ت‍اب و ف‍ره‍ن‍گ، ۱۳۷۸
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، گفتگو با ق‍ه‍رم‍ان‍ی‍ان، ص‍ف‍ر، خ‍اطرات ص‍ف‍رخ‍ان (س‍ی و دو س‍ال م‍ق‍اوم‍ت در زن‍دان‌ه‍ای ش‍اه)، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۷۸؛ چاپ هفتم: ۱۳۹۰.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گ‍ردآورن‍ده)، اف‍س‍ان‍ه‌ه‍ا و م‍ت‍ل‌ه‍ای ک‍ردی: قصه‌ها و متل‌ها، نمایش‌ها و بازی‌های عامیانه ایرانی (۲ ج دری‍ک م‍ج‍ل‍د)، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر چ‍ش‍م‍ه، چاپ پنجم: ۱۳۸۶.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گ‍ردآورن‍ده)، ج‍ن‍گ ب‍ه‌روای‍ت ب‍چ‍ه‌ه‍ا: (ق‍ص‍ه، ش‍ع‍ر، م‍ق‍ال‍ه، ت‍ح‍ق‍ی‍ق، ن‍ق‍د و ب‍ررس‍ی؛ م‍ع‍رف‍ی ک‍ت‍اب، ت‍ه‍ران، بی تا، بی نا.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ف‍ره‍ن‍گ ک‍ردی ک‍رم‍ان‍ش‍اه‍ی: ک‍ردی - ف‍ارس‍ی، ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر س‍ه‍ن‍د، ۱۳۷۵.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ف‍ره‍ن‍گ ک‍ردی ک‍رم‍ان‍ش‍اه‍ی: ک‍ردی - ف‍ارس‍ی، ت‍ه‍ران: آن‍زان، ۱۳۸۲.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، م‍ق‍الات، ت‍ه‍ران: ش‍ب‍اه‍ن‍گ، ۱۳۵۷.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، نامه کانون نویسندگان ایران: ویژه احمد شاملو(به کوشش علی اشرف‌درویشیان)؛ با همکاری کمیسیون فرهنگی[کانون نویسندگان ایران]، تهران: آگاه، ۱۳۸۱.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ص‍م‍د ج‍اودان‍ه ش‍د، [بی‌جا]: سازمان چاپ و نشر کتاب، انتشارات توپ، ۱۳۵۲.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف، ص‍م‍د ج‍اودان‍ه ش‍د، تهران: شباهنگ، چاپ چهارم: ۱۳۵۶.
• دروی‍ش‍ی‍ان، ع‍ل‍ی‌اش‍رف (گردآوری)، ی‍ادم‍ان ص‍م‍د ب‍ه‍رن‍گ‍ی، ت‍ه‍ران: ک‍ت‍اب و ف‍ره‍ن‍گ، ۱۳۷۹.

آثار منتشرنشده

• عقاید و رسوم مردم کرمانشاه (پژوهش)
• همیشه مادر (رمان)

جوایز و افتخارات

• در دهمین دوره جایزه ادبی هوشنگ گلشیری، از علی‌اشرف درویشیان، داستان‌نویسان پیش‌کسوت ایران و از اعضای کانون نویسندگان ایران برای «تعهد بی‌چون و چرا به آزادی بیان و در امان نگاه داشتنِ حریم قلم از دستبردِ قدرت» و «تصویر صادقانه‌ای که از گذر دردناک جامعه‌ای روستایی به جامعه‌ای شهری به دست داده»، تقدیر به‌عمل آمد.
• در سال ۱۳۸۶، هشتمین دورهٔ جایزهٔ ادبی مهرگان جایزهٔ «یک عمر تلاش در عرصه نوشتن» را برای مجموعه آثار علی‌اشرف درویشیان با تأکید بر رمان سال‌های ابری به وی اهدا کرد.
• سازمان دیدبان حقوق بشر در سال ۲۰۰۷ علی اشرف درویشیان را به عنوان یکی از ۷ نویسندهٔ ایرانی معرفی کرد که جایزهٔ حقوق بشر هلمن-همت به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این جایزه در سطح جهان به نویسندگانی اعطا می‌شود که تحت آزار و اذیت سیاسی قرار گرفته‌اند.
• هفدهمین دوره جشنواره فرهنگی گلاویژ در کردستان عراق، در آذر ماه ۱۳۹۲ خورشیدی جایزه نخست خود، جایزۀ هردی را به درویشیان اهدا کرد.