میرزا تورسون‌زاده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
میرزا تورسون‌زاده
زادروز ۱۱ اردیبهشت ۱۲۹۰
۲ مهٔ ۱۹۱۱(۱۹۱۱-خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «�»-0۲)

روستای قره‌تاغ
در تومان حصار امارت بخارا
درگذشت

۲ مهر ۱۳۵۶

۲۴ سپتامبر ۱۹۷۷ میلادی (۶۶ سال)
شهر دوشنبه
آرامگاه لوچاب
محل زندگی اتحاد شوروی
ملیت تاجیک
نام‌های دیگر (به فارسی تاجیکی: Мирзо Турсунзода)
پیشه شاعر، نویسنده و مترجم به فارسی تاجیکی و روسی
سیاست‌مدار
نهاد اتحادیه نویسندگان تاجیکستان
سبک واقع‌گرایی سوسیالیستی
لقب «قهرمان تاجیکستان»
منصب رئیس اتحادیه نویسندگان تاجیکستان
والدین استا تورسون

میرزا تورسون‌زاده (به فارسی تاجیکی: ‎Мирзо Турсунзода‏) (۲ مه ۱۹۱۱ - ۲۴ سپتامبر ۱۹۷۷) از شاعران و سیاست‌مداران برجسته کشور تاجیکستان بود.

تورسون‌زاده امروزه در تاجیکستان به عنوان قهرمان ملی شناخته می‌شود و چهره او بر روی اسکناس‌های یک سامانی نگاشته شده‌است. تورسون‌زاده برجسته‌ترین و با نفوذترین شاعر تاجیک در اتحاد جماهیر شوروی به‌شمار می‌آمد. شهر تورسون‌زاده به افتخار او نامگذاری شده‌است.

کار و تأثیر[ویرایش]

میرزا تورسون‌زاده به مدت ۳۱ سال ریاست اتحادیه نویسندگان تاجیکستان را بر عهده داشت.[۱] و با تلاش او جشن نوروز دوباره در تاجیکستان رسمیت یافت.[۲]

وی بارها برندهٔ جوایز بزرگ ادبی شد، از جمله: جایزهٔ دولتی استالین در ۱۹۴۸م؛ جایزه ادبی لنین در ۱۹۶۰م؛ جایزه دولتی رودکی تاجیکستان در ۱۹۶۳م؛ جایزه بین‌المللی جواهر لعل نهرو در ۱۹۶۸م.[۲]

تورسون‌زاده به کار ترجمه نیز دست زد و آثاری از پوشکین و شفچنکو را به فارسی تاجیکی برگرداند.[۳]

شعرهای میرزا تورسون‌زاده از معدود سروده‌های تاجیکان بود که توانست از مرزهای شوروی عبور کند و به افغانستان نیز برسد. «همین کافی است» یکی از شعرهای میرزا تورسون‌زاده است که احمد ظاهر، خواننده افغان در دهه ۷۰ آن را خوانده‌است.[۴]

سال ۱۹۴۷ میرزا تورسون‌زاده به هیئت نمایندگی شورای عالی اتحاد شوروی پذیرفته شد و در آن سال در گروه حزب کمونیست به اولین کنفرانس کشورهای آسیایی به هند سفر کرد. وی می‌گوید که بعد از آن بود که موضوع «شرق آزاد» در اندیشه او نقش مهمی پیدا کرد.[۴]

دیوان «شرق آزاد» که میرزا تورسون‌زاده پس از سفر خود به هند نوشت، به عمده‌ترین زبان‌های شرقی ترجمه شد.[۳]

چهره میرزا تورسون‌زاده بر روی اسکناس یک سامانی.

منابع[ویرایش]

  1. شورای گسترش زبان فارسی، بازدید: اکتبر ۲۰۰۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ دائرةالمعارف بزرگ اسلام، سرواژه تورسون‌زاده
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ همان.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ سمرقندی، شهزاده، نیما یوشیج تاجیکان ۱۰۰ ساله شد. در رادیو زمانه: یکشنبه، ۰۷/۲۴/۱۳۹۰. بازدید: اکتبر ۲۰۱۱.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی.