پیرو سلیمانی

پیرو سلیمانی
زادروز	۲۶ فروردین ۱۲۷۸ بخارا
درگذشت	۱۹ خرداد ۱۳۱۲
آرامگاه	شاه زنده، سمرقند
محل زندگی	بخارا، مرو، مشهد
نام‌های دیگر	آته جان
سبک	عاشقانه، سیاسی
والدین	عبدالکریم جان، بی‌بی سلامت

آته جان معروف به پیرو سُلیمانی (به فارسی تاجیکی: Пайрав Сулаймонӣ) شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گو اهل آسیای میانه بود.

بیان دلتنگی از حکومت جهل و تعصب، و ستایش عشق و دوستی از درونمایه‌های اصلی شعر پیرو است. در سال ۱۳۰۴ پیرو مضامین نومیدانه را کنار گذاشت و به ستایش جامعه نوین تاجیکان و برپایی جمهوری سوسیالیستی تاجیکستان بر پایه سوسیالیسم پرداخت.

پیشینه

پیرو سلیمانی، آته جان، شاعر تاجیک و یکی از شاعران ابتدای سدهٔ بیستم میلادی در ۲۶ فروردین ۱۲۷۸ در بخارا به دنیا آمد. پدر و مادر او اهل مطالعه بودند. کودکی و نوجوانی آته جان بیشتر در بخارا و مرو سپری شد و همراه با پدر به کشورهای دیگر، بویژه به روسیه، سفر کرد.

پیرو در آموزشگاه علوم طبیعی شهر کاگان آموزش دید.

هنگامی که انقلاب بخارا (۱۲۹۹ش/ ۱۹۲۰) به دنبال انقلاب روسیه (۱۹۱۷) رخ داد، پیرو خشنودی خود را در قالب مستزادی با عنوان «به مناسبت انقلاب بخارا» ابراز داشت و «آزادی جمهوری شایان» را به مردم تبریک گفت. غیر از اشعار اجتماعی در ۱۲۹۹ش / ۱۹۲۰، مضمون اشعاری که پیرو در ۱۳۰۰ش / ۱۹۲۱ تا ۱۳۰۳ش / ۱۹۲۴ سروده و اکنون در دست است، همه عشقی است. پیرو در ۱۳۰۳ به مشهد رفت و حدود هشت ماه در آنجا اقامت کرد.

پیرو آثار منثوری نیز دارد، مانند داستان کوتاهِ گل‌اندام و رمان ناتمام عشق دختر چنگیز. او آثار ادیبان روس را نیز به فارسی تاجیکی برگردانده از جمله، از گوگول (مفتش)، فرمانف (بلوا)، سرافیموویچ (سیل آهنین)، و دو شعر از الکساندر ژاروف. او در تألیف کتب درسی نیز شرکت داشته‌است. آثار پیرو به طور کامل گردآوری و چاپ نشده‌است. او با روزنامه و مجله‌های تاجیکی سمرقند و دوشنبه و تاشکند همکاری مداوم داشت.

پیرو در ۱۹ خرداد ۱۳۱۲ به بیماری حصبه درگذشت. وی در شاه زنده به خاک سپرده شد.

جستارهای وابسته

• فهرست شاعران فارسی‌زبان
• فارسی‌سرایان تاجیکستان

منابع

• پیرو سلیمانی، اشعار منتخب، محرر و ترتیب‌دهنده: لاله، استالین‌آباد: نشریات دولتی تاجیکستان، ۱۹۵۹.
• ایران‌صدا، بازدید: مارس ۲۰۰۹.