موصل
| موصِل الموصل (عربی ) |
|
|---|---|
 پلی روی دجله در شهر موصل |
|
 موصِل
|
|
| مختصات: ۳۶°۰۱′ شمالی ۴۳°۰۴′ شرقی / ۳۶.۰۲° شمالی ۴۳.۰۷° شرقیمختصات: ۳۶°۰۱′ شمالی ۴۳°۰۴′ شرقی / ۳۶.۰۲° شمالی ۴۳.۰۷° شرقی | |
| کشور |  |
| فرمانداری | نینوا |
| اشغال |  داعش |
| حکومت | |
| • Mayor | نوفل حمادی |
| ارتفاع[۱] | ۲۲۳ متر (۷۳۲ پا) |
| جمعیت (۲۰۱۵) | |
| • شهرستان | ۶۶۴٬۲۲۱ |
| • منطقهٔ شهری | Unknown (estimates range between ۷۵۰٬۰۰۰ and ۱٬۵۰۰٬۰۰۰[۲] |
| UNData 1987[۳] | |
| نام اهلیت | موصلی، مَصلاوی |
| منطقهٔ زمانی | AST (یوتی‌سی +۳) |
| پیش‌شماره(های) تلفن | ۶۰ |
موصِل (به عربی:المَوْصِل، به کردی:مووسڵ، به آشوری:ܡܘܨܠ:آوایش:Māwṣil، استاندارد لاتین: Mosul) شهری در شمال عراق، مرکز استان نینوا و پرجمعیت‌ترین شهر عراق پس از بغداد و مرکز اقتصادی شمال کشور می‌باشد؛ بخش اصلی شهر در کرانهٔ شرقی دجله جای گرفته است و در کرانهٔ غربی آن، بازمانده‌های شهر باستانی نینواست.[۴] موصل در سده‌های دهم و یازدهم میلادی/ سوم و چهارم هجری، پایتخت دولت‌های جداشده از عباسیان مانند حمدانیان بود.[۴] پس از جنگ جهانی اول، مدتی از امپراتوری عثمانی به‌دست امپراتوری بریتانیا افتاد.[۴] از ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ در سیطرهٔ سازمان داعش است.[۵] جمعیت شهر موصل در ۲۰۰۸م، ۲٬۷۲۱٬۰۹۶ نفر سرشماری شد.[۴] ارتفاع آن از سطح دریا، ۲۲۰ متر است و در نزدیکی آن، چاه‌های نفت عین زاله قرار گرفته است.[۴]
بیشتر مردم شهر عرب هستند اما اقلیت‌های قابل توجه کرد، ترکمن و آشوری نیز در شهر زندگی می‌کنند. جمعیت شهر در سال ۲۰۰۸ به یک میلیون و هشتصد هزار نفر رسیده بود اما در سال ۲۰۱۴ حدود نیم میلیون نفر آواره شدند هرچند هنوز هم جمعیت شهر بیش از میلیون نفر است.
دانشگاه موصل که از مراکز علمی و تحقیقاتی عراق است در این شهر قرار دارد. مقبره چندین پیامبر از جمله یونس در موصل قرار دارد. این شهر تا سال ۲۰۱۴ مرکز تاریخی مسیحیان نسطوری محسوب می‌شد.
محتویات
جغرافیا[ویرایش]
رود دجله از میان موصل می‌گذرد و پنج پل دو قسمت شهر را به هم پیوند می‌دهند. این شهر در ۳۹۶ کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد.
تاریخچه[ویرایش]
موصل در آغاز خلوان و در دوران ساسانیان بوذاردشیر نام داشت. نام بوذاردشیر منسوب به اردشیر بابکان -بنیادگذار دودمان ساسانی- بود. مسیحیت از سدهٔ دوم میلادی در این منطقه حضور داشته است.
در سال ۳۳۱ پیش از میلاد قوای هخامنشیان به وسیله اسکندر مقدونی در جنگ گوگمل در شرق موصل امروزی شکست سنگینی متحمل می‌شوند.[۶]
مردم شناسی[ویرایش]
در طول قرن بیستم موصل یادآور زندگی اقوام و مذاهب گوناگون در کنار یکدیگر بوده است. پیش از پروژه عرب سازی موصل توسط صدام و حزب بعث موصل برای قرن‌ها شهری عمدتاً کردنشین به حساب می‌آمد.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] ولی در این اواخر مردم عرب سنی عمده جمعیت مناطق شهری از جمله شهر موصل را شامل می‌شدند.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] مانند مناطق کناره رود دجله و در داخل شهر موصل. در امتداد رود دجله و دورتر به سوی شمال و مناطق روستایی، هزاران نفر آشوری، کرد، ترکمن و ارمنی و شبک زندگی می‌کردند.
برنامه عرب سازی که در دوران صدام و با نیروی حزب بعث انجام می‌شد، باعث شد تا برخی از این اقلیت‌ها از مناطق شهری موصل خارج شده و به نزدکی مرزهای اقلیم کردستان بروند. با اشغال موصل توسط داعش، تنها عربهای سنی در شهر باقی ماندند و جمعیت این شهر از ۱٫۵ میلیون تن به یک میلیون تن کاهش یافت.
سیطره کامل داعش بر شهر موصل (۱۳۹۳)[ویرایش]
افراد مسلح داعش از صبح و از سمت راست استان نینوا حمله‌ور شدند و ساختمان استانداری و ساختمانهای دولتی مجاور را تحت کنترل خود درآوردند. استان نینوا (۵۰۴ کیلومتری شمال پایتخت عراق) است. داعشی‌ها همچنین بر فرودگاه موصل در شمال این شهر سیطره پیدا کردند و این افراد سپس به سمت چپ موصل پیشروی کردند.[۱۹][۲۰]
اطلاعات به دست آمده حاکی از فرار سیاستمداران و نیروهای امنیتی از موصل است[۲۱] . مسؤول رسانه‌ای حزب دموکرات کردستان در استان نینوا با اشاره به کنترل عناصر داعش بر اکثر مناطق شهر موصل اعلام کرد که به دلیل حملات تروریستی داعش در این شهر، مقر این حزب و حزب اتحادیه میهنی کردستان به طور کامل تخلیه شده است.[۲۰][۲۱] در همین حال اخباری از حرکت داعش به سمت استان صلاح الدین منتشر شد، برخی گزارش‌های حاکی از آن است که داعش توانست، کنترل دو روستا در تکریت را به دست بگیرد.[۲۰] این درگیری‌ها به کشته شدن شماری از شهروندان، و آوارگی و مهاجرت ساکنان این استان منجر شد.[۲۲]
شمار قابل توجهی از ساکنان شهر موصل در پی هجوم عناصر داعش از این شهر گریختند.[۲۳]
عناصر داعش صدها محکوم را نیز از زندان‌های شهر موصل آزاد کردند.[۲۱]
خبرگزاری‌ها از سقوط شهر استراتژیک موصل و تسلط کامل گروه داعش بر آن خبر دادند. پس از مدت‌ها درگیری ارتش عراق توانسته بود در زمستان سال گذشته با کمک عشایر و نیروهای مردمی شهر رمادی و فلوجه را از کنترل نیروهای داعش خارج سازد.[۲۰]
استاندار نینوا، در ارتباط تلفنی با شبکه تلویزیونی العربیه دربارهٔ اینکه گروه‌های مسلح چگونه توانستند کنترل نینوا را در دست بگیرند، گفت: چند ساعت پیش‌از اینکه افراد مسلح کنترل موصل را در دست بگیرند با فرماندهان ارشد ارتش عراق در منطقه دیدار کردم. به نظر می‌رسید که آنها کاملاً به توان خود اطمینان دارند اما ساعاتی بعد با شنیدن خبر فرار جمعی نیروهای ارتش عراق از مواضع خود در موصل، غافلگیر شدیم[۲۱] .
استاندار نینوا دربارهٔ نحوه تعامل با اوضاع کنونی گفت: در حال حاضر نمی‌توانم دربارهٔ سناریوهای آینده صحبت کنم. باید اوضاع را در داخل بازبینی کنیم. دیشب، وزیر کشور و مدیر دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح با من تماس گرفتند و از من خواستند از منطقه کردستان کمک بگیرم اما دیروقت بود و کردستان عراق نیز به موافقت نوری مالکی نیاز دارد[۲۱] .
«سعید مموزینی» خاطرنشان کرد: نیروهای پیشمرگه در مناطق کرد نشین استان نینوا برای مقابله با هرگونه وضعیت فوق‌العاده، در حالت آماده باش کامل هستند.[۲۱] هم اکنون ارتش عراق در حال بازپس گیری شهر موصل پس از آزادی تکریت است.
در روز ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۵ عملیات نظامی مشترکی توسط نیروهای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا، ارتش عراق، بسیج مردمی عراق، نیروهای پیشمرگه کردستان عراق و برخی گروه‌های دیگر علیه داعش آغاز شد که نبرد وسیعی برای آزادسازی موصل از کنترل نیروهای داعش است. این نبرد ادامه دارد.
اماکن دیدنی[ویرایش]
- کاخ موصل
- مسجد اموی
- مسجد صلاح‌الدین
- مسجد مجاهدی
- مسجد جرجیس
- مشهد عبدالقاسم
- کاخ باش‌تپه
- قره‌سرای
- مناره الحدباء: که به علت انحنای آن به این نام خوانده می‌شود.
- موزه موصل
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ Gladstone, Philip (10 February 2014). "Synop Information for ORBM (40608) in Mosul, Iraq". Weather Quality Reporter. Retrieved 16 June 2014.
- ↑ "Iraqi City of Mosul Transformed a Year After Islamic State Capture". Wall Street Journal.
- ↑ "UNSD Demographic Statistics". United Nations Statistics Division 1987.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ "الموصل". في الموسوعة العربیة المیسرة. الجزء ٧. بیروت و قاهره: المکتبة العصریة، ٢٠٠٩م. ٣٢٨٨. ISBN ٩٧٨٦٦٥٣٥٢٥١٩٨.
- ↑ "UN News - Security Council calls for eradicating ISIL safe havens in Syria and Iraq". UN News Service Section. 2015-11-20. Retrieved 2016-02-24.
- ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- ↑ https://books.google.com/books?id=CG_aAAAAMAAJ&q=Mosul+kurd+mainly&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=ApCcVJv3GqTesASqmIK4BA&ved=0CCcQ6AEwAjge
- ↑ https://books.google.com/books?id=YHUbBQAAQBAJ&pg=PA59&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CDMQ6AEwBA#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
- ↑ https://books.google.com/books?id=sl4PIeyWriUC&pg=PA18&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CC8Q6AEwAw#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
- ↑ https://books.google.com/books?id=izQFFkIF6mMC&pg=PA14&dq=Mosul+kurd+mainly&hl=en&sa=X&ei=H4icVM3jLYTOaOT3geAI&ved=0CCoQ6AEwAg#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
- ↑ Iraq: Who Will Have Mosul
- ↑ https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA380&lpg=PA380&dq=Mosul+kurd+mainly&source=bl&ots=u_QrIvhut8&sig=RurLtTmqUFWrA2q9xq_r2ATCMow&hl=en&sa=X&ei=8oacVNfpNY_Var6lgegE&ved=0CEsQ6AEwCDgK#v=onepage&q=Mosul%20kurd%20mainly&f=false
- ↑ دانشنامه بریتانیکا
- ↑ Mosul - LookLex Encyclopaedia
- ↑ «Modern Turkey: People, State and Foreign Policy in a Globalised World».
- ↑ Mosul| Encyclopedia.com: Facts, Pictures, Information. Encyclopedia.com. Retrieved on 2011-07-02.
- ↑ «Messages to the World: The Statements of Osama Bin Laden».
- ↑ «Iraq after America: Strongmen, Sectarians, Resistance».
- ↑ http://www.seratnews.ir/fa/news/181239/شهر-موصل-بطور-کامل-سقوط-کرد
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ موصل سقوط کرد
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ ۲۱٫۳ ۲۱٫۴ ۲۱٫۵ سیطره کامل داعش بر شهر موصل
- ↑ http://fa.alalam.ir/news/1601347
- ↑ http://www.tabnak.ir/fa/news/407169/داعش-ساکنان-موصل-را-آواره-کرد
- Munier, G. , Northampton,Iraq: An Illustrated History and Guide, Massachusettes: 2004.
- داده‌هایی در اطلس‌تورز
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ موصل موجود است. |
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای موصل دارد. |
