اروگوئه
مختصات: ۳۴°۱۱′ جنوبی ۵۸°۱۵′ غربی / ۳۴.۱۸۳° جنوبی ۵۸.۲۵۰° غربی
جمهوری اروگوئه
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
|
|||||
شعار ملی: یا آزادی یا مرگ | |||||
سرود ملی: ای خاوریها، یا میهن یا گور
|
|||||
پایتخت (و بزرگترین شهر) |
مونتهویدئو ۳۴°۵۳′ جنوبی ۵۸°۱۰′ غربی / ۳۴.۸۸۳° جنوبی ۵۸.۱۶۷° غربی |
||||
زبان رسمی | زبان اسپانیایی | ||||
نوع حکومت | جمهوری | ||||
نام حاکمان • رئیس جمهور • نخست وزیر |
تاباره باسکس رودولفو نین نوبوا |
||||
مساحت | |||||
- | مساحت | ۱۷۶٬۲۱۵کیلومتر مربع (۲۷ام) | |||
- | آبها (٪) | ۱,۵ | |||
جمعیت | |||||
- | سرشماری | ۳٬۴۷۷٬۷۷۸ (۸۴ام) |
|||
- | تراکم جمعیت | ۱۹/km۲ (۱۹۶ام) | |||
واحد پول | پزو (UYU ) |
||||
منطقه زمانی | UTC (ساعت جهانی-3) | ||||
دامنه اینترنتی | .uy | ||||
پیششماره تلفنی | +۵۹۸ |
اروگوئه (به انگلیسی: Uruguay) کشور کوچکی واقع در جنوب شرقی آمریکای جنوبی، به پایتختی مونتهویدئو است. نام رسمی اروگوئه «جمهوری خاوری اروگوئه» و یا «جمهوری شرقی اروگوئه» است. اروگوئه ۳٫۳ میلیون نفر جمعیت دارد که ۱٫۸ میلیون نفر از آنها در منطقه کلانشهری پایتخت کشور زندگی میکنند. زبان رسمی کشور، اسپانیایی و واحد پول آن پزوی اروگوئه است. حدود ۵۸ درصد از مردم این کشور مسیحی و حدود ۴۱ درصد بیدین هستند. اروگوئه به عنوان سکولارترین کشور آمریکای جنوبی شناخته میشود. یکی از دلایل آن این است که جمعیت بومیهای آمریکای جنوبی در این منطقه کم بوده و به این خاطر مبلغان مسیحی اسپانیایی در زمان استعماری کمتر به این ناحیه اعزام میشدند.[۱] حدود ۸۶ درصد از مردم اروگوئه سفیدپوست هستند. بیشتر مردم این کشور از تبار اسپانیایی و ایتالیاییاند (یکچهارم جمعیت، ایتالیاییتبار است).
این کشور تا سال ۱۸۱۱ مستعمره اسپانیا بود. اروگوئه در سال ۱۸۲۵ از امپراتوری بزریل اعلام استقلال کرد و این استقلال در سال ۱۸۲۸ به رسمیت شناخته شد. اروگوئه امروزه یک جمهوری پارلمانی است.
محتویات
تاریخ[ویرایش]
اروگوئه نخستین بار در قرن هفدهم میلادی توسط پرتغالیها کشف شد و شهر کولونیا در سال ۱۶۸۰ توسط آنان بنیان نهاده شد. در سالهای بعدی پای اسپانیاییها نیز به این کشور باز شد. اسپانیاییها در اوایل سده ۱۸ شهر مونتهویدئو را تأسیس کردند. در سدههای ۱۷ و ۱۸ میلادی جنگهایی بر سر مالکیت اروگوئه بین اسپانیا و پرتغال در گرفت که منجر به پیروزی اسپانیا شد. در سال ۱۸۲۰، برزیل این سرزمین را اشغال کرد و به صورت یکی از ایالات خود در آورد تا اینکه در بین سالهای ۱۸۲۵ تا ۱۸۲۸ انقلاب عمومی آغاز شد. در تاریخ بیست و پنجم اوت ۱۸۲۵، فردی به نام خوان آنتونیو لاوالیا خیزش مردم را برای استقلال کشور رهبری کرد (اکنون روز تعطیلی ملی اروگوئه است) که به استقلال کامل در سال ۱۸۲۸ از برزیل انجامید.
اروگوئه مراحل پیشرفت را در ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی عمدتا در ابتدای قرن بیستم شروع کرد به طوریکه تا دهه پنجاه این سده به سوئیس آمریکای لاتین معروف بود.[۲] اما همزمان با تحولات در کشورهای دیگر منطقه و کودتاهای نظامیان، در این کشور کوچک نیز حکومت نظامیان بین سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۵ باعث شد که روند دموکراسی که بصورتی نهادینه درآمده بود، قطع شود. اما مجدداً از سال ۱۹۸۵ دولتهای دموکراتیک برسرکار آمدهاند.[۳]
جغرافیا[ویرایش]
یکی از کشورهای آمریکای جنوبی که ۱۷۶٫۲۱۵ کیلومتر مربع مساحت و ۳٬۳۹۹٬۲۳۷ نفر جمعیت دارد. از این تعداد ۱٫۸ میلیون نفر در مونته ویدئو و حاشیه آن زندگی میکنند. این کشور از سمت شمال با برزیل، از غرب با رود اروگوئه، از جنوب غربی با دهانه رودخانه پارانا (به معنی «رودخانهٔ نقره» که در زبان انگلیسی به «ریور بلات» معروف است)، از جنوب با آرژانتین و از جنوب شرقی با اقیانوس اطلس محدود می شود. این کشور، دومین کشور کوچک مستقل در آمریکای جنوبی است و فقط از سورینام بزرگتر است. (از گویان فرانسه نیز بزرگتر است که هنوز مستقل نشدهاست.)
تقسیم بندی کشوری[ویرایش]
کشور اروگوئه ۱۹ استان دارد:
استانهای اروگوئه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
نواحی جدا شده یا نواحی الصاقی[ویرایش]
بخشی از سرزمینهای کشور آرژانتین در محدودهٔ اروگوئه قرار دارد:
جزیرهٔ مارتین گارکیا (Martín García): این جزیره در ریو دلا پلاتا محل همریزگاه رودخانههای پارانا و اروگوئه، چند کیلومتر درون آبهای اروگوئه، حدود ۵/۳ کیلومتری خط ساحلی اروگوئه، نزدیک به شهر کوچک مارتین چیکو (که در میان راه بین نیوا پالمیرا و کلونیا واقع است) قرار دارد.
بر پایه پیمانی که در سال ۱۹۷۳ میان اروگوئه و آرژانتین منعقد شد حاکمیت جزیره به آرژانتین سپرده شد تا ریشهٔ اختلافات کهن بین دو کشور از بین برود. بر پایه مفاد پیماننامه، جزیرهٔ مارتین گارسیا، به یک شکارگاه بی طرف اختصاص داده شدهاست. مساحت آن ۲ کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود ۲۰۰ نفر است. علاوه بر این، گلوریا رکودا، حقوق انحصاری یک چهارم جزیره را در اختیار دارد.
شهرهای بزرگ[ویرایش]
شهرهای اصلی اروگوئه http://www.citypopulation.de/Uruguay.html |
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
رتبه | نام شهر | استان | جمعیت | رتبه | نام شهر | استان | جمعیت | ||
مونتهویدئو |
۱ | مونتهویدئو | مونتهویدئو | ۱٬۲۶۹٬۶۴۸ | ۱۱ | آرتیگاس | آرتیگاس | ۴۱٬۶۸۷ | پایساندو |
۲ | سالتو | سالتو | ۱۱۸٬۰۱۳ | ۱۲ | میناس | لاوایخا | ۳۷٬۹۲۵ | ||
۳ | پایساندو | پایساندو | ۹۰٬۲۵۱ | ۱۳ | سان خوزه دمایو | سان خوزه | ۳۶٬۳۳۹ | ||
۴ | سیوداد دلا کاستا | کنلونس | ۸۳٬۳۹۹ | ۱۴ | دورازنو | دورازنو | ۳۳٬۵۷۶ | ||
۵ | لاسپیدراس | کنلونس | ۷۳٬۱۳۲ | ۱۵ | فلوریدا | فلوریدا | ۳۲٬۱۲۸ | ||
۶ | ریورا | ریورا | ۶۴٬۴۲۶ | ۱۶ | ترینتا ای ترس | ترینتا ای ترس | ۲۵٬۷۱۱ | ||
۷ | مالدونادو | مالدونادو | ۵۴٬۶۰۳ | ۱۷ | روچا | روچا | ۲۵٬۵۳۸ | ||
۸ | تاکوآرمبو | تاکوئارمبو | ۵۱٬۲۲۴ | ۱۸ | سان کارلوس | مالدونادو | ۲۴٬۷۷۱ | ||
۹ | ملو | سرا لارگو | ۵۰٬۵۷۸ | ۱۹ | پاندو | کنلونس | ۲۴٬۰۰۴ | ||
۱۰ | مرسدس | سوریانو | ۴۲٬۰۳۲ | ۲۰ | فرای بنتوس | ریو نگرو | ۲۵٬۰۳۱ |
سیاست[ویرایش]
امور سیاسی اروگوئه در چهارچوب نظام جمهوری پارلمانی است که رئیس جمهور هم نفر اول دولت و هم نفر اول کشور است و رئیس سیستم چند جزئی تقسیمات کشوری به شمار میآید. قوه مجریه توسط دولت اداره میشود. قوهٔ مقننه هم به دولت و هم به دو بخش مجمع قانونگذاری اروگوئه واگذار شدهاست. قوهٔ قضاییه مستقل از قوهٔ مجریه و مقننهاست. در طول تاریخ اروگوئه، اغلب گروههای ملی و کلورادو به تناوب قدرت را در اختیار داشتهاند. هرچند در انتخابات سال ۲۰۰۴، حزب ترقی خواه – نیوا مایوریا، از ائتلاف سوسیالیستها، توپاماروهای پیشین (سازمان چیگرای اروگوئه)، کمونیستها و سوسیال – دموکراتها در میان سایر رقبا به قدرت رسیدند و اکثریت کرسیهای دو بخش پارلمان را بدست آوردند و از طرفی رئیس جمهور، تاباره و ارکوئز روساس با قاطعیت در انتخابات پیروز شد.
رقابت اصلی سیاسی در اروگوئه بین سه حزب عمده فرنته آمپلیو (حزب حاکم و با گرایش چپ) و دو حزب سنتی راستگرای کلرادو و ناسیونال است. روسای جمهور قبلی و فعلی این کشور هر دو از حزب فرنته آمپلیو هستند. انتخابات ریاست جمهوری اروگوئه در ۲۹ نوامبر (۸آذرماه ۸۸) با پیروزی خوزه موخیکا نامزد حزب چپگرای فرنته آمپلیو پایان یافت. در این انتخابات دانیل آستوری بعنوان معاون رئیس جمهور و رئیس مجلس سنا برگزیده شد و حزب فرنته آمپلیو (جبهه گسترده) اکثریت را در مجلس نمایندگان و سنا بدست آورد.[۳]
اقتصاد[ویرایش]
این کشور در رتبه یکی از پیشرفتهترین و مرفهترین کشورهای آمریکا لاتین قرار دارد.[۲] بخش کشاورزی، دامداری و ماهیگیری مهمترین بخشهای اقتصادی در اروگوئه بهشمار میآیند. بیش از ۱۵ درصد از سهم تولید ناخالص داخلی کشور به بخش کشاورزی و دامداری اختصاص دارد. برنج، گندم، جو، ذرت، تخم آفتابگردان، سویا، حبوبات، سبزیجات، ترهبار، توتون، تنباکو، دانههای روغنی و انواع میوه از فراوردههای کشاورزی هستند.
اقتصاد اروگوئه بر مبنای بخش صادرات کشاورزی، نیروی کار آموزش دیده، سطح بالای روابط اجتماعی و بخش صنعتی توسعه یافته قرار دارد. پس از رشد میانگین سالیانهٔ ۵٪ در سالهای ۱۹۹۶- ۱۹۹۸، در سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱، بعلت کاهش تقاضا از سوی آرژانتین و برزیل که تقریباً نیمی از تولیدات را وارد میکنند، اقتصاد اروگوئه آسیب دیده با وجود شدت تنشهای وارده، دست اندرکاران امور مالی اروگوئه نسبت به همسایگان خود، پایدارتر باقی ماندند، واکنشی که نشانگر حسن اعتبار این کشور در میان سرمایه گذاران و میزان سرمایه گذاری دولتی در تخمین پرداخت وجه سرمایه گذاران - بعنوان یکی از دو کشوری که در آمریکای جنوبی این کار را انجام میدهند، میباشد. در سالهای اخیر، اروگوئه بیشتر انرژی خود را صرف توسعهٔ کاراییهای تجاری فناوری اطلاعات کردهاست و تبدیل به یکی از صادرکنندگان نرمافزار در آمریکای لاتین شدهاست.
در حالیکه به نظر میرسد، برخی بخشهای اقتصادی در حال بهبود میباشند، نزول اقتصادی تاثیر به سزایی بر شهروندان اروگوئهای داشت، نرخ بیکاری به بیش از بیست درصد افزایش یافت، میزان دستمزد پایین آمد، ارزش پزوی اروگوئه کاهش یافت و درصد فقر در اروگوئه به حدود ٪۱۰ رسید. این شرایط ناگوار اقتصادی، نقش مهمی در تغییر دیدگاه مردم در قبال سیاستهای اقتصادی بازار آزاد که توسط مدیران پیشین در دههٔ نود میلادی وضع شده بود، داشت و منجر به پذیرش طرحهای خصوصیسازی شرکت ملی نفت در سال ۲۰۰۳ و شرکت ملی آب در سال ۲۰۰۴ در میان مردم گردید.
دولت فرنته آمپلیو که به تازگی انتخاب شدهاست، متعهد شدهاست که ضمن پرداخت وامهای خارجی اروگوئه، با در نظر گرفتن برنامههای اشتغالزایی، مشکلات گستردهٔ فقر و بیکاری را برطرف کند.
کشاورزی[ویرایش]
کشاورزی نقش مهمی را در تاریخ اروگوئه و هویت ملی این کشور ایفا کردهاست تا اواسط سده بیستم که تمامی کشور مانند یک چراگاه بسیار بزرگ بود (زمینهای کشاورزی) و ثروت بدست آمده درمناطق داخلی کشور در مونته ویدئو بعنوان «کاسکو» (casco) یا راس مدیریتی خرج میشد. در مورد آن گفته میشود «Uruguay es la vaca y el Puerto» (یعنی «اروگوئه سرزمین بندرگاه و گاوها است»).
امروزه، کشاورزی حدود ٪۱۰ از تولید سرانهٔ داخلی کشور را تشکیل میدهد و یکی از عوامل اصلی ورود ارز است، که اروگوئه را در رقابت با سایر صادرکنندگان فراوردههای کشاورزی نظیر برزیل، کانادا و نیوزیلند قرار میدهد. اروگوئه یکی از اعضای گروه کایرنی، صادرکنندگان فراوردههای کشاورزی، میباشد. کشاورزی اروگوئه از لحاظ تعداد کارکنان و فناوری و محوریت نسبت به سایر رقبا در سطح پایین تری قرار دارد که منجر به بازدهٔ نسبتاً کمتر در هر هکتار میشود، ولی از طرفی امکان ورود به بازار محصولات طبیعی و اکولوژیکی را برای اروگوئه فراهم میکند.
تلاشگرانی نظیر «شرکت گوشت گاوهای علفخوار اروگوئه» و «شرکت محصولات طبیعی اروگوئه» در نظر دارند تا اروگوئه را به تولیدکننده عمدهای از گوشت، شراب و سایر فراوردههای خوراکی تبدیل کنند. اخیراً صنعتی بر مبنای جهانگردی مرتعی در حال شکلگیری است که بر مضامین سنتی و فولکوریک فرهنگ کائوچو و منابع به جای مانده از مراتع تاریخی دوران طلایی کشور اروگوئه، تاکید دارد.
مردم[ویرایش]
جمعیت اروگوئه ۳٫۵ میلیون نفر است. ٪۸۵.۸ جمعیت از نژاد اروپایی سفید میباشد که از اصلیتهای ایتالیایی اسپانیایی و به دنبال آنها انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، پرتغالی، ایرلندی، روسی، اسکاندیناوی و ارمنی، میباشند. دولت و کلیسا بطور رسمی از یکدیگر مجزا هستند. اغلب مردم اروگوئه به دین کلیسای کاتولیک رم اعتقاد دارند (٪۶۶)، تعداد کمی پروتستان (٪۲) و یهودی و مسیحیان ارمنی (٪۱) و افراد زیادی بدون ایمان (٪۳۱) میباشند.[۴]
درصد با سوادی در اروگوئه بسیار بالا است(٪۹۹) و طبقه متوسط شهرنشین اکثریت این کشور را که در آن درآمد به خوبی بین مردم تقسیم شده تشکیل میدهد. در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ حدود ۶۰۰۰۰۰ اروگوئهای مهاجرت کردند و عمدتاً به اسپانیا، آرژانتین و برزیل رفتند. بقیه نیز به کشورهای اروپایی و آمریکا سفر کردند. به علت زاد و ولد اندک، امید به زندگی بالا و درصد نسبتاً زیاد مهاجرت جوانان، بیشتر جمعیت اروگوئه را میانسالان تشکیل میدهند. در سال ۲۰۰۶ نرخ زاد و ولد ۹۱/۱۳ در ۱۰۰۰ بود.[۴] که بیشتر از کشورهای همسایه اش آرژانتین (۷۳/۱۶ در ۱۰۰۰)[۵] و برزیل (۵۶/۱۶ در ۱۰۰۰) است.[۶]
فرهنگ[ویرایش]
مونته ویدئو یکی از زیباترین پایتختهای منطقه است و این شهر ۳/۳ میلیون نفری که اکثریت جمعیت آن را اروپاییها تشکیل میدهند، مهد فرهنگ آمریکای جنوبی محسوب میگردد. میزان فقر در حداقل ممکن در منطقهاست و ثروت به طور یکنواخت میان مردم تقسیم شدهاست. اگرچه تاریخ سده بیستم این کشور شاهد دیکتاتورهای خودکامه، خشونت و فساد و بحرانهای اقتصادی است، اروگوئه در ۲۵ سال گذشته نمونه بارز یک الگوی اقتصادی و فرهنگی درخشان بودهاست. از دید برخی از کارشناسان، روند رشد اقتصادی ریورپلات آرژانتین کاملاً بر خلاف رونق اقتصادی در اروگوئه بودهاست.[۷]
نویسندگان اروگوئهای[ویرایش]
- خوزه انریکه رودو، مقالهنویس و اندیشمند
- فلورنسیو سانچز، نمایشنامه نویس
- هورایسو کویروگا، داستان کوتاهنویس
- جوانا د ایباربورو، شاعر
- دلمیرا آگوستینی، شاعر
- ماریا اوژینا واز فرایر، شاعر
- خوان کارلوس اونتی، رمان نویس
- ایدا ویلارینو، شاعر
- فلیسبرتو هرناندز، داستاننویس و مقالهنویس
- مارید لوررو (Levrero)، داستان کوتاهنویس
- ماریو بندتی، شاعر و رماننویس
- ژآکوبو لانگسز، نمایشنامهنویس
- ادواردو گالیانو، نویسنده و مفسر اجتماعی که در آمریکای لاتین معروف شد
- جورج ماجفود، مقالهنویس و رماننویس
- اریک بوهلر، نویسندهٔ فنی
مونته ویدئو زادگاه سه شاعر فرانسوی بودهاست:
- ایزیدور لوسین دوکاس
- ژولز لافورژ
- ژولز سوپرویل
غذاهای اروگوئهای[ویرایش]
- آسادو: سنت ملی، کباب انواع گوشت و نوعی سوسیس (چوریزوس) که همراه با شراب قرمز با گیرایی بالا سرو میشود.
- دولس دلچه: خوراکی شیرین تهیه شده از شیر و شکر
- پاسکوالینا: پای اسفناج که معمولاً حاوی تخم مرغ و پیاز است.
- میت (mate): چای تهیه شده از یربا (Yerba) که از کدوی میت استخراج شده و آنرا با بومبیلا (نی آهنین) به آرامی میخورند.
- امپاناداس: پای کوچک که با گوشت، زیتون، تخم مرغ و هویج پر شدهاست.
- مارتین طیرو: یک برش پنیر و یک برش نان شیرینی به دانه (دولسه د مصبریلو)
- سس کاروسو: سسی برای سرو کردن پاستا که از خامه، رب گوجه فرنگی، پیاز، ژامبون و قارچ تهیه شدهاست.
- ساندویچ چیویتو: ساندویچ حاوی گوشت گاو، گوجه فرنگی، پنیر و فلفل.
ورزش[ویرایش]
محبوبترین ورزش در اروگوئه فوتبال است (به زبان اسپانیایی "futbol") این کشور افتخارات زیادی در این رشته کسب کردهاست:
- مدال طلای المپیک تابستانی ۱۹۲۴ و المپیک تابستانی ۱۹۲۸
- قهرمان دو دوره جام جهانی فوتبال:
- سال ۱۹۳۰ که اولین دوره مسابقات جهانی فوتبال در مونته ویدئو برگزار شد.
- سال ۱۹۵۰ در برزیل
- قهرمان ۱۵ دوره جام ملتهای امریکای جنوبی موسوم به کوپا آمریکا که از این حیث پرافتخارترین تیم امریکای جنوبی در این جام است.
تیم راگبی (ببینید: اتحادیه راگبی در اروگوئه) نیز پر طرفدار است و تیم ملی به جام جهانی راگبی ۱۹۹۹ و پس از آن جام جام جهانی ۲۰۰۳ راه یافتهاست. این تیم اکنون در آمریکای جنوبی در رتبهٔ دوم قرار دارد. irb.com* بسکتبال و دوچرخه سواری نیز محبوبیت دارند. درسال ۲۰۰۵، استبان بایتستا اولین فرد اروگوئهای بود که به لیگ NBA راه پیدا کرد. معروفترین فوتبالیستهای اروگوئه عبارتاند از: ۱- آلوارو رکوبا ۲- داسیلوا (به علت تصادف یک پای خود را از دست داد) ۳-دیگو فورلان ۴- فرناندو موسلرا ۵- لوئیس سوآرز.6-ادیسون کاوانی
جستارهای وابسته[ویرایش]
- ارتباطات در اروگوئه
- روابط خارجی اروگوئه
- ارتش اروگوئه
- مویمینتو اسکات دل اروگوای (Movimiento scout del Uruguay)
- خبرگزاران بدون حاشیه – انتشار آزادانه در سرتاسر جهان شاخص ۲۰۰۲: رتبهٔ ۲۱ در میان ۱۳۹ کشور (رابطهٔ سه طرفه)
- حمل و نقل در اروگوئه
- ویکیپدیا: پروژهٔ اروگوئه در ویکی پویا
- دانشگاه اروگوئه
- دانشگاه جمهوری، اروگوئه
- کالج استلا ماریس (مونته ویدئو)
رسانه[ویرایش]
- Brecha – مجله برچا
- El Espectador – ایستگاه رادیویی مونته ویدئو (اولین ایستکاه رادیویی در اروگوئه)
- El Observador – روزنامهای در مونته ویدئو
- El País - روزنامهای در مونته ویدئو
- Infolatam – اخبار و اطلاعات اروگوئه
- La Guía - La Guía، اروگوئه Las Piedras, Canelones تجارت و اخبار
- La República - روزنامهای در مونته ویدئو
- Montevideo.com – وبگاه اخبار مونته ویدئو
- Radio Oceano - ایستگاه رادیویی مونته ویدئو
- Radio Sarandí - ایستگاه رادیویی مونته ویدئو
منابع[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای اروگوئه دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اروگوئه موجود است. |
|
|
|