زبان روسی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
زبان روسی
русский язык (russkiy yazyk)
بیان [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]
زبان بومی در: روسیه، سایر کشورهای پساشوروی
تعداد گویشوران
۱۵۰ میلیون  (۲۰۱۰)ne2010
۲۶۰ میلیون (زبان نخست بعلاوه زبان دوم سخنگو) (۲۰۱۲)
شکل‌های اولیه
Old East Slavic
  • زبان روسی
الفبای سیریلیک (الفبای روسی)
Russian Braille
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
زبان اقلیت
شناخته‌شده در
تنظیم‌شده توسط Russian Language Institute at the آکادمی علوم روسیه
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۱ ru
ایزو ۶۳۹-۲ rus
ایزو ۶۳۹-۳ rus
گلاتولوگ russ1263[۱]
زبان‌شناسی 53-AAA-ea <زبان‌های اسلاوی شرقی
(varieties: 53-AAA-eaa to 53-AAA-eat)
{{{mapalt}}}
Russian-speaking world
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

زبان روسی (به روسی: русский язык، تلفظ: روسکیی ییزیک) پرگوینده‌ترین زبان اروپا و هشتمين زبان پرگوينده جهان است. روسي كه جزو زبان هاي اسلاوي به شمار مي آيد، زبان مادری حدود ۱۴۵ میلیون نفر است و ۱۱۰ میلیون نفر آن را به عنوان زبان دوم می‌دانند.

روسی زبان رسمی کشور روسیه و یکی از زبان‌های رسمی کشورهای بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، و جمهوری خودمختار کریمه، و همچنین یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد است.
زبان روسی با خط سیریلیک نوشته و خوانده می‌شود.

این زبان در اروپای شرقی و شمال شرق آسیا و به ویژه در روسیه و سایر کشورهای تشکیل دهنده شوروی پیشین گفتگو می‌شود.

با این حساب این زبان هشتمین زبان پر گوینده جهان است.

پیشینه[ویرایش]

زبان روسی از شاخه اسلاوی زبان‌های هندواروپایی است. زبان‌های اسلاوی بیشتر از دیگر زبان‌های هندواروپایی، به زبان‌های بالتیکی نزدیک هستند. زبان اولیه اسلاوی در تاریخ طولانی خود، به‌ویژه در سده‌های ۴ تا ۶ میلادی دچار دگرگونی زیادی شد. از سدهٔ ششم بود که زبان‌های جداگانه اسلاوی پدید آمدند. زبان روسی باستانی نیای زبان‌های روسی و بلاروسی و اوکراینی معاصر بود. شاخه‌شاخه شدن روسی باستان و پدید آمدن این زبان‌ها در سدهٔ ۱۶ رخ داد.[۲]

ساختار گرامری[ویرایش]

زبان روسی از نظر ساختار گرامری دارای تشابهاتی با زبانهای اروپای شرقی و زبان آلمانی است. برخی از مهمترین خصوصیات این گرامری این زبان عبارتند از:

جنسیت اسامی در زبان روسی[ویرایش]

جنسیت اسامی نقش مهمی در زبان روسی ایفا می کند. دانستن جنسیت اسامی از این نظر مهم است که این موضوع بر روی صفت ها، ضمایر و حالت گذشته افعال تاثیر می گذارد. می توان گفت ساختن حتی یک عبارت ساده هم در زبان روسی بدون دانستن جنسیت اسامی غیر ممکن است.

در زبان روسی هر اسم می تواند یکی از سه جنسیت زیر را داشته باشد:

  • مذکر
  • مونث
  • خنثی

جنسیت اسامی در روسی از پاره ای قواعد تبعیت میکند. این قواعد در بیشتر موارد (اما نه همیشه) صادقند. اگر اسم به حیوان یا انسان اشاره کند، اسامی اشاره کننده به فرد یا حیوان مذکر، از نظر گرامری هم مذکر خواهد بود و برای مونث ها برعکس. اسامی خنثی هم به اشیا یا مفاهیم انتزاعی اشاره می کنند. تنها دسته کوچکی از جانداران از نظر گرامری اسم خنثی دارند.

البته تعداد زیادی از اشیاء و اسامی غیر زنده هم مذکر یا مونث هستند. جنسیت این اسامی از قاعده ای تبعیت نمی کند و رابطه ای با معنای آنها ندارد. طبقه بندی اسامی غیر زنده به مذکر و مونث از طریق حروف آخر آنها قابل شناسایی است. در واقع جنسیت بیشتر اسامی در زبان روسی را میتوان از طریق اخرین حروف شناسایی کرد. تعدادی قواعد ساده برای شناسایی جنسیت اسامی وجود دارد. این قواعد برای نوآموزان کافی خواهد بود البته به یاد داشته باشید که از این طریق نمی توان جنسیت تمام اسامی روسی را شناسایی کرد. [۳]

حالت ها[ویرایش]

زبان روسی هم مانند بیشتر زبان های اسلاوی حالت محور است. این یعنی در این زبان به جای جایگاه اسم، حالت یا پادژ (Падеж) آن نقش اسم در جمله را مشخص می کند. زبان روسی دارای شش حالت متفاوت برای اسامی است:

  • فاعلی (Nominative): حالت فاعلی به فاعل جمله اشاره می کند. فاعل به معنای واژه ای است که فعلی را در جمله انجام می دهد. به مثال زیر توجه کنید:

Студент говорит (دانش آموز صحبت می کند.)

در جمله بالا دانش آموز فاعل جمله به حساب می آید.

  • مفعولی مستقیم (Accusative): حالت مفعولی مستقیم به مفعول مستقیم جمله اشاره می کند و در مقابل حالت مفعولی غیر مستقیم قرار می گیرد. به مثال زیر توجه کنید:

Студент читает книгу (دانش آموز کتاب می خواند.)

در این جمله کتاب مفعول مستقیم جمله است. برای درک بهتر مفعول مستقیم بهتر است مفعول غیر مستقیم را هم بشناسید.

  • مفعولی غیر مستقیم (Dative): حالت مفعولی غیر مستقیم به مفعول غیر مستقیم در جمله اشاره می کند. به مثال زیر توجه کنید:

Студент пишет письмо сестре (دانش آموز نامه ای به خواهر می نویسد.)

در این جمله ما دو مفعول داریم: نامه و خواهر. نامه مفعول مستقیم جمله و خواهر مفعول غیر مستقیم جمله خواهد بود. البته یک جمله می تواند تنها دارای یک مفعول غیر مستقیم هم باشد. در رابطه با روش شناسایی مفعول مستقیم و غیر مستقیم بعدا بیشتر صحبت خواهیم کرد.

  • مالکی (Genitive): حالت مالکی به مالکیت چیزی توسط دیگری اشاره می کند. به مثال زیر توجه کنید:

Работа студента очень интересна. (کار دانش آموز بسیار جالب است.)

در جمله بالا کار متعلق به دانش آموز است پس واژه کار در حالت مالکی قرار خواهد گرفت.

  • ابزاری (Instrumental): حالت ابزاری به ابزاری اشاره می کند در جمله کاری توسط آن انجام شده. به مثال زیر توجه کنید:

Студент пишет ручкой (دانش آموز با یک مداد می نویسد.)

در جمله بالا مداد در حالت ابزاریست چراکه از آن به عنوان یک ابزار استفاده شده.

  • حرف اضافه (Prepositional): حالت حرف اضافه معمولا به مکانی اشاره می کند که اتفاق در آن رخ داده. به مثال زیر توجه کنید:

Студент живёт в Москве (دانش آموز در مسکو زندگی می کند.)

در جمله بالا واژه مسکو (Москве) به همراه حرف اضافه в مجموعا حالت حرف اضافه را ایجاد می کنند. [۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Russian". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. 
  2. رادیوی روسیه: درس زبان روسی. بازدید: ژانویه ۲۰۱۰.
  3. «جنسیت اسامی در زبان روسی». بیاموز. بازبینی‌شده در 18 ژانویه 2017. 
  4. ‏ «حالت یا پادژ در زبان روسی». بیاموز. بازبینی‌شده در 18 ژانویه 2017. 

پیوند به بیرون[ویرایش]