سبک خراسانی
سبک ادبی خراسانی، سبک و شیوهٔ شاعران خراسان و ماوراءالنهر است.
محتویات
ادوار سبک خراسانی[ویرایش]
در این سبک، سه دوره را می‌توان مد نظر قرار داد:
- دورهٔ تکوین
- دورهٔ سامانی
- دورهٔ غزنوی و اوایل دورهٔ سلجوقی
ویژگی‌های سبک خراسانی[ویرایش]
از ویژگی‌های سبک خراسانی - که به سبک ترکستانی هم معروف است- می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آثار این سبک بر قیدها و سنّت‌های لفظی و صوری تکیه دارد.
- این آثار از تسلسل‌های منطقی معانی و شکوه الفاظ برخوردار است و به‌صورتی متین، واقعیت را به شکل دستگاهی منظم و قابل قبول نمایش می‌دهد.
- این سبک کمی قبل از سدهٔ چهارم تا سدهٔ ششم هجری قمری رواج داشت و پس از آن هم ادامه یافت.
- تشبیهات این دوره اغلب حسی است و فاقد پیچیدگی.
اشعار این سبک از حیث نوع، بیشتر قصیده و از لحاظ لفظ، ساده، روان و عاری از ترکیبات دشوار بوده و واژه‌های عربی در آن اندک است. از لحاظ معنی نیز صداقت و صراحت لهجه، تعبیرات و تشبیهات ملموس، از اختصاصات مهم این سبک است.
مضمون[ویرایش]
مضمون بیشتر اشعار این سبک، وصف طبیعت و مدیحه و شرح فتوحات پادشاهان و گاه پندو اندرز بوده است.
نمونه:
| مرا بسود و فروریخت هرچه دندان بود | نبود دندان، لا، بل چراغ تابان بود | |
| سپید سیم رده بود و درو مرجان بود | ستارهٔ سحری بود و قطرهٔ باران بود | |
| دلم خزانهٔ پر گنج بود، گنج سخن | نشان نامهٔ ما مهر و شعر عنوان بود | |
| همیشه شاد و ندانستمی که غم چه بود | دلم نشاط و طرب را فراخ میدان بود | |
|
(رودکی)
|
از صاحبان سبک این دوره می‌توان به شاعران زیر اشاره کرد:
رودکی، شهید بلخی، ابوشکور بلخی، منجیک ترمذی، کسایی مروزی، دقیقی طوسی، فردوسی، عنصری بلخی، فرخی، غضایری رازی، عسجدی، منوچهری دامغانی، فخرالدین اسعد گرگانی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی، ابوالفرج رونی، ناصر خسرو و سنایی غزنوی
جستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع[ویرایش]
- احمدی گیوی، حسن، و دیگران زبان و نگارش فارسی، زمستان 1374
