تراژدی منابع مشترک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

تراژدی منابع مشترک یکی از مفاهیم مهم در بوم‌شناسی بشری است و به حالتی اشاره دارد که یک منبع مشترک متناهی بین تعداد زیادی از انسان‌ها وجود داشته باشد و ایشان در برابر این تصمیم قرار بگیرند که تا چه اندازه از آن منبع مشترک استفاده کنند. منبع مشترک می‌تواند مواردی چون بوم‌سازگان اقیانوسی که از آن ماهی می‌گیرند، جنگلی که از چوب درختان آن استفاده می‌کنند یا جو زمین که در آن گازهای گلخانه‌ای را رها می‌کنند باشد که مصرف بی‌رویه از آن‌ها موجب به خطر افتادن پایداری آن‌ها می‌گردد. در این شرایط افراد در برابر این دوراهی قرار می‌گیرند که آیا برای حفظ منابع در بلند مدت از برداشت‌های خود بکاهند، یا اینکه برای بالا بردن منافع خود و پیشگیری از عقب‌افتادن از دیگرانی که در حال استفاده از آن منبع هستند و دیر یا زود آن را به پایان می‌رسانند، به برداشت حداکثری از آن بپردازند.[۱]

نظریهٔ تراژدی منابع مشترک پیش‌فرض‌هایی در مورد انگیزه‌های انسانی، قواعد حاکم بر استفاده از منابع مشترک و ویژگی‌های منبع مشترک دارد. با این وجود شرایط در عمل معمولاً پیچیده‌تر است و انگیزه‌های انسانی نیاز به بررسی بیشتری دارد، همچنین قواعد حاکم بر منابع مشترک واقعی اغلب اجازهٔ استفادهٔ آزاد به همه را نمی‌دهند و نیز سامانه‌های منابع به گونه‌ای هستند که در برابر برداشت‌های انسان واکنش‌های پویا از خود نشان می‌دهند. نتیجهٔ این عوامل این است که بر خلاف نظریهٔ گرت هاردین[۲] با یک تراژدی روبه‌رو نمی‌شویم.[۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]