راهنما:جدول

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
برای مقدمه‌ای ابتدایی، مقدمه‌ای بر جداول را ببینید.

برای ترسیم جداول در ویکی می‌توانید از دستورهای HTML ایجاد جدول (TABLE، TR، TD و ...) نیز استفاده کنید. اما ویکی‌پدیا برای ترسیم راحت‌تر جداول، دستورهای ویژه‌ای دارد. بدون شک، برخورداری از اطلاعات قبلی در زمینهٔ HTML نقش بسزایی در راحت‌تر تنظیم کردن جداولی که با کمک ویکی می سازید دارد.

کارکتر لاتین | در صفحه‌کلید کامپیوتر، به اصطلاح انگلیسی Pipe خوانده می‌شود، که ما آن را به «چپق» ترجمه می‌کنیم. جداولی که در ویکی می سازید با کمک ترکیباتی از کاراکترها ساخته می‌شوند که در ویکی انگلیسی به آن Pipe syntax گفته می‌شود و ما آن را به «روش چپقی» ترجمه می‌کنیم.

خودآموز ایجاد جدول با روش چپقی[ویرایش]

تمام اطلاعاتی که در یک جدول قرار می‌گیرد، توسط دستور اصلی روش چپقی، که عبارت‌است از آکولاد به علاوه کاراکتر چپق، احاطه می‌شود. پس به طور کلی اطلاعات ساختار اولیه یک جدول چنین است:

{|
     محتویات جدول
|}

هر جدول می‌تواند یک عنوان نیز در بالایش داشته باشد، که با استفاده از کاراکترهای +| قابل اضافه کردن است:

{|
|+عنوان جدول
   محتویات جدول
|}

هر سطر در جدول را باید با علامت -| تعریف کنید:

{|
|+عنوان جدول
|-
   محتویات سطر اول
|-
   محتویات سطر دوم
|}

و هر سطر از جدول شامل یک یا چند خانه خواهد بود. هر خانه را در یک سطر جدا که با کاراکتر چپق و یک فاصله بعد از آن آغاز می‌شود، تعریف می‌کنیم:

{|
|+عنوان جدول
|-
| خانه اول ردیف اول
|-
| خانه اول ردیف دوم
| خانه دوم ردیف دوم
|}

کد بالا، اولین کد کامل یک جدول است. در زیر محصول به کار گیری کد بالا را می بینید.

عنوان جدول
خانه اول ردیف اول
خانه اول ردیف دوم خانه دوم ردیف دوم

دو نکته در این مرحله قابل توجه است.

۱. روش سادهٔ ایجاد یک خانه در یک ردیف جدول، همان طور که دیدید، عبارت است از رفتن به سطر جدید، و شروع سطر با کاراکتر چپق و یک فاصله. روش آسان تر آن است که اولین خانه در هر سطر جدول مانند فوق ایجاد شود، اما برای خانه‌های بعدی همان سطر جدول، به جای رفتن به سطر بعدی و وارد کردن کاراکتر چپق، در همان سطر دو بار کاراکتر چپق را وارد کنید. به عنوان نمونه، کد زیر همان چیزی را نشان می‌دهد که کد قبلی نشان داد.

{|

|+عنوان جدول
|-
| خانه اول ردیف اول
|-
| خانه اول ردیف دوم || خانه دوم ردیف دوم
|}

۲. غیر از خانه‌های معمولی، جداول می‌توانند خانه‌های ویژه‌ای موسوم به خانه‌های عنوان گذاری یا Heading Cell داشته باشند. متن این خانه‌ها معمولاً کلفت‌تر نوشته می‌شود. در دستور زبان چپقی این خانه‌ها به جای آن که با | شروع شوند، با! شروع می‌شوند. هم‌چنین اگر چند تا از خانه‌های این چنینی در یک سطر باشند، به جای آن که با || از هم جدا شوند، با !! از هم جدا می‌شوند. مثال زیر گویا تر از توضیح ما است:

کد محصول 
{|
|-
! نام کشور !! مساحت به کیلومتر مربع
|-
|ایران || ۱۶۴۸۱۹۵
|-
|فرانسه || ۵۴۷۰۲۶
|}
نام کشور مساحت به کیلومتر مربع
ایران ۱۶۴۸۱۹۵
فرانسه ۵۴۷۰۲۶

استفاده هم‌زمان از COLSPAN و ROWSPAN[ویرایش]

دستورهای ویکی

{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"|-
| ستون ۱ || ستون ۲ || ستون ۳
|-
| rowspan="2"| آ
| colspan="2" align="center"| ب
|-
| پ <!-- ستون ۱ توسط خانه آ اشغال شده -->
| ت
|-
| ث
| rowspan="2" colspan="2" align="center"| ج
|-
| چ <!-- ستون‌های ۲+۳ توسط خانه ج اشغال شده -->
|-
| colspan="3" align="center"| ح
|}

چیزی که در مرورگر خود می‌بینید

ستون ۱ ستون ۲ ستون ۳
آ ب
پ ت
ث ج
چ
ح

توجه داشته باشید که استفاده از rowspan="2" برای خانه چ همراه rowspan="3" برای خانه ج جهت اضافه کردن یک ردیف زیرچ و ج ممکن نیست، چراکه همهٔ خانه‌ها (ی مجازی) خالی خواهند بود. همچنین تمام ستون‌ها در صورت خالی بودن خانه‌هایشان نمایش داده نخواهند شد. خطوط بین خانه‌های خالی و پر هم ممکن است نمایش داده نشوند (بسته به نوع مرورگر)؛ از &nbsp; برای پر کردن یک خانهٔ خالی با یک محتوای ساختگی استفاده کنید.

وسط قرار دادن جدول‌ها[ویرایش]

وسط قرار دادن جدول‌ها امکان‌پذیر است، اما آنها "float" نخواهند بود؛ درواقع، متنی در طرفین جدول نمایش داده نخواهد شد. روش این کار استفاده از {| style="margin: 1em auto 1em auto" است.

دستورهای ویکی

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|+ '''Cells left-aligned, table centered'''
! Duis || aute || irure
|-
| dolor  || in reprehenderit || in voluptate velit
|-
| esse cillum dolore || eu fugiat nulla || pariatur.
|}

چیزی که در مرورگر خود می‌بینید

Cells left-aligned, table centered
Duis aute irure
dolor in reprehenderit in voluptate velit
esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.

مثال برای جهت دادن متن درون یک ردیف[ویرایش]

{| border="1"
|- style="text-align: center;"
|یک جدول نمونه که متنش در جهت‌های متفاوت نمایش داده می‌شود || مثال ...
|- style="text-align: center;"
|مثال || مثال
|- style="text-align: left;"
|مثال  || مثال
|- style="text-align: right;"
|مثال || مثال
|}
یک جدول نمونه که متنش در جهت‌های متفاوت نمایش داده می‌شود مثال ...
مثال مثال
مثال مثال
مثال مثال

تنظیمات بیشتر[ویرایش]

برای تنظیمات بیشتر جداول شما باید با HTML و CSS آشنا باشید.

درست مانند HTML که پس از عبارت TABLE> می‌توانید به تنظیم خصوصیات جدول بپردازید، در روش چپقی ایجاد جدول نیز می‌توانید دقیقا همان تنظیمات را در دنباله سطری که با |} آغاز شده قرار بدهید.

به مثال زیر توجه کنید:

کد محصول 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+جدول ضرب
|-
! ×!! ۱!! ۲!! ۳
|-
! ۱
| ۱ || ۲ || ۳
|-
! ۲
| ۲ || ۴ || ۶
|-
! ۳
| ۳ || ۶ || ۹
|-
! ۴
| ۴ || ۸ || ۱۲
|-
! ۵
| ۵ || ۱۰ || ۱۵
|}
جدول ضرب
× ۱ ۲ ۳
۱ ۱ ۲ ۳
۲ ۲ ۴ ۶
۳ ۳ ۶ ۹
۴ ۴ ۸ ۱۲
۵ ۵ ۱۰ ۱۵

در این مثال، هم از دستور class استفاده شده بود، و هم با کمک دستور style ظاهر جدول بهینه‌سازی شده بود.

مقایسهٔ ساختار جدول در اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال با روش چپقی[ویرایش]

اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال روش چپقی ویکی
جدول 
{|
|}

{|
|}
برنگاشت 
<caption>برنگاشت</caption>

|+ برنگاشت
ردیف 
|-

|-
سلول داده 
| سلول ۱||سلول ۲||سلول ۳

| سلول ۱|| سلول ۲
| سلول ۳
سلول سرآیند 
! scope="col" | سربرگ ستون



! scope="row" | سربرگ ردیف


! scope="col" | سربرگ ستون


! scope="row" | سربرگ ردیف
نمونه جدول
۱ ۲
۳ ۴ 
{|
|-
| ۱||۲
|-
| ۳||۴
|}

{|
| ۱ || ۲
|-
| ۳ || ۴
|}
خوبی‌ها
  • می‌توان با هر ویرایشگر اکس‌اچ‌تی‌ام‌الی ویرایش کرد و پیش‌نمایشش را دید
  • برای ساده‌تر خوانده شدن می‌توان تورفتگی (به انگلیسی: indent) کرد
  • روشی شناخته‌شده است
  • به سرخط حساس نیست
  • بدون نویسه‌هایی مثل "|" که ممکن است با الگو و تجزیه گر نحو تابع سازگار نباشد
  • نوشتنش ساده است
  • خواندنش ساده است
  • فضای کمی می‌گیرد
  • به سرعت می‌توان آموخت
بدی‌ها
  • خسته‌کننده
  • فضای بسیاری می‌گیرد
  • تندخوانی آن دشوار است
  • جای گذاری تصادفی "TR" بجای "TD" می‌تواند سبب ساعت‌ها سردرگمی شود.
  • کد تورفته (به انگلیسی: Indented) ممکن است با تودرتویی (به انگلیسی: nesting) جدول هم‌خوانی نداشته باشد.
  • در برخی موارد سرخط‌ها می‌توانند موجب شکستگی سلول‌ها شوند و سردرگمی شدیدی پدید آورند (چرا که سرخط‌ها معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کنند).
  • ساختار شناخته‌نشده
  • ساختار سفت و محکم (به انگلیسی: Rigid)
  • نمی‌توان تورفتگی کرد.
  • ممکن است برخی افراد متنِ برچسب‌دار اچ‌تی‌ام‌ال را بتوانند ساده‌تر از یک سری چپق و علامت جمع و خط فاصله و... بخوانند.
  • نیاز به استفاده از الگو:! دارد تا "|" را به عنوان پارامتر بگیرد.
  • به سرخط‌ها حساس است؛ وپ:راهنمای ویرایش صفحه‌ها را ببینید.
اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال روش چپقی ویکی

کلاس‌ها[ویرایش]

در ابتدای کد جدول و پس از <code>{|</code> به جای آنکه یک‌راست سراغ استفاده از استایل (style) می‌توان از یک یا چند کلاس یاد کرد که ممکن است برای اعمال استایل بکار بروند. به جای به خاطر سپردن پارامترها جدول، می‌توان از یک کلاس مناسب استفاده کرد، اینکار افزون بر سادگی، شرایط سازگاری بهتر جدول‌ها را فراهم می‌آورد و با یک تعمیر کوچک در یک کلاس می‌توان کلیهٔ جدول‌هایی که از آن کلاس استفاده می‌کنند را تعمیر کرد.

به نمونهٔ زیر توجه کنید:

{| cellpadding="2"
|+ جدول ضرب
|-
! scope="col" | &times;
! scope="col" | 1
! scope="col" | 2
! scope="col" | 3
|-
! scope="row" | 1
| ۱ || ۲ || ۳
|-
! scope="row" | 2
| ۲ || ۴ || ۶
|-
! scope="row" | 3
| ۳ || ۶ || ۹
|-
! scope="row" | 4
| ۴ || ۸ || ۱۲
|-
! scope="row" | 5
| ۵ || ۱۰ || ۱۵
|}
جدول ضرب
× 1 2 3
1 ۱ ۲ ۳
2 ۲ ۴ ۶
3 ۳ ۶ ۹
4 ۴ ۸ ۱۲
5 ۵ ۱۰ ۱۵
با استفاده از کلاس wikitable به این تبدیل می‌شود: 
{| class="wikitable"
|+ جدول ضرب
|-
! scope="col" | &times;
! scope="col" | 1
! scope="col" | 2
! scope="col" | 3
|-
! scope="row" | 1
| ۱ || ۲ || ۳
|-
! scope="row" | 2
| ۲ || ۴ || ۶
|-
! scope="row" | 3
| ۳ || ۶ || ۹
|-
! scope="row" | 4
| ۴ || ۸ || ۱۲
|-
! scope="row" | 5
| ۵ || ۱۰ || ۱۵
|}
جدول ضرب
× 1 2 3
1 ۱ ۲ ۳
2 ۲ ۴ ۶
3 ۳ ۶ ۹
4 ۴ ۸ ۱۲
5 ۵ ۱۰ ۱۵

این کلاس در مدیاویکی:Common.css تعریف شده است.

قوانین مشخص شده در استایل، قوانین مشخص شده در کلاس را پایمال می‌کنند؛ بنابراین می‌توان فرم کلی جدول را از کلاس گرفت و تغییرات جزئی مورد نظر را در استایل‌ها اعمال کرد:

در زبان ویکی:

{| class="wikitable" style="font-style:italic; font-size:120%; border: 3px dashed red;"
|+ Multiplication table
|-
! scope="col" | &times;
! scope="col" | 1
! scope="col" | 2
! scope="col" | 3
|-
! scope="row" | 1
| ۱ || ۲ || ۳
|-
! scope="row" | 2
| ۲ || ۴ || ۶
|-
! scope="row" | 3
| ۳ || ۶ || ۹
|-
! scope="row" | 4
| ۴ || ۸ || ۱۲
|-
! scope="row" | 5
| ۵ || ۱۰ || ۱۵
|}

نمایش آن در مرورگر:

Multiplication table
× 1 2 3
1 ۱ ۲ ۳
2 ۲ ۴ ۶
3 ۳ ۶ ۹
4 ۴ ۸ ۱۲
5 ۵ ۱۰ ۱۵

البته این ویژگی تنها در مرورگرهایی که از سی‌اس‌اسِ درون‌خطی پشتیبانی می‌کنند استفاده‌پذیر است. اگر برایتان مهم است، می‌توانید از نشانه‌گذاری‌های اکس‌اچ‌تی‌ام‌ال مانند <big> به جای font-size:120% استفاده کنید، یا از ''متن'' در زبان ویکی به جای font-style:italic.

کلاس collapsible[ویرایش]

از این کلاس برای ایجاد جدول‌های قابل نهفتن استفاده می‌شود مانند:

{| class="wikitable collapsible collapsed"
|-
! سرآیند
|-
| محتوایی که در آغاز، پنهان است
|-
| محتوای پنهان دیگر
|}

که نتیجه می‌دهد:

کلاس sortable[ویرایش]

با استفاده از کلاس sortable می‌توان جدول‌ها را مرتب شدنی کرد.

در زبان ویکی

{| class="wikitable sortable" border="1"
|+ Sortable table
|-
! scope="col" | الفبایی
! scope="col" | عددی
! scope="col" | تاریخ
! scope="col" class="unsortable" | مرتب نشدنی
|-
| d || 20 || 2008-11-24 || این
|-
| b || 8 || 2004-03-01 || ستون
|-
| a || 6 || 1979-07-23 || را
|-
| c || 4 || 1492-12-08 || نمی‌توان
|-
| e || 0 || 1601-08-13 || مرتب کرد
|}

آنگونه که در مرورگر نمایان می‌شود:

Sortable table
الفبایی عددی تاریخ مرتب نشدنی
d 20 2008-11-24 این
b 8 2004-03-01 ستون
a 6 1979-07-23 را
c 4 1492-12-08 نمی‌توان
e 0 1601-08-13 مرتب کرد

برای اطلاعات بیشتر در مورد مرتب‌سازی و اشکالات احتمالی راهنما:مرتب‌سازی ‏(en)‏ را ببینید.

اگر می‌خواهید جدولی هم مرتب شدنی باشد و هم پنهان پذیر، می‌توانید هر دو کلاس را با هم استفاده کنید:

{| class="wikitable sortable collapsible"

ساخت جدول بر پایه فایل اکسل[ویرایش]

  1. وب‌گاه اکسل۲ویکی:درصورتی که جدولی در برنامه اکسل دارید و قصد انتقال آن را به ویکی‌پدیا دارید فقط کافی هست خانه‌هایی را که می‌خواهید به ویکی‌پدیا انتقال دهید را انتخاب کنید و با زدن دکمه c + Ctrl یا کلیک سمت راست > کپی محتویات خانه‌ها را کپی کنید و در وب‌گاه اکسل2ویکی past یا v + Ctrl کنید و با زدن دکمه submit در پایین جدول مورد نظر شما را تحویل می‌دهد که با کپی کردن آن درون ویکی این جدول به درستی کار می‌کند.
  2. افزونه اکسل: کدهای ویژوال بیسیک بسیاری در اینترنت وجود دارند که بر پایه آموزش‌هایشان می‌توانید محتویات اکسل را به ویکی تبدیل کنید و معمولاً این کدها در زمانی کاربرد دارند که دسترسی به اینترنت ندارید و می‌خواهید جدول را روی هارد ذخیره کنید.

جستارهای وابسته[ویرایش]

برای مطالعه بیشتر و آشنایی با سایر تغییراتی که در ساختار و ظاهر جداول می‌توان داد، به صفحهٔ روش استفاده از جدول‌ها در ویکی‌پدیای انگلیسی مراجعه کنید.

  • در اینجا با کپی کردن جدول از اکسل، کد جدول قابل استفاده در ویکی‌پدیا به صورت خودکار ایجاد می‌شود.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=راهنما:جدول&oldid=18279256»