کوه تفتان

تفتان
ارتفاع	۴۰۳۶متر
مکان
مکان	جنوب شرقی ایران، سرحد بلوچستان
رشته‌کوه	-
زمین‌شناسی
گونه	آتشفشانی مطبق

تَفتان نام تنها آتشفشان نیمه فعال در سراسر ایران است. این کوه در منطقهٔ جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان، سرحد بلوچستان قرار گرفته‌است. این کوه با ارتفاع ۴۰۴۲ متر از سطح دریا بلندترین کوه بلوچستان است و دارای قلل متعدد می‌باشد. قله آتشفشانی این کوه چهل تن نام دارد که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری خط مستقیم شمال دریای مکران واقع شده است و فاصله مستقیم آن تا زاهدان ۱۰۰ کیلومتر می‌باشد. ارتفاع این قله ۴۰۳۶ متر از سطح دریا است و از سه دهانه آتشفشانی آن همواره بخار گوگرد خارج می‌شوددر ورودی حفره‌های آتشفشانی تخته‌های گوگردی خالص به وفور دیده می‌شوند. این قله دارای دو شاخک می‌باشد. یکی در شمال که مرتفع‌تر است و زیارت نام دارد و دیگری شاخک جنوبی آن که کوتاه‌تر است و ماده کوه نامیده می‌شود. از سمت شمال شرقی به این قله صبح کوه و از طرف غرب به آن نر کوه می‌گویند. نزدیکترین شهر به تفتان خاش است.

تَپت در زبان بلوچی به معنای گرما می‌باشد و تفتان برگرفته شده از تپتان است که جمع تپت می‌باشد. این آتشفشان فعال است و گازهای گوگرد در دهانه آن منتشر می‌شوند. کوهنوردان عموماً از یال غربی صعود می‌کنند که در آن پناهگاه مجهزی ساخته شده‌است.

نمای هوایی قلهٔ تفتان

پناه‌گاه تفتان

سراسرنمای جبهه جنوبی کوه تفتان در زمستان. قله بزمان در افق دیده می‌شود.

مسیر دسترسی به قله تفتان

در جاده خاش به زاهدان اگر از خاش به سمت شمال حرکت کنید پس از حدود ۲۰ کیلومتر تابلوی بزرگی مسیر دسترسی به قله تفتان را به شما نشان می‌دهد. اگر از زاهدان به سمت خاش حرکت کنید حدود کیلومتر ۱۳۰ به خروجی روستاهای تمندان و کوشه می‌رسید. از سر جاده تا دو راهی که سمت راست آن با تابلویی شما را به طرف اردوگاه راهنمایی می‌کند حدود ۲۰ کیلومتر، و از دو راهی تا اردوگاه ۸ کیلومتر راه پیش رو خواهید داشت.

ارتفاع اردوگاه دره گل از سطح دریا ۲۴۹۳متر، ارتفاع پناهگاه صبح ۳۲۲۸ متر و ارتفاع قله تفتان ۳۹۰۵ متر می‌باشد. از اردوگاه آموزش و پرورش دره گل تا پناهگاه صبح (Sobah) از مسیر تنگه گلو نیاز به سه ساعت کوه‌پیمایی است. از پناهگاه صبح تا قله تفتان حدود ۳تا ۴ ساعت زمان لازم برای صعود است.

به دلیل وزش بادهای سنگین و سرد در فصل زمستان عموماً صعود به این قله بسیار دشوار است. به طوری که مسیر ۳ ساعته تا پناهگاه بیش از ۸ ساعت زمان نیاز دارد.

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Taftan Volcano»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۱).