کاخ هدیش

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

مختصات: ۲۹°۵۶′۵.۸۱″ شمالی ۵۲°۵۳′۲۵.۲۶″ شرقی / ۲۹.۹۳۴۹۴۷۲° شمالی ۵۲.۸۹۰۳۵۰۰° شرقی / 29.9349472; 52.8903500

کاخ هدیش
Hadish palace in Perspolise in Iran (Fars).tif
نام کاخ هدیش
کشور  ایران
استان فارس
شهرستان مرودشت
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر کاخ اختصاصی خشایار شاه
نوع بنا حجاری
کاربری کاخ
کاربری کنونی گردشگری
دیرینگی هخامنشیان
بانی اثر خشایار شاه
اطلاعات بازدید
امکان بازدید در شرق کاخ ه
Persepolise map main.JPG
Persepolise map main.JPG
کاخ هدیش

کاخ هدیش یا کاخ اختصاصی خشایارشا در شرق کاخ ه در کوشک شاهی تخت‌جمشید قرار دارد. به گواهی کتیبه‌های کاخ هدیش، این بنا به دستور خشایارشا ساخته شده‌است. او در یک کتیبه این بنا را هدیش خوانده اما در نبشته‌ای دیگر، آن را تچر نامیده‌است. کاخ هدیش بر سینه سنگ و در جنوب صفه ساخته شده و کف آن نسبت به سطح دشت نزدیک به ۱۸ متر بلندتر است. محور طولی کاخ، غربی–شرقی بوده و مساحت آن تقریباً ۲۵۵۰ متر مربع (۴۰ در ۵۵) متر است. یک پلکان دو طرفه در سمت غرب و یکی دیگر در سمت شمال شرقی، آن را به ترتیب به حیاط کاخ تچر و حیاط کاخ دروازه ملل می‌پیوندد.

در سرتاسر جنوب کاخ، بالا خانه یا ایوانی با لبه کنگره‌دار موجود است که که از دو طرف شرق و غرب توسط پلکان‌های باریکی به درون قسمت غربی حرمسرا راه داشته‌است. پلکان غربی هنوز موجود است اما پلکان شرقی که آجری بوده، از میان رفته است و علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس ایرانی آن را در سال ۱۳۵۷ خ آن را به حالت اولیه‌اش بازسازی کرد. قسمت اعظم کاخ را یک تالار مرکزی مربع شکل شامل شش ردیف ستون ۶ تایی تشکیل می‌داده‌است. در شمال این تالار ایوانی ۱۲ ستونی (دو ردیف ۶ تایی) وجود داشته که توسط دو درگاه بزرگ به تالار راه می‌یافته و یک در دیگر، تالار را به بالا خانه باریک جنوبی می‌پیوسته‌است. در دو جانب شرقی و غربی تالار، دو دستگاه ساختمان، مرکب از اتاق نگهبانان، اتاق چهار ستونی، کفش کن و برج محافظ وجود داشته و پلکان شمال شرقی، را به کفش کن شرقی هدایت می‌کرده‌است. بر درگاه‌های بزرگ، نقش خشایارشا، با تاج صاف بی کنگره دیده می‌شود. اسکندر مقدونی به تلافی از خشایار شاه که معبدی در شهر آتن را به آتش کشیده بود آتش زدن تخت جمشید را از این کاخ شروع کرده است.

کتیبه خشایارشاه در ایوان شمالی[ویرایش]

بر پیشانی دو جرز دو طرف ایوان شمالی کاخ هدیش کتیبه خشایارشاه به سه زبان نوشته شده‌است. که ترجمه آن چنین است:[۱]

خدای بزرگی است اهورامزدا که این زمین را آفرید. آن آسمان را آفرید که مردم را آفرید که شادی را برای مردم آفرید که خشایارشا را شاه کرد یگانه شاهی از شاهان یگانه فرمانداری از فرمانداران بسیار.

منم خشایارشا، شاه بزرگ، شاه کشورهایی که دارای ملل گوناگون است، شاه این زمین بزرگ و پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی.

به خواست اهورامزدا این بنا هدیش را من ساختم. اهورمزدا با خدایان، مرا و پادشاهی‌ام را و آنچه ساخته‌ام نگاهدارد.

پیوند به بیرون[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. پورعبدالله، حبیب‌الله. تحت جمشید از نگاهی دیگر. انتشارات کلهر، ۱۳۸۶. 
  • علیرضا شاپور شهبازی. «کاخ هدیش». در راهنمای مستند تخت جمشید. سفیران. شیراز: بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد. ISBN ۴۹۶۴-۹۱۹۶۰-۶-۴.