عقل سلیم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو

عَقلِ سَلیم یعنی توانایی فهمیدن و قضاوت کردن دربارهٔ موضوعات و اشیاء به صورتی که تقریباً بیشتر انسان‌ها به طور منطقی آن را انجام می‌دهند. فهمیدن و قضاوت کردن بر اساس عقل سلیم به آن‌گونه از فهم و درک و قضاوت اشاره دارد که معمولاً از انسان‌هایی با درک و فهم متعارف انتظار می‌رود و به طور عادی مناقشه‌ای بر سر آن نیست.

عقل سلیم البته تحت تاثیر نوع جوامع و فرهنگ‌ها است و ممکن است از یک فرهنگ تا فرهنگ دیگر تفاوت‌هایی از خود نشان دهد.

به عقل سلیم گاه، درک عام، فهم عامه[۱] یا فهم متعارف[۲] یا عرف عام[۳] و شور متعارف نیز گفته می‌شود.

عقل سلیم گاه این طور تعریف می‌شود: «قضاوت مستدل برآمده از تجربه به جای مطالعه.»[۴] می‌توان عقل سلیم را درک طبیعی متعارف و مورد اتفاق نظر عموم در خصوص موضوعات در نظر گرفت.[۵]

ارسطو را می‌توان از نخستین افرادی دانست که از این مفهوم بهره گرفته‌اند. به نظر او عقل سلیم نوعی توانایی فهم با استفاده از مجموعهٔ حواس است و حسی است تا خردبنیان.

منابع[ویرایش]

  1. ویلفردکار و سیدمهدی سجادی. «تئوری تربیتی و ارتباط آن با عمل تربیتی». مدرس علوم انسانی، ش. ۳ (۱۳۷۶): ۱۶–۲۹. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳. 
  2. فطورچی، پیروز. «شک گرائی از نگاه خواجه نصیر». فرهنگ، ش. ۴۴ (۱۳۸۱): ۲۵۹–۲۹۲. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳. 
  3. مایکل‌دویت، ایوب شاهمرادی و حمید سعیدی. «پرونده: واقعگرایی - ضد واقعگرایی». اطلاعات حکمت و معرفت، ش. ۳۵ (۱۳۸۷): ۳۰–۳۴. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳. 
  4. Hutson, Matthew. “Common Sense Is Neither Common nor Sense”. Psychology Today. 2011-07-12. Retrieved 2015-01-23. 
  5. «نظریه چیست؟ (2)». رادیو فرهنگ. ۲۰۱۲-۰۲-۰۵. بازبینی‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۲۳.