فهرست رشته‌های دانشگاهی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
نوشتار اصلی: رشته دانشگاهی

رشته‌های دانشگاهی شاخه‌هایی از دانش هستند که در دانشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزش عالی تدریس می‌شوند و مورد پژوهش قرار می‌گیرند. تفاوت‌های فراوانی در شیوه ارائه رشته‌های علمی در دانشگاه‌های مختلف سراسر جهان وجود دارد. تعریف و شناخت رشته‌های دانشگاهی توسط ژورنال‌های آکادمیکی که چاپ تحقیقات را به عهده دارند و انجمن‌های علمی، گروه‌های آموزشی یا هیأت‌های علمی دانشگاه‌ها انجام می‌شود.

با این حال هیچ معیار رسمی وجود ندارد که طبق آن بتوان حدس زد که یک برنامه آموزشی و یا ژورنال دانش‌محور رشته‌ای دانشگاهی ایجاد کند. تفاوت هنگفتی بین رشته‌های دانشگاهی که تاریخچهٔ طولانی تدریس در تمام دانشگاه‌های جهان دارند و دارای ژورنال‌ها و کنفرانس‌های زیادی هستند با پیشنهادهای تشکیل رشته‌های جدید که تنها توسط چند دانشگاه و انتشاراتی پشتیبانی می‌شوند وجود دارد. رشته‌های دانشگاهی معمولاً دارای زیررشته‌ها و شاخه‌های متعددی هستند که خطوط افتراق آن‌ها غالباً قراردادی و مبهم است.[۱]

مقدمه[ویرایش]

دانشگاه پاریس در سال ۱۲۳۱ (میلادی) (۶۱۰) دارای چهار دانشکده بود: الهیات، طب، فقه و هنر.[۲] اما ریشهٔ بسیاری از رشته‌های دانشگاهی به سکولاریزاسیون دانشگاه‌ها که از میانه‌های سده ۱۹ میلادی تا پایان آن ادامه داشت باز می‌گردد. در آن زمان زبان‌های غیرکلاسیک و ادبیات، علوم اجتماعی همچون علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی و مدیریت عمومی به همراه رشته‌های علوم طبیعی و فناوری مثل فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و مهندسی به برنامه‌های درسی پیشین اضافه شدند.

در آغاز سده ۲۰ میلادی، رشته‌های نوینی همچون آموزش و روانشناسی نیز به دانشگاه‌ها اضافه شدند. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ جهان شاهد انفجار رشته‌های جدید بود که روی موضوعات خاص نظیر مطالعات رسانه، مطالعات زنان و مطالعات سیاهپوستان تمرکز داشتند. رشته‌های دیگری نیز به منظور تربیت افراد برای به عهده گرفتن وظایف و حرفه‌های خاص در دانشگاه‌ها به وجود آمدند که از میان آن‌ها می‌توان به پرستاری، هتل‌داری و جرم‌شناسی اشاره کرد. در نهایت رشته‌های میان‌رشته‌ای نظیر زیست‌شیمی، زمین‌فیزیک نیز به دلیل خدمات گسترده به دانش بشری به عنوان رشته‌های مستقل شناخته شدند.

هیچ اجماعی در مورد این که چگونه می‌توان رشته‌های علمی را دسته‌بندی کرد وجود ندارد. برای مثال در مورد این که رشته‌های مردم‌شناسی و زبان‌شناسی را باید تحت رشته‌های علوم اجتماعی یا انسانی قرار داد اختلاف وجود دارد. فراتر از همهٔ آن چه گفته شد، هنوز در مورد تعیین معیار صحیح به منظور سازماندهی دانش تحت رشته‌های مختلف بحث و جدل وجود دارد.

رشته‌های علوم انسانی[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم انسانی

ادبیات[ویرایش]

نوشتار اصلی: ادبیات

تاریخ[ویرایش]

نوشتار اصلی: تاریخ

دین[ویرایش]

نوشتار اصلی: دین‌شناسی

زبان‌شناسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: زبانشناسی

فلسفه[ویرایش]

نوشتار اصلی: فلسفه

هنرهای تجسمی[ویرایش]

نوشتار اصلی: هنرهای تجسمی
  • گرافیک (ارتباط تصویری)

هنرهای نمایشی[ویرایش]

نوشتار اصلی: هنرهای نمایشی

رشته‌های علوم اجتماعی[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم اجتماعی

باستان‌شناسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: باستان‌شناسی

جغرافیا[ویرایش]

نوشتار اصلی: جغرافیا

روان‌شناسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: روان‌شناسی

علم اقتصاد[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: علم اقتصاد و اقتصاد

علوم سیاسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم سیاسی

مردم‌شناسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: مردم‌شناسی

مطالعات فرهنگی و قومی[ویرایش]

نوشتار اصلی: مطالعات فرهنگی

مطالعات منطقه‌ای[ویرایش]

نوشتار اصلی: مطالعات منطقه‌ای

رشته‌های علوم طبیعی[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم طبیعی

شیمی[ویرایش]

نوشتار اصلی: شیمی

علوم زمین[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم زمین

علوم زیستی[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم زیستی

علوم فضا[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم فضا

فیزیک[ویرایش]

نوشتار اصلی: فیزیک

رشته‌های علوم صوری[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم صوری

آمار[ویرایش]

نوشتار اصلی: آمار

ریاضیات[ویرایش]

نوشتار اصلی: ریاضیات

علوم رایانه[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم رایانه

علوم سامانه‌ها(سیستم‌ها)[ویرایش]

نوشتار اصلی: علوم سامانه‌ها

منطق[ویرایش]

نوشتار اصلی: منطق

رشته‌های علوم کاربردی و حرفه‌ها[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: علوم کاربردی و حرفه

آموزش و پرورش[ویرایش]

نوشتار اصلی: آموزش و پرورش

اقتصاد خانواده[ویرایش]

نوشتار اصلی: اقتصاد خانواده

روزنامه‌نگاری، مطالعات رسانه و ارتباطات[ویرایش]

سرگرمی و نمایش‌های فیزیکی انسان[ویرایش]

علوم بهداشت و درمان[ویرایش]

نوشتار اصلی: علم بهداشت

کسب و کار[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: کسب‌وکار و بازرگانی

کشاورزی[ویرایش]

نوشتار اصلی: کشاورزی

مطالعات محیط زیست و جنگل‌داری[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: مطالعات محیط زیست و جنگل‌داری

معماری و طراحی[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: معماری و طراحی

مهندسی[ویرایش]

نوشتار اصلی: مهندسی

پانویس[ویرایش]

  1. Andrew Abbott, Chaos of Disciplines University Of Chicago Press 2001 ISBN 0-226-00101-6
  2. History of Education, Encyclopædia Britannica (1977, 15th edition), Macropaedia Volume 6, p. 337

منابع[ویرایش]