براهین وجودی

براهین وجودی دسته‌ای از براهین اثبات وجود خدا هستند. اقامه این برهان از تلاش‌هایی است که گفته می‌شود نخستین بار ابوعلی سینا، فیلسوف مسلمان ایرانی در جهت مسئلهٔ اثبات وجود خدا به عمل آورده‌است٬. این برهان در میان فلاسفه اسلامی بیش از سایر براهین مورد توجه قرار گرفته‌است؛ به طوری که برای نمونه محقق طوسی در کتاب «تجرید العقاید» در اثبات وجود خداوند، تنها به صورتی از آن بسنده مینماید:

اگر موجود (که در تحقق آن شک نیست) واجب‌الوجود بالذات باشد، مطلوب ما ثابت است، و اگر چنین نباشد، مستلزم وجود واجب بالذات است، تا دور و تسلسل لازم نیاید.

تقریرهای بسیار گوناگونی در گروه براهین وجودی قرار می گیرند.این براهین را در نگاه کلی می توان به چهار گروه تقسیم نمود:

• بر مبنای تعریف خدا

نوشتار اصلی: برهان آنسلمی

• بر مبنای امکان وجود(امکان ماهوی)

نوشتار اصلی: برهان سینوی

• بر مبنای امکان وجود(امکان فقری)

نوشتار اصلی: برهان امکان فقری

• بر مبنای اصالت وجود

نوشتار اصلی: برهان صدیقین

• برهان وجودی پراس

تندیس شانکارا

اخیراً تقریر بسیار متفاوتی از برهان، توسط الکساندر پراس، استاد دانشگاه بایلور، بیان شده‌است. او این تقریر را بر مبنای نظرات شانکارا فیلسوف قدیم هند، پایه‌ریزی کرده‌است.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «برهان وجودی»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۷ آوریل ۲۰۱۰).
• محمد ایلخانی. تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، ۱۳۸۶. 
• مرتضی مطهری. مجموعه آثار، جلد ۶. تهران: انتشارات صدرا، ۱۳۸۸. 
• برهان امکان و وجوب

پیوند به بیرون

• Kenneth Einar Himma, The Ontological Argument — from the Internet Encyclopedia of Philosophy
• History of the ontological argument, with an annotated bibliography
• Medieval Sourcebook: Gaunilo: In Behalf of the Fool, and Anselm's Reply
• Medieval Sourcebook: Philosophers' Criticisms of Anselm's Ontological Argument for the Being of God
• Paul E. Oppenheimer & Edward N. Zalta, "On the Logic of the Ontological Argument" from James Tomberlin ed., Philosophical Perspectives 5: The Philosophy of Religion (Atascadero: Ridgeview, 1991) pp. 509–529
• Gregory S. Neal, "Anselm's Ontological Argument For the Existence of God" from Grace Incarnate (1990)
• Maciej Nowicki, "Anselm and Russell" Logic and Logical Philosophy (2006) 15:355-368.
• Mulla Sadra’s Argument of the Righteous and a Critical Study of Kant and Hume’s Views on the Proofs of God’s Existence by Hamid Reza Ayatullahi

• برهان صدیقین ملاصدرا و نقد آراء کانت و هیوم در براهین اثبات خدا، نوشته حمیدرضا آیت‌اللهی(ترجمه پیوند بالا به فارسی).