سوگند

«قسم» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، قسم (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سوگند در کتاب اوستا سوکنتا و در زبان پهلوی سئوکند و در زبان عربی و زبان فارسی قَسَم، اقرار و اعترافی را گویند که شخص از روی شرف و ناموس خود می‌کند و خدا یا بزرگی را شاهد گیرد.

تاریخچه

مراسم سوگند سربازان لیتوانیایی، حدود ۱۹۳۰

سوگند به همران فعل خوردن به کار می رود. منشأش آن است که در گذشته سوگند یا سئوکند به معنای گوگرد است. در دوران باستان یکی از روشهای نهایی اثبات اتهام متهمان، خوراندن گوگرد به آنان بوده‌است. چنانچه متهم بعد از خوردن گوگرد یا همان سوگند زنده می‌ماند، حکم به برائتش می‌دادند و در صورت مرگ وی به معنای دروغگویی او شمرده می‌شده‌است. اصطلاح سوگند خوردن که تأکید شخص بر صحت گفته‌هایش است، در اصل از همین آیین گرفته شده‌است.

در ادبیات

• کنون هرچه گویَمْش ْ جزآن کند

نه سوگند داند نه پیمان کند.(فردوسی)

• چرا بر عهد و سوگند رسول خویش نشتابی

بسوی عهد فرزندش گر اهل عهد و سوگندی(ناصر خسرو)

• و برزویه را مثال داد مؤکد بسوگند که... (کلیله و دمنه)

به سوگند گفتی که خونت بریزم ز سوگند بگذر بقول استواری (عماد شیرازی)