کنگ (بندر)

بندر کنگ
کشور	ایران
استان	هرمزگان
شهرستان	بندر لنگه
بخش	مرکزی
نام(های) دیگر	کنگ
مردم
جمعیت	۱۶۴۹۶نفر
اطلاعات شهری
پیش‌شماره تلفنی	۰۷۶
تابلوی خوش‌آمد به شهر

بندر کُنگ یکی از شهرهای بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران است.
بندر کنگ همواره جزو دهستان حومه بندر لنگه و مرکز این دهستان بوده و از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه است.

در کنگ مساجد متعدد و مغازه‌های گوناگونی وجود دارد، بیشتر اهل کنگ از پیروان امام شافعی هستند، و به زبان فارسی تکلم می‌کنند، اما نوشته‌های آنها به زبان عربی است و نامه‌ها و سندها را به زبان عربی تدوین می‌نمایند.

بندر کنگ دارای تأسیسات برق، لوله کشی، بانک، مخابرات، مسجد، آب‌انبار (برکه)، مدارس دبستان، راهنمایی و دبیرستان است.

تاریخچه کنگ

در زمان قدیم شهر کنگ یکی از مراکز مهم دولت پرتغال بوده، در زمانی که برتغالیها تسلط بر خلیج فارس و منطقه داشته‌اند، لنگرگاهی در کنگ ساخته بودند که کشتیهای بزرگشان در آن لنگر می‌انداختند، همچنین قلعه بزرگی ساخته بودند که مقر حکومت آنها بود، آثار این قلعه در کنار دریا باقی‌مانده‌است. وقتی که آب دریا مَد می‌یابد آب اطراف بقایای این قلعه را فرا می‌گیرد، اما وقتی که آب دریا در حالت جزر است قسمتی بزرگی از قلعه نمایان می‌شود، این قلعه نزد مردم کنگ به قلعه برتغالیها معروف است.

جمعیت

جمعیت شهر کنگ طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، برابر با ۱۶۴۹۶ نفر (۴۰۰۹ خانوار) می‌باشد. جمعیت آن در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۴۸۹۴ نفر بوده‌است.

راه قلعه لشتان

روایت است که از قلعه برتغالیها تا قلعه لشتان که بر فراز کوه‌های بار چاه واقع است راهی زیرزمینی که قسمتی از این راه مانند تونل بوده ساخته بودند و از کنگ به قلعه لشتان می‌رفتند، مخصوصاً در ایام جنگ و آشوب، از این راه نیز ذخیره و مهمات برای کسانی که در قلعه لشتان سنگر گرفته بودند می‌رساندند.

ملاحان کنگ

در دوران قدیم در بندر کنگ ۳۰ کشتی بزرگ وجود داشته که به سرپرستی ملاحان برجسته کنگی به وسیله آنها سفرهای دریایی طولانی به سوی هند، آفریقا، بصره، ممباسا و محمره داشتند و کالاهای تجارتی مانند: خرما، الورد، المستکی، جوز، لوز، و سجاده را به هند، آفریقا و ممباسا می‌بردند و از آنجا چوب و چایی و پارچه به بندر کنگ می‌آوردند.

گاهی این کشتی‌ها در منطقه‌ای بنام «کوران» در راس جزیره قشم لنگر می‌انداختند و بعد از مدتی توقف و استراحت به سفر خودشان ادامه می‌دادند، و گاهی هم برای تعمیر کشتیهای خود به آنجا می‌رفتند.

برکه دریا دولت

در بیرون از شهر کنگ از سمت شمال یک آب‌انبار (برکه) بسیار بزرگی وجود دارد که آن را برکه دریا دولت می‌گویند، به خاطر بزرگی غیرقابل تصور این برکه «دریا دولت» نامیده شده‌است، به خاطر وسعت این برکه فقط نیم سقف دارد و سقفش کامل نیست مانند سایر برکه‌ها که سقف کامل دارند. خانه‌های قدیمی کنگ از سنگ و گچ ساخته شده‌است و در بالای آنها بادگیر وجود دارد، مخصوصاً خانه‌های تجار که در آن دوران در بندر کنگ زندگی می‌کردند.

وضعیت زنان در کنگ

ناقص‌سازی جنسی (ختنه زنان) یکی از مشکلات زنان این شهر است: نوزادان دختر در بندر کنگ بعد از ۴۰ روزگی و برخی از دختران این شهر در سنین ۴ یا ۵ سالگی ختنه می‌شوند. این عمل به گفتهٔ بنیاد جمعیت سازمان ملل، حقوق اساسی زنان و دختران را نقض می‌کند و به سلامتی آنان صدمات جدی وارد می‌آورد. اما به خاطر ویژگی‌های فرهنگی و سنتیِ این شهر کاملاً موجه و منطقی جلوه داده می‌شود و زنانی که جرئت کنند از این کار انتقاد کنند، سنت‌شکن و سرکش خوانده می‌شوند. عمل ختنه در بندر کنگ «تیغ سنت و فرهنگ» خوانده می‌شود و با روش‌های کاملاً غیربهداشتی توسط قابله‌های محلی انجام می‌شود. گزارش شده‌است که در بندر جاسک نیز این عمل انجام می‌شود. گفته می‌شود این سنت توسط مردان هرمزگان و از طریق سفر آنان به کشورهای دیگر همچون هند (کلکته) و سومالی وارد فرهنگ و سنت‌های آنها شده‌است. ولی این سنت مربوط به زمان‌های گذشته و اکنون خیلی به ندرت پیش می‌آید که دختران خود را ختنه کنند.

ممانعت از ادامه تحصیل دختران توسط پسران خانواده، مرد سالاری شدید، جلوگیری از رفت‌وآمد آزاد زنان و دختران، تعدد زوجات و اهمیت ندادن به تصمیم‌های زنان در مورد مسایل مهم زندگی از دیگر مشکلات زنان بندر کنگ است، اما در سال‌های اخیر این عقیده‌ها کمتر شده است و در حال از بین رفتن است.

زنان بندر کنگ توانسته‌اند یک مدرسه دخترانه راهنمایی، یک سازمان غیردولتی برای زنان و یک انجمن شعر زنان در این شهر تأسیس کنند.

جستارهای وابسته

• فهرست بخش‌های ایران
• استان هرمزگان
• شهرستان بندر لنگه

منابع

• الوحیدی الخنجی، حسین بن علی بن احمد، «تاریخ لنجه»، چاپ دوم، دبی: دارالأمة للنشر والتوزیع، ۱۹۸۸ میلادی به (عربی)
• بنی یعقوب، ترانه. «۷۰ درصد زنان بندر کنگ هرمزگان ختنه می‌شوند». کانون زنان ایرانی، ۰۴ مهر ۱۳۸۴. بازبینی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۸. 
• محمد صدیق، عبدالرزاق، «صهوة الفارس فی تاریخ عرب فارس»، چاپ اول، شارجه: چاپ خانه المعارف، ۱۹۹۳ میلادی به (عربی)
• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران [Atlas Gitashenasi Ostanhai Iran] (Gitashenasi Province Atlas of Iran)